Zijn ze in staat voor zichzelf op te komen?

Artikel NRC:  Geboren Rotterdammer René van Zundert portretteert in Mondig Zuid drie mondige tieners. Maar zijn ze in staat voor zichzelf op te komen?

‘Mondig Zuid’ probeert de vooroordelen over stadsdeel te doorbreken

De veertienjarige Darlin zegt het zo: „Taal is belangrijk. Als je mondig bent ga je praten. Als je gaat praten leer je mensen kennen en als je mensen leert kennen maak je vrienden.” Hij is een van de drie tieners die documentairemaker René van Zundert afgelopen jaar volgde voor zijn vierdelige documentaireserie Mondig Zuid (nu te zien op NPO Zapp).

Darlin is geboren op Curaçao, groeide op in de Dominicaanse Republiek en Spanje en kwam uiteindelijk met zijn moeder in Rotterdam terecht. Daar geeft hij inmiddels als vrijwilliger taallessen aan mensen met een migratie-achtergrond. Tussen de bedrijven door werkt hij in een spoelkeuken om boodschappen voor zijn moeder te kunnen betalen. Hij wil haar vanwege haar zwakke gezondheid zoveel mogelijk ontlasten. Sparen voor tickets om haar mee terug naar Curaçao te nemen wil hij ook. Alleen duurt dat wel een paar jaar als je maar vijftien euro per week verdient.

Calisthenicstraining

Mondig Zuid is alweer de derde film die Van Zundert op Zuid draaide, het stadsdeel fascineert hem. Als geboren Rotterdammer hoorde hij vooral de vooroordelen, totdat hij tijdens het Metropolis-muziekfestival in het Zuiderpark een groepje jongens een calisthenicstraining zag doen. Zelf voortgekomen uit de skatescène raakte hij geïnteresseerd in de subcultuur rondom de sport, een krachttraining die geen dure apparaten nodig heeft, en daarom vaak buiten, en door jongeren die geen geld hebben voor dure sportschoolabonnementen wordt beoefend. Zijn eerste kortfilm Bars (2017) was geboren.

„Er is niet één Zuid, en al helemaal niet één lekkere oneliner, of één verhaal waarin je het stadsdeel kunt samenvatten”, zegt Van Zundert aan de telefoon. „Het is enorm divers, en enorm in beweging. Een plek als de Kop van Zuid of Katendrecht is enorm aan het gentrificeren, die is voor de meeste Rotterdammers niet meer te betalen.”

Voor Mondig Zuid trok hij daarom met Darlin door Katendrecht en naar de Afrikaanderbuurt waar de 13-jarige Tamia woont. Zij werkt met spoken word-kunstenaar Y.M.P. aan een optreden. Ze is een typische tiener die veel over zichzelf nadenkt, en op school gepest wordt omdat ze ‘anders’ is. „Zie je mij op Zuid zonder dat Zuid mij ziet”, is een van haar teksten voor haar performance.

Gedragsproblemen

Selena (14) komt uit de wijk Bloemhof, zij schrijft ook, maar niet om ermee op te treden. Ze schrijft elke avond een brief aan haar zus die vanwege gedragsproblemen in een jeugdinstelling woont. Bij Selena thuis is iedereen ‘mondig’, maar op een andere manier dan Darlin en Tamia.

„Siri, wat is ADHD?”, vraagt Selena aan haar smartphone. „In haar gezin is iedereen alle dagen heel druk. Vader werpt zijn hengel uit in de woonkamer om vissen uit de televisie te vangen, iedereen troeft elkaar af met gevatheden die al snel tot ruzie leiden.

Ook Tamia stelt vragen aan Siri: „Zie je mij?” „Nee”, is het onverbiddelijke antwoord. Mondig Zuid laat het drietal niet alleen horen, ook juist zien. In alledaagse situaties, tijdens van die momenten dat ze nog helemaal kind zijn, en van die momenten dat ze al veel te wijs voor hun eigen schoenen zijn. Of zoals Darlin het zegt: „Als ik boodschappen kan betalen voor mijn moeder voel ik me voor even de man in huis. Maar ik ben natuurlijk niet echt de man in huis. Maar een kind ben ik ook niet echt meer. Ik ben een pubert.”

Bron: NRC.nl, film recensie door Dana Linssen, 11 februari 2022.

Reactie van Sharona Buijert, redacteur documentaires

Mooie recensie van het NRC, wat mij betreft helemaal raak!  De serie Mondig Zuid gaat ten diepste over het vormgeven van identiteit, erkenning en het gezien willen worden, ongeacht waar je vandaan komt. Deze jongeren hebben allemaal hun eigen verhaal en verdienen het om gehoord en gezien te worden. Ik denk dat maker René van Zundert erin geslaagd is om Tamia, Selena en Darlin op hun eigen manier te laten vertellen hoe het is om op te groeien in Rotterdam Zuid. Met een sterke focus op positiviteit en veerkracht, zonder de rauwe randjes te schuwen.