‘Na een paar weken gaan mensen dansend het schip af, dat is waanzinnig’

“Op dit moment zijn er veel kinderen met scheefgegroeide benen op het schip. Door ondervoeding, een gebrek aan calcium, hebben ze geen balans in hun lopen en kunnen ze niet rennen. Door de operaties die wij uitgevoerd hebben, zie je nu inmiddels overal kinderen met gips. Met rechte pootjes, en met behulp van krukken, lopen ze door de gangen. Dat is geweldig om te zien.”

Samen met honderden andere zorgprofessionals van over de hele wereld woont Dieke tijdelijk op het ziekenhuisschip Global Mercy, dat voor de kust van Sierra Leone in West-Afrika ligt. Hier wordt de lokale bevolking uitgenodigd voor een behandeling, bijvoorbeeld aan een tumor of vergroeiing.

Van rups naar vlinder

Maar de zorg gaat verder dan dat, ziet Dieke. “Hier wordt iemand weer mens, ze worden omarmd als mens. Dat doet bijna nog meer dan die hele operatie. Ze komen hier binnen met een doffe blik, durven je niet aan te kijken of terug te praten. Na de operatie moeten ze herstellen, en in die weken gebeurt er zoiets bijzonders. Mensen en kinderen veranderen bijna van rups naar vlinder. Dat is waanzinnig. Als mensen misselijk zijn en thuis missen, mag ik er voor ze zijn en ze vertellen: ‘Het wordt beter, we laten je niet alleen, en we sturen je geen rekening.’ Weken later zie je ze dansend het schip af gaan.”

“De mensen die je hier ziet hebben vaak een zwaar leven achter de rug. Hun aandoening is vaak zichtbaar, en dan moet je in dit soort landen zover mogelijk bij anderen vandaan blijven. Als ze bij ons komen, zijn ze soms al maanden niet bij hun naam genoemd – je bent ‘de man met de tumor’. Ze worden niet aangekeken of aangeraakt. En dan moeten ze wennen dat wij hen met liefde overladen.”

• Josianne verhuisde met haar gezin naar Sierra Leone: ‘Tijd voor elkaar vrijmaken kan een uitdaging zijn’

  Josianne verhuisde met haar gezin naar Sierra Leone: ‘Tijd voor elkaar vrijmaken kan een uitdaging zijn’

‘Eerste wereldzorg’

Mercy Ships heeft alle materialen en middelen aan boord om goede zorg te verlenen – een van de redenen waarom Dieke heeft gekozen voor dit soort ontwikkelingswerk. “In lokale ziekenhuizen is de situatie zo anders, daar heeft het medische team veel financiële uitdagingen waardoor ze vaak minder passie in hun werk kwijt kunnen. Maar bij Mercy Ships geven we ‘Eerste Wereldzorg’ aan de allerarmsten van de wereld. We werken met goed opgeleide mensen van over de hele wereld die een onwijs groot hart hebben om deze mensen te overladen met liefde. Bij zo’n organisatie is het effect veel groter: na tien maanden heb je bijna tweeduizend mensen echt beter gemaakt. Dat red je in een lokaal ziekenhuis niet.”

Kleding maken op straat

Ondertussen geniet Dieke van het leven aan boord. “We wonen met ontzettend veel culturen op hetzelfde schip, dat maakt het zo mooi. Het is net een dorp. We hebben alles: een bank, een kapper, een winkel. Je buren zijn ook je collega’s, je vrienden, je surrogaatouders. Dat is zo waardevol.”

Toch is Dieke ook blij dat ze af en toe van haar ‘drijvende huis’ af kan. “Aan land run ik een beweging, Unity. Ik heb teams die kleding maken op straat, en die kleding verkoop ik aan boord. Het geld dat dat oplevert, investeer ik terug in hun leven. Soms ben ik 18 uur per dag bezig met allebei mijn banen, daar ga ik helemaal van ‘aan’. Met Unity slaan we ook een brug tussen Afrika en ons leven aan boord. De mensen op straat maken fantastische dingen die we aan boord met trots dragen.”

Zorghart

In haar studententijd ontdekte Dieke dat ze als zorgprofessional in het ontwikkelingswerk aan de slag wilde. Tijdens en na haar studie verpleegkunde werkte ze een tijdje in India, op een verloskundeafdeling in een lokaal ziekenhuis. “Vrouwen in India zijn enorm onderdrukt, dat merkte ik daar elke dag. Als er een meisje werd geboren was de moeder daar kapot van, omdat haar familie graag een jongetje wilde. De moeder wilde het baby’tje soms niet eens borstvoeding geven.”

“In Nederland worden zorgprofessionals opgeleid om met hun hart te zorgen. Als ik in India de kamer binnenkwam en zei: ‘Goedemorgen, hoe heb je geslapen?’ waren ze helemaal onder de indruk. Praat je nou direct tegen mij, terwijl ik een vrouw ben? In India heb ik ervaren dat dit deel is van mijn missie op aarde: werken met mensen die echt in het duister leven.”

Topje van de ijsberg

Eenmaal terug uit India specialiseerde Dieke zich als kinder-ic’er. “Toen ik daarmee klaar was, voer de Global Mercy mijn achtertuin in, in Rotterdam. Ik voelde dat dit mijn volgende stap moest zijn. En omdat ik gespecialiseerd was, kon ik meteen een paar maanden later aan boord.”

“Mercy Ships doet veel om een land beter achter te laten. Er gebeurt van alles op het gebied van onderwijs en training, elke dag lopen er lokale verpleegkundigen mee op onze afdeling. Dat heeft me aangetrokken: je maakt niet alleen een paar duizend mensen beter, maar je maakt ook een land beter. Er is veel gebrokenheid, maar door er gewoon te zijn kun je toch wat doen. We zijn hier straks bijna drie jaar, en het topje van de ijsberg hebben we nog niet eens gehad. De armoede blijft heel groot. Maar al zouden we maar één iemand helpen, dan doen we het nog met liefde.”

Eén voet in Afrika, één in Nederland

De komende tijd gaat Dieke tien weken lang patiëntselectie doen voor een ander schip in Madagaskar. Daarna gaat ze terug naar Nederland. Hoe haar leven er daarna uitziet, weet ze nog niet. “Ik ben gestopt om mijn leven te plannen. Tot nu toe heb ik me altijd gecommit om weer terug te gaan, maar het is goed om even echt ‘thuis’ te komen en pas na een paar weken te beslissen of ik weer terugga.”

In Rotterdam kan ze altijd terecht als kinder ic-verpleegkundige in het Sophia Kinderziekenhuis. “Voor Nederlandse begrippen heb ik best een bijzonder leven, met één voet in Afrika en één voet in Nederland. Maar allebei mijn levens zijn heel rijk aan purpose, met zoveel mooie mensen om me heen. Het is alleen maar rijkdom dat ik ze allebei in stand mag houden.”