Tien jaar na MH17 ‘Robert-Jan heeft nog altijd een plek in die vriendengroep’

Eline Vreugdenhil is redacteur en werkt mee aan het nieuwe seizoen van de online EO-serie Vrienden na het leven. “In deze serie volgen we vriendengroepen die een vriend of vriendin zijn verloren. Het gaat om jongeren tussen de 13 en 19 jaar oud. Met hen praten we over verlies, rouw en hoop. Hoe gaat het met zo’n groep nu er één iemand mist?”

Jonge mensen aan het woord

Het is het tweede seizoen dat van de serie wordt gemaakt. Het idee erachter: een podium bieden aan jongeren om te praten over hun verlies. “Er zijn best veel plekken waar mensen kunnen praten over rouw, maar de vrienden van een overledene komen haast nooit aan het woord. Met deze serie willen we jongeren een podium geven om te praten over wat het verlies van hun vriend of vriendin met hen doet. We hopen dat de mensen die kijken herkenning kunnen vinden in rouw en verlies en ook nadenken over de waarde van het leven. Als ik aan vriendengroepen vraag wat ze hebben geleerd, dan hoor ik vaak terug dat het niet zeker is dat morgen je gegeven is. Dat besef willen we ook anderen meegeven.”

Vaste plek in de groep

In totaal gaat het om zes nieuwe afleveringen, waarvan er vijf dit najaar verschijnen. Eén aflevering komt op 17 juli online, de dag waarop tien jaar geleden vlucht MH17 neerstortte. Hierin staat de vriendengroep centraal van Robert-Jan, die toen om het leven kwam. Samen met zijn zus, opa en oma was hij onderweg naar Maleisië voor hun vakantie. “De groep bestaat uit vijf jongens. Ze kenden elkaar van de Albert Heijn, daar werkten ze allemaal als vakkenvuller. Toen ze hun vriend verloren, waren ze een jaar of 18.

Ze vormden een hechte club en bleven ook na het verlies van Robert-Jan bij elkaar. Die gasten gaan tien jaar later nog steeds geregeld bij de ouders van Robert-Jan langs en ze hebben goed contact met de vriendinnen van Frederique, zijn zus. Robert-Jan heeft echt nog een plek in die vriendengroep, ook al is hij er niet meer.”

Tijd doet veel

Of deze aflevering anders is dan de andere verhalen? “In andere afleveringen spreken we mensen die recenter een vriend of vriendin zijn verloren. In deze special van Vrienden na het leven blikken we met de vriendengroep terug op de afgelopen tien jaar. Hoe is het hun vergaan? Welke impact heeft het overlijden van Robert-Jan op hun leven? Een van de vrienden van Robert-Jan zei daarover: ‘Tijd doet heel veel.’”

Een veilige plek

Als redacteur houdt Eline zich bezig met de voorbereiding van de nieuwe serie. “Samen met mijn collega Marieke doe ik de research en voorbereiding voor de serie. We zoeken online naar verhalen van vriendengroepen die een vriend of vriendin zijn verloren. Daarna nemen we eerst contact op met de ouders. Ook al komen zij niet of nauwelijks in beeld, we vinden het toch belangrijk dat zij erachter staan. Als de ouders ervoor openstaan, nemen we via hen contact op met de vrienden. We proberen het voortraject zo zorgvuldig mogelijk aan te pakken.”

Het is een intensief traject om tot een draaidag te komen, legt Eline uit. “Wanneer ik jongeren spreek, zeg ik vaak: het wordt niet makkelijk en je zult ongetwijfeld een keer moeten huilen op zo’n draaidag. Dat mag er zijn, maar op het moment dat je er buikpijn van krijgt en er echt last van hebt, stoppen we ermee. Het is misschien een beetje gek om dat als programmamaker te zeggen, maar ik ben de laatste die zegt dat ze ermee door moeten gaan. Ik wil dat jongeren een veilige plek hebben om hun verhaal te vertellen. Het moet hen helpen om een volgende stap te zetten in hun rouwproces.”

Staren in het vuur

“Ik vind het bijzonder dat jongeren zo open zijn en willen praten over wie ze missen”, vervolgt ze. “Ik geloof echt dat meer openheid over rouw in onze samenleving zo helpend is. Wat mij betreft, zijn deze jongeren daarin echt een voorbeeld.

In de serie proberen we diverse vriendengroepen aan het woord te laten komen. Sommige jongeren willen vooral veel praten, andere staan met een sigaretje in hun hand naar een vuurkorf te staren en weten het allemaal niet zo goed. Dat is ook rouw.”