De divi-bokaal van de NOS

‘Divi’ en ‘divers’ zijn afgeleid van diversiteit, wat natuurlijk gewoon verscheidenheid betekent. De laatste jaren wordt het woord vaak gebruikt om aan te geven of een organisatie of samenleving (of een tv-uitzending) wel voldoende verschillende mensen bevat: man, vrouw, blank, gekleurd, heteroseksueel, homoseksueel, enzovoort.

Het probleem is volgens velen dat het beeld van organisaties (of de samenleving) te veel wordt bepaald door dezelfde mensen: vaak witte mannen van middelbare leeftijd. Zij hebben de leiding in veel organisaties en zijn vaak in beeld op televisie. De NOS heeft als taak zo goed en objectief mogelijk verslag te doen van de Nederlandse samenleving. Omdat de redactie tot de conclusie kwam dat ze daar onvoldoende in slaagt, is er een ‘divi-base’ aangelegd: een bestand met daarin veel deskundigen met bijvoorbeeld een migratieachtergrond. En er werd een ‘divi-bokaal’ in het leven geroepen.

De commotie daarover kwam (verleden tijd, want de bokaal is inmiddels afgeschaft) van twee kanten. Mensen met een migratieachtergrond voelden zich ‘gebruikt’. Kennelijk kom ik vooral op tv vanwege mijn achtergrond en niet vanwege mijn deskundigheid, zo was de gedachte. Anderen werden bevestigd in hun gedachte dat de NOS er alles aan doet de samenleving af te schilderen als een groot feminien, multicultureel feest, omdat de omroep graag wil dat de samenleving er zo uitziet.

Ik vind het logisch en terecht dat de NOS haar uiterste best doet een compleet en representatief beeld van de Nederlandse samenleving te schetsen. Dat is, zoals hoofdredacteur Marcel Gelauff benadrukt, een wettelijke taak. Maar ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat de omroep een beetje is doorgeslagen. Zo werd de divi-bokaal op zeker moment uitgereikt aan een redacteur die in een podcast verslag had gedaan van de handelsvloer van een bank, aan de hand van een vrouw met een migratieachtergrond. Juist omdat zo’n beursvloer een wittemannenwereld is, was het zo knap dat de journalisten een ‘leuke en vlot sprekende vrouw-met-migratie- achtergrond’ hadden gevonden, aldus de jury.

Daar gaat het mis: als je bewust iemand opvoert die niet representatief is voor de wereld waarover hij of zij spreekt, doe je het tegenovergestelde van wat je zou moeten doen.