Aan tafel! Zo maak je de maaltijd een ontspannen momentje met je kinderen

Wil je weten hoe het er in een gezin aan toegaat? Dan kun je het beste bij een maaltijd aanschuiven, tipt gezinstherapeut Steven Pont. Hoe die verloopt, zegt namelijk veel over een gezinscultuur. Veel ouders vinden een ontspannen maaltijd met hun kinderen een uitdaging. Moeten de kinderen bijvoorbeeld aan tafel blijven zitten? Hoeveel moet een kind eigenlijk eten? En wat moet je doen als je kind helemaal niet meer wil eten? In deze aflevering van de webserie Opgevoed staat netjes geeft Steven Pont tips over eten en tafelmanieren, oftewel 'de eetopvoeding'. Tussendoor bekijkt hij herkenbare opvoedfragmenten uit het EO-programma Hoe gaat dat bij jullie thuis?.

‘Eten is een sociale aangelegenheid’

Voordat Steven ingaat op allerlei eetkwesties, wil hij eerst een belangrijk punt maken: een maaltijd is meer dan voedselinname alleen. “Het eten zelf – dus voedsel naar je mond brengen – is maar een klein onderdeel van de maaltijd. Het is vooral een sociale aangelegenheid, een moment om écht contact met elkaar te hebben. Een maaltijd die niet goed verloopt, kan het vervelendste moment van de dag zijn. Maar een maaltijd die goed verloopt, kan ook het móóiste moment van de dag zijn, omdat we dan echt even tijd hebben voor elkaar.”

Hoe zorg je dat de maaltijd ontspannen verloopt en dat het ook echt een moment van verbinding is voor je gezin? Daarvoor geeft Steven drie adviezen.

Tip 1: Een ontspannen maaltijd begint bij jezelf

Wil je dat je kinderen aan tafel blijven zitten? Maak een maaltijd dan ook interessant voor een kind. En probeer het vooral ook zelf zo ontspannen mogelijk te houden. Steven: “Houd bij spanning je eigen lijf kalm. Loop bijvoorbeeld niet steeds van tafel en praat ook gewoon rustig. Daarmee straal je uit: we zitten hier met elkaar ontspannen aan tafel.”

Tip 2: 'Ouders bepalen wát er gegeten wordt, een kind bepaalt hoevéél het eet'

Om verdere spanning aan tafel te voorkomen, heeft Steven een handige vuistregel: “Ouders bepalen wát er gegeten wordt, een kind bepaalt hoevéél het eet. Want het komt maar zelden voor dat een kind stelselmatig te weinig eet. Als een kind de ene maaltijd minder eet, haalt hij het de volgende maaltijd wel weer in. Daarom is het ook handig om een kind zelf te laten opscheppen, zodra hij dat kan. Zo leert een kind zelf in te schatten hoeveel het eet. Dan moet je natuurlijk niet een uur voor het eten je kind nog snoep en koekjes aanbieden. Maar wat je wél kunt doen, is ze alvast een bakje paprika, cherrytomaatjes of wortel geven. Dan zit het gezonde deel van de maaltijd er vast in, en kun je met nóg meer ontspanning de maaltijd beginnen!”

Bekijk 'Opgevoed staat netjes' over eetopvoeding

Tip 3: Bewaar gesprekken over werk voor een later moment

In één van de fragmenten die Steven bekijkt, vertelt een jong kind aan tafel wat hij op zwemles heeft geleerd. “Hier zie je dat de maaltijd echt een sociale bijeenkomst is,” reageert Steven enthousiast. “Er staan wat kaarsjes op tafel en de kinderen vertellen wat ze die dag hebben meegemaakt. Hun moeder vraagt om naar elkaar te luisteren – ook dat moet je als kind leren. Hoe je met elkaar praat, is een belangrijke vaardigheid voor kinderen. En juist tijdens het eten kunnen we ze hierbij helpen.”

Toch ziet Steven vaak kinderen achter een iPad of telefoon zitten als hij uit eten gaat. “Zo zonde! Die kinderen worden verdoofd, terwijl dat nu net een moment is waarop we ons met onze kinderen kunnen verbinden. Dus praat met elkaar. En bewaar gesprekken over je werk en je collega’s voor het moment dat je als volwassenen onder elkaar bent. Zeker, vertel ook je eigen verhalen, maar wel op een niveau dat kinderen eraan kunnen meedoen. Want wij kunnen wel naar hun niveau afdalen, maar zij kunnen nog niet naar ons niveau opklimmen.”