Het balanceren van je werk, leven en relaties – zo doe je het
‘Tegen vrienden en familie zei ik: het komende jaar kom ik niet op feestjes’
Het is een onderwerp waar iedereen mee kan stoeien: de balans tussen je werk en je privéleven. Hoe maak je die verdeling en moet je die gescheiden houden? Beroepscoach en toegepast psycholoog Marianne Brug schept duidelijkheid.
Marianne: “Tegenwoordig willen we alles. We willen een mooie baan waar we veel geld mee verdienen, een sociaal en gezond leven, doorgroeien in onze ambities en een goede ouder zijn. Uiteindelijk gaat het om de vraag: wat wil je echt? Wanneer je dat weet kun je bewust keuzes gaan maken voor de dingen waar je gelukkig van wordt.”
Over de grens
Hoe belangrijk een goede verdeling van de dagelijkse activiteiten is heeft Marianne aan den lijve ondervonden. “Na mijn studie ben ik volop aan het werk gegaan. Ik werkte in de media en dat is hard werken. Toen ik kinderen kreeg, ging ik op papier drie dagen werken, maar in praktijk werkte ik alsnog veel te hard. Zo had ik zes weken na de geboorte van mijn zoon de eerste vergadering alweer gepland.”
“Na een half jaar gaf mijn lichaam aan dat het genoeg was. Ik werd op een ochtend wakker en kon letterlijk niet meer uit bed komen. Ik wist meteen: ik ben over mijn grens gegaan. Dat was mijn eerste concrete ervaring waardoor duidelijk werd dat de balans tussen mijn werk en mijn leven moest veranderen. Het kon zo niet langer. Mentaal zat ik goed in mijn vel, maar ik had mijn energie opgebruikt.”
Bestel nu de relatiespecial 'Ondersteboven', inclusief online training!
Ondersteboven magazine over liefde en relaties
Lees meer over liefde & relaties in 'Ondersteboven' - mét bijbehorende videotraining door relatietherapeute Julie Sharon - en ontdek allerlei artikelen en oefeningen waarmee je je liefdesrelatie bruisend en vitaal houdt.
Patronen
“Wanneer duidelijk is wat je daadwerkelijk verlangt, kun je prioriteiten stellen. Wat heb je nodig om je verlangens te bereiken? Je kunt nou eenmaal niet iedereen gelukkig maken en alles doen. Durf voor die prioriteiten te kiezen. Achter elke keuze zitten consequenties, waarbij je op andere vlakken tijd en energie moet inleveren. Zelf heb ik bijvoorbeeld naast mijn werk een opleiding gevolgd. Tegen vrienden en familie zei ik: het komende jaar kom ik niet op feestjes. Ik focuste mij echt op mijn werk en de studie. Het was een zware periode, maar door bewuste keuzes te maken lukte het wel.”
Tegen vrienden en familie zei ik: het komende jaar kom ik niet op feestjes
“Niet iedereen kan zijn gedrag zomaar veranderen. Soms is het nodig om te kijken naar het levensverhaal van vroeger. Waar komt het patroon vandaan? Zo kan iemand die als kind voor een zieke moeder heeft gezorgd, een overlevingsstrategie inzetten om er altijd voor anderen te zijn – in plaats van voor zichzelf te zorgen. Het kan lastig zijn om dat los te laten. Hoe dieper het patroon, hoe lastiger het is om je aan te passen. Terugvallen in het oude patroon waar je aan gewend was, is dan ook een valkuil. Wanneer we niet bewust aan de slag gaan met onze overlevingsstrategieën, kunnen tips een tijdje werken, maar uiteindelijk is het nodig om deze patronen te begrijpen en waar kan te doorbreken.”
168 uur om te verdelen
De balans tussen werk en privé is een onderwerp waar stress en burn-out specialist Albert Sonnevelt en ondernemer en investeerder Tonny Loorbach over praten in hun podcast De psychologie van succes.
Albert vertelt in een van de afleveringen: “Mensen in dienst hebben het vaak over de baas zijn tijd. Ik zeg altijd: er is maar één tijd en dat is jouw tijd. Als je kijkt naar de kalender hebben we 168 uur per week – dat gaat nooit veranderen. De belangrijkste vraag is: hoe wil je met die 168 uur per week omgaan? Als we het over werktijd en privétijd hebben, wat is dan voor jou een ideale balans Tonny?”
“Ik vind dat een moeilijk vraag”, antwoord Tonny. “Ik heb het altijd heel belangrijk gevonden om te denken: wat heb ik in mijn leven nodig om gelukkig te zijn? Alles wat ik daarvoor nodig heb, moet eigenlijk in mijn dag of week naar voren komen. Stel dat ik zou stoppen met werken, dan zou ik niet gelukkig worden. In mijn werk zit heel veel dingen waar ik gelukkig van word. Als ik dat weg zou laten zou ik niet gelukkig zijn.”
‘Balans’
Albert: “Van het woord balans krijg ik een beetje jeuk. Alsof er een ideaal punt bestaat waar alles in evenwicht is. Het is net zoals bij controle. Je hebt pas controle wanneer je hem niet meer nodig hebt. Dat geldt ook voor balans. De enige constante is dat alles verandert. Je bent voortdurend uit balans om op zoek te zijn naar balans.”
Van het woord balans krijg ik jeuk
Marianne gebruikt ook niet zo snel het woord balans. “Het zijn verschillende fases in je leven waarin je de verdeelsleutel aanpast. Vroeger was werk en privé echt gescheiden, dat is niet meer zo. Als iets echt af moet zijn, is het logisch dat je doorbuffelt. Zolang het niet te veel energie kost en je daarna makkelijk kunt bijtrekken is het goed.”
Thuiswerken
Een onlangs ontwikkelde factor binnen de balans tussen werk en privé is thuiswerken. Daarbij kan de grens tussen beide veranderen naar een grijs gebied. Waar Nederlanders voor de coronacrisis nog vier uur per week gemiddeld thuiswerkten, is dat na de crisis gemiddeld elf uur per week. Een kantoor aan huis blijkt een blijvertje te zijn.
Als de optie er is om thuis te werken, kan dat wel eens makkelijk zijn. Voor sommigen is het de plek om in stilte ongestoord door te kunnen werken. Toch kan het in een huis vol mensen, waarbij zorg- en werktaken door elkaar heenlopen, de balans tussen werk en privé verstoren. Denk aan het uitruimen van de vaatwasser voor die ene meeting of bij je zieke kind blijven wanner er geen oppas te regelen is. Je blijft aan het zorgen en werken tegelijk in je privéomgeving.
Niet te streng
Marianne: “Ten slotte wil ik meegeven dat je niet te streng moet zijn voor jezelf. De dingen die je doet zijn vaak uit liefde en overgave. Alles wat je wilt hoeft niet altijd meteen te gebeuren. Er zijn misschien wel fases in de toekomst waar die verlangens beter bij passen. Bijvoorbeeld wanneer de kinderen de deur uit zijn. De tijd die dan vrijkomt kun je naar eigen wens invullen. Het verdelen van je tijd kan soms complex zijn, maar het is echt mogelijk om je leven in te richten zoals jij dat wilt.”
De dingen die je doet zijn vaak uit liefde en overgave
Aan de slag
Een goede ‘balans’ tussen werk en privé kan dus een hele uitdaging zijn. Uiteindelijk gaat het om de verdeling die voor jou het beste is. Houd daarbij de volgende punten in gedachten om mee aan de slag te gaan.
1. Stel jezelf de vraag: wat wil je echt?
Tijdens coaching gesprekken gaat het volgens Marianne bijna nooit alleen maar over de vraag: wat voor werk wil je doen? Het gaat vooral over: wat wil je in je leven? Werk is daarbij een onderdeel van het grotere geheel.
2. Stel prioriteiten
Wat heb je nodig om je verlangens te bereiken? Niet gedreven vanuit de maatschappij, maar vanuit jezelf. Je kunt nou eenmaal niet iedereen gelukkig maken en alles doen. Stel daarom prioriteiten en zet daarop in.
3. Durf keuzes te maken
Mensen vinden het heel moeilijk om te kiezen. We willen alles. Een mooie baan, ambities, een rijk sociaal leven en gezond zijn. Wanneer je prioriteiten hebt gesteld moet je durven om daar bewust voor te kiezen. De consequentie kan dan zijn dat je andere dingen daarvoor moet laten.
4. Doorbreek je (aangeleerde) patronen
Het stellen van prioriteiten en bewust maken van keuzes gaat gepaard met het loslaten van oude gewoontes. “Wanneer we niet bewust aan de slag gaan met onze aangeleerde overlevingsstrategieën, kunnen tips een tijdje werken, maar uiteindelijk is het nodig om deze patronen te begrijpen en waar het kan te doorbreken”, zo vertelt Marianne.
5. Accepteer dat je soms niet in balans bent om in balans te komen
Albert krijgt een beetje jeuk van het woord balans, zo laat hij weten in zijn podcast. Het enige constante aan balans is dat alles steeds verandert. Je bent voortdurend uit balans om op zoek te zijn naar balans.
6. Wees niet te streng voor jezelf
Marianne: “De dingen die je doet zijn vaak uit liefde, overgave en loyaliteit. Het verdelen van je tijd kan soms complex zijn, maar het is echt mogelijk om je leven in te richten zoals jij dat wilt.”
Tekst: Daniëlle Naberman