We hebben niets aan grillige godsbeelden, wel aan een God die zwijgt te midden van de ellende

Gebed om een zwijgende God

God ik smeek je, laat je niet verleiden antwoord te geven op die eeuwige vraag naar het waarom waar steeds mee wordt gekomen door goddelozen en vromen als dromen nachtmerries vertonen, levens van geliefden belanden in de schemerzone, rampen, ziekte, lijden de schepping onttronen.

Ik smeek je, blijf zwijgen over gebrokenheid die elke betekenis mist, zin betwist, voortkomt uit leugen en list, wil doen geloven dat jij wist, sadist die ellende had kunnen voorkomen maar anders beslist en als onbetrouwbare, grillige veroorzaker kansen verkwist.

Wees stil, zwijg, dat is je recht, zodat wat je zegt, niet wordt verdraaid, naar eigen inzicht uitgelegd, ingezet voor een verklarend systeem dat genadeloos en onterecht berecht, zich tegen jouw Zijn middenin zinloosheid verzet, ik smeek je zwijg en blijf in liefde, einde gebed.

Van zwaar ongelovig tot diepgelovig

Ik zie het steeds weer om me heen gebeuren, mensen die God op allerlei manieren erbij halen om iets van de gebrokenheid waarmee ze geconfronteerd worden te verklaren. Zwaar ongelovig tot diepgelovig doet eraan mee. De eerste groep schrijft God erom af, door zijn bestaan volledig te ontkennen of een beeld van Hem te vormen waar een sadistische dictator nog mild bij afsteekt.

Bij de (diep)gelovige bestaan er grofweg drie manieren waarop God aan de gebrokenheid wordt gekoppeld.
Optie 1: God gebruikt het lijden om mensen bij de les te houden en hun vermeende onafhankelijkheid en hoogmoed om te buigen tot nederige afhankelijkheid.

Optie 2 is een iets mildere variant en gaat ervan uit dat ‘het wel ergens goed voor zou zijn’ en je op een dag niet langer de achterkant van het weefwerk ziet met alle losse eindjes maar de prachtige tekening voorop.

Optie 3 gaat voor een heel andere insteek en veronderstelt (in haar meest extreme variant) dat sinds Jezus’ sterven elke vorm van gebrokenheid met God overwonnen kan worden in dit leven, mits je voldoende geloof, hoop en onwankelbaar vertrouwen hebt.

Grillig godsbeeld

Vier behoorlijk verschillende antwoorden, maar stuk voor stuk roepen ze bij mij een godsbeeld op waar woorden als grillig, onberekenbaar, veeleisend en ondoorzichtig de boventoon voeren met daarbij nog een flinke dosis ‘eigen-schuld-dikke-bult’. Woorden die niet geheel toevallig helemaal van toepassing zijn op het kwaad dat je aanklaagt en rondgaat als een briesend leeuw om alles kapot te maken wat hij tegenkomt (1 Petrus 5:8).

Wat ik hier zie gebeuren is dit: we maken God onderdeel van de gebrokenheid door elke keer dat we verwachten van hem een zinnig antwoord te krijgen over iets dat in essentie volkomen zinloos is. We maken hem er zelfs zo’n onderdeel van dat het lijden er eerder groter op wordt omdat Zijn ware gezicht erachter verdwijnt.

Iemand die er is

Dat ware gezicht dat juist zegt: Ik ben Liefde en Ik zal er zijn. Precies dat wat je verlangt als alles buiten ieders macht om je bij de handen afbreekt, er geen zinnig woord over te zeggen valt en alle goedbedoelde verklaringen en adviezen meer kwaad dan goed doen.
Dan wil je iemand die er is, je niet impliciet veroordeelt en je omarmt. Die je verrast met iets wat lucht, licht en leven brengt, ook al lost het niets op en lijkt het vanaf een afstandje nogal triviaal. Omdat het die ‘kleine’ dingen zijn die een wereld van verschil maken, tegenwicht bieden voor alles wat zo gebroken is en je laten voelen dat je geliefd bent waardoor je steeds weer de moed vindt om door te gaan ondanks al ons geworstel.

Dat worstelen zal blijven, want zoals filosoof René Gude vlak voor zijn sterven zei in een uitzending van DWDD: ‘het leven is een gedoetje’. Zelfs als er nu iemand zou zijn die alles voor dit moment in een keer fixt, is dit niet voor eeuwig, misschien niet eens voor één dag.

Maar de Liefde overwint en blijft. Zij staat volledig los van alle gebrokenheid, omdat ze alleen zo er middenin kan Zijn wie ze is. Dus misschien moeten we wat vaker bidden om een God die zwijgt, zodat Hij van zich kan laten horen….