Lazarus staat op | Zorgen

Zorgen – PopUpGedachte maandag 27 juni 2022

Die maak ik me wel soms wel een beetje, hoor: zorgen. Het gaat op zich thuis hier allemaal heel goed, de zon schijnt, in de sloot achter het tuinhuis waar ik vanochtend wakker wordt, kwaken kikkers. Geen vuiltje aan de lucht, zou je zeggen. En toch drukt er iets een beetje op het gemoed, het hamert aan de binnenkant van de schedel en vraagt om aandacht.

Het is dit onder andere: over kleding in onze winkels, gemaakt door Oeigoeren in Chinese concentratiekampen: “Koploper is Nike Europa, met haar hoofdkantoor in Hilversum. Tussen januari 2021 en maart 2022 kwam maar liefst 97 procent van haar katoenleveringen van fabrieken waar volgens rapporten en internationale waarnemers dwangarbeid wordt verricht. Bij Tommy Hilfiger kwam meer dan de helft van de zendingen uit Chinese kampen, en bij Calvin Klein een derde. Beide zijn met hun hoofdkantoor gevestigd in Amsterdam."(bericht Nederlands Dagblad afgelopen week)

Anderhalf jaar lang komt het katoen van dat zo royaal gedragen merk uit fabrieken waar dwangarbeid wordt verricht. Diezelfde schoenen die aan de voeten zitten van zo onwijs veel mensen, zijn door slavernij in elkaar gezet. Ik kijk toch anders naar dat basketbalveldje, waar mensen echt briljant hoog staan te springen. Op die schoenen. Weten zij veel. Maar daarom is het nog niet minder waar. Je kunt er woedend van worden of cynisch, maar daarmee blijft het allemaal even waar. En het baart me zorgen.

Dat komt ook een beetje door de lezing van de dag vanochtend. Uit de profeet Amos. Hij zei het volgende eeuwen voor onze jaartelling tegen het volk Israël. Of je dat allemaal zo op onze tijd kunt plakken, weet ik niet. Aan de andere kant, misschien ook wel een beetje. Dit staat er:

Zo spreekt de Heer: Na de herhaalde misdaden van Israël kom Ik niet op mijn besluit terug! Omdat zij de rechtvaardige voor geld verkopen, de arme voor een paar schoenen,
omdat zij de geringen als het stof van de aarde vertrappen en het recht van de armen verkrachten (…) Welnu Ik zal het laten wankelen onder uw voeten, zoals een wagen wankelt, die te hoog met schoven beladen is.

Ze verkopen de rechtvaardige voor geld, de arme voor een paar schoenen. Dan wordt het wel heel letterlijk allemaal, hè, met dat bericht over Nike, Tommy Hilfiger, Calvin Klein. De Eeuwige houdt zijn volk collectief verantwoordelijk voor dat gezamenlijk begane onrecht. Het is onderdeel van hun systeem geworden, dat onrecht, zoals slavernij onderdeel is van ons systeem. En de Eeuwige belooft aan zijn volk dat hij de aarde zal laten wankelen onder hun voeten zoals een wagen wankelt die met schoven beladen is.

Wankelen, hè? Het is niet heel moeilijk om dat wankelen aan ons wankele klimaatevenwicht te koppelen. Een ramp in slowmotion, zeggen de wetenschappers, je ziet de wagen omgaan – onverbiddelijk – en het is niet meer te stuiten. Tenzij iedereen nú alles neerlegt en de wagen terugduwt, maar daarvoor zijn we wat te druk bezig. Te hoog beladen ook, met spullen, met voedsel – in grote schepen wordt het de wereld over gestuurd om toch vooral de rijken te voeden en strategische verkoop verhoogt de prijs zodat er het meest wordt verdient. Of er nu honger is in delen van de wereld of niet.

Kortom, als de aarde of de toekomst op dit moment een beetje wankelt, is dat niet zo gek. We hebben het er met z’n allen aardig naar gemaakt. Twee beloftes steeds weer in de oude teksten:

1) ‘Een rest keert terug’. De ellende die plaatsvind is nooit allesvernietigend, er is altijd een doorstart, weliswaar soms maar met een klein groepje.

2) Wie erkent, schuld belijdt, zich voorneemt om anders te handelen, zoekend, proberend, is veilig in de handen van God. Chaos kan ontstaan en ontstaat, maar de Eeuwige kijkt je er niet meer op aan. Je weet hoe laat het is en waarom dit alles. Je bent niet alleen meer – en je ogen zijn open voor wie je wat kunt betekenen en wanneer en met dankbaarheid zie je wie wat voor jou betekent – als cadeautje voor jou, omdat je bent vergeven zodra je het inzag. En gevraagd wordt om deel te zijn van heelwording, waar dat kan.

Tot zover vanochtend. Een hele goede maandag gewenst. En vrede, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.