Je droomleven manifesteren als christen, is dat oké?

Een paar jaar geleden werd ik door een podcastaflevering helemaal enthousiast over manifesteren. Visualiseer de ideale versie van jezelf – een gezond lichaam, in de leukst denkbare outfit, met een droombaan, in een ronduit gelukkige situatie – en de kans is aannemelijk dat dat ook werkelijkheid wordt, als je zelf maar stappen in die richting zet. Al snel ontdekte ik dat er rondom manifesteren ook een spirituele sfeer hangt. Reden genoeg om uit te pluizen wat het nu precies is en hoe oké het is om je er als christen mee in te laten.

Wat is manifesteren? 

Letterlijk betekent manifesteren: bekendmaken, iets zichtbaar maken. Vaak is een manifestatie een vorm van een protest – denk aan een betoging op het Malieveld, het Communistisch Manifest of de stellingen van Luther.

Manifestatie is ook een methode die wordt gebruikt om een droomleven te creëren. Door je doelen en verlangens duidelijk uit te denken, zou je ze sneller bereiken. Vaak wordt manifesteren geassocieerd met The Law of Attraction, de wet van aantrekking. Met een bepaalde intentie (‘Ik wil een succesvol bedrijf’ of ‘Ik wil een huis met openslaande deuren naar de tuin’) zou je iets uitzenden naar het universum, en doordat energieën en trillingen op elkaar aansluiten, zal het dan naar je toestromen.

We zijn niet geschapen om ons tot god te verheffen

Vanuit de wetenschap is er veel kritiek op het concept dat geluk af te dwingen zou zijn als je maar de juiste mindset hebt. Ook christenen zetten vraagtekens bij deze vorm van manifesteren. Christelijk spreker Tessa van Olst legt in haar podcast uit dat de onderliggende filosofie van manifestatie is dat het universum een goddelijke energie is, en dat de mens onderdeel uitmaakt van deze energie – en zelf intrinsiek goddelijk is. Terwijl, aldus Tessa, de Bijbel heel duidelijk is over de relatie tussen God en de mens: Hij is onze Schepper en wij zijn gemaakt om in relatie met Hem te zijn, niet om ons te verheffen als god.

Ook zou je volgens de wet van manifesteren juist negatieve dingen kunnen aantrekken, zegt Tessa tegen BEAM. Theoloog en eindredacteur Dick Schinkelshoek schrijft in het Nederlands Dagblad: “Zulke magische praktijken zijn van alle tijden en culturen. Wie de juiste woorden, houding en ingrediënten gebruikt, verplicht het bovennatuurlijke tot handelen, is de gedachte ­– desnoods tegen zijn zin. Dat is krachtig en duister tegelijk: wie weet wat voor krachten je ontketent?”

Nieuwe werkelijkheid

Er is ook een minder mystieke uitleg van manifesteren. Door duidelijke doelen te formuleren, ervan uit te gaan dat je die ook echt kunt bereiken en vervolgens actie te ondernemen, kun je daadwerkelijk resultaat boeken. De Britse neurowetenschapper Tara Swart noemt hierbij selectieve aandacht: als we een droom visualiseren – door bijvoorbeeld een vision board ervan te maken – trainen we ons brein om dingen op te merken die daaraan gerelateerd zijn. Zo kun je kansen grijpen die je dichter bij je doel brengen.

Bijvoorbeeld: visualiseer je ‘jouw ideale zelf’ met een bloemenjurk aan in een open keuken, dan zul je sneller een bloemenjurk opmerken als je door de webshop scrolt, en houd je Funda in de gaten voor huizen met een open keuken. Dan is manifesteren geen passief proces, maar iets waarbij je zelf concrete stappen moet zetten.

Positieve gedachten kunnen dan helpen: gelóven dat je iets kunt bereiken. Zo schreef Eva’s Anne in haar ervaring met manifesteren dat ze, toen ze haar gedachten over haar sportiviteit veranderde (‘ik ben wél sportief’), vanzelf sportiever werd. Volgens hoogleraar sociale psychologie Roos Vonk is dit niets meer dan self-fulfilling prophecy: door wat je in je hoofd hebt, verandert je gedrag en ontstaat er een nieuwe werkelijkheid. Het is dus niet dat het universum – vanwege jouw goed afgestemde mindset – allerlei dingen voor je in gang zet.

Je brein trainen

Dat we onszelf nieuw gedrag aan kunnen leren, is een feit. Neuropsycholoog en hoogleraar Klinische Neuropsychologie Margriet Sitskoorn legt in haar boek Het maakbare brein uit dat onze hersenen plastisch zijn en een enorm vermogen hebben tot verandering en aanpassing. Een deel van onze hersenen ontwikkelt zich hetzelfde, maar een ander gedeelte wordt gevormd door datgene waar je je aan blootstelt en door wat je doet – ook wel ‘ervaringsafhankelijke plasticiteit’ genoemd.

Door het vormen van je hersenen kun je vaardigheden ontwikkelen en worden wie je wilt zijn

Zo schrijft Sitskoorn: “Schilderen, koken, reizen, schrijven, voetballen of niets doen? Herinneren, beslissen of omgaan met tegenslag? Wat je ook kiest, het vormt je brein. Door het vormen van je hersenen kun je je vaardigheden (verder) ontwikkelen en zo worden wie of wat je wilt zijn. (…) En in dit proces van zijn en worden kun je alles inzetten wat je hebt. Je kunt overal gebruik van maken: je motoriek en je zintuigen, maar ook je denken en je emotie.” Uit een onderzoek bleek dat mensen die alleen visualiseerden dat ze trainden met gewichten – en het niet echt deden – in spiermassa toenamen. Toen mijn vader moest revalideren na een hersenbloeding, zei de fysiotherapeut tegen hem dat wanneer je jezelf vóórstelt dat je traploopt, je je lichaam al traint. Op die manier brengt visualisatie dus echt verandering teweeg. Vraag me niet hoe het werkt, maar er is niets zweverigs aan.

Morgen zal ik vrij zijn

Je gedachten hebben kracht – gelukkig ook maar. Want daardoor kunnen we veerkracht ontwikkelen, en hebben we het vermogen om richting geven aan ons leven. Het doet me denken aan Auschwitz-overlevende Edith Eva Eger. In de trein richting het concentratiekamp zei haar moeder tegen haar: “Onthoud dat niemand je gedachten van je kan afpakken.” In de gruwelijke omstandigheden van het kamp hield Eger zich vast aan de mantra: ‘Als ik vandaag overleef, zal ik morgen vrij zijn.’ Op de meest verschrikkelijke momenten ‘checkte ze uit’ en dacht ze aan iets anders.

Toen ze voor oorlogsmisdadiger Josef Mengele moest dansen, beeldde ze zich in dat ze op het toneel van de Hongaarse Opera in Boedapest moest optreden. En toen zij en haar medegevangenen droog brood aten, stelden ze zich voor dat het een feestmaal was. “Ik herinner me dat we smulden, zelfs al gingen we dood van de honger. We kookten voortdurend in Auschwitz. In ons hoofd vierden we elk uur van de dag feest en maakten we ruzie over hoeveel paprikapoeder je voor een Hongaarse paprikakip moest gebruiken, of hoe je de beste chocoladetaart met zeven lagen kon maken.” Haar boek De Keuze werd wereldberoemd. Volgens Eger, die later psycholoog werd, hebben we geen invloed op onze omstandigheden – wél op hoe we daarmee omgaan.

Om wie draait het?

Terug naar manifestatie als manier om doelen te bereiken. In deze podcastaflevering van The Magnify Conversations wordt er een verhelderend gesprek gevoerd over hoe we daar als christenen tegenaan kunnen kijken. Waar het op neerkomt: in het westen zijn we vaak gefocust op wat we kunnen krijgen in de wereld. Het gaat vaak om materialistische dingen, en niet om hoe je zelf kunt veranderen. Er is niks mis met goede, gezonde en fijne dingen te willen voor je leven en, als je christen bent, om God daarvoor te bidden. Maar het kan snel om jezelf gaan draaien. Het kan je het gevoel geven dat je zelf de macht hebt, in plaats van dat je erkent hoe God in je leven werkt. Bovendien is niet alles wat wij willen ook goed voor ons, de wereld en de mensen om ons heen.

Kun je ook tevreden zijn met vandaag?

In plaats van een perfect leven te manifesteren en/of ervoor te bidden, is een beter alternatief: God je leven toevertrouwen. We hebben niet alles onder controle. Er gebeuren vreselijke dingen in de wereld, ook in de levens van christenen. De wereld is niet maakbaar. Misschien is er een reden dat er een deur niet opengaat of wordt gesloten. Kun je ook tevreden zijn met vandaag? In plaats van te focussen op wat je niet hebt – kun je ook blijdschap vinden in een bos bloemen, een kop thee, in samenzijn met je familie?

Ik kwam deze quote van schrijfster en kunstenares Ruth Chou Simons tegen: “God desires your heart more than He wants your dreams to come true.” En dat vat denk ik mooi samen hoe ik hierin wil staan. In dit leven gaat het niet om alles te krijgen wat je hartje begeert, maar om hoe je God – onder alle omstandigheden, óók in het lijden – vertrouwt.

Ervaar jij soms ook dat het ingewikkeld is om een verlangen waarheid te maken? In plaats van manifesteren kun je ook groeien in een goede gewoonte. Of dat nou voor je lijf, je leven of je werk is. Verandersupporter Durk de Boer helpt jou met verrassende inzichten, concrete voorbeelden en praktische opdrachten te groeien in de door jou gewenste goede gewoontes. Bekijk de training hier.

Geschreven door Eline van Lindenberg