Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Zijn twijfels over het coronavaccin terecht?

Wat weten we over het coronavaccin

Op sociale media is de discussie over het coronavaccin inmiddels flink losgebarsten, ook onder christenen. Is het coronavaccin veilig? Hoe zit het met dat RNA? Klopt het dat er weefsel van geaborteerde foetussen wordt gebruikt bij het samenstellen van deze vaccins? En misschien wel de belangrijkste vraag: moeten we ons überhaupt laten vaccineren? “Een eenvoudig antwoord op die vraag is er helaas niet.”

Deel:

Roy Kloet (37) studeerde Biomedische Wetenschappen en Wetenschapscommunicatie aan de VU in Amsterdam. Aansluitend deed hij promotie-onderzoek naar het grensvlak van wetenschap, technologie en samenleving.

“Uit interesse naar het corona-onderzoek dook ik als christelijke wetenschapper onlangs in de achtergronden van de coronavaccins," vertelt Roy Kloet. "De vaccins die op korte termijn voor ons beschikbaar komen, zijn onder zeer hoge tijdsdruk geproduceerd. Normaalgesproken duurt de ontwikkeling van een vaccin 10 tot 15 jaar. Voor het coronavaccin was dit totaal anders. In minder dan een jaar tijd zijn er wel 200 mogelijke vaccins tot stand gekomen. Enerzijds is deze bizar snelle productie uit te leggen: er zijn mondiaal gezien natuurlijk enorm grote belangen en er zijn wereldwijd veel middelen beschikbaar. Tegelijkertijd gaat het zó snel dat er onzekerheden bestaan over de bijwerkingen of gevolgen van het coronavaccin, vooral op de lange termijn.”

Wereldwijd werken onderzoekers aan meer dan tweehonderd vaccins tegen COVID-19. Nederland heeft op dit moment - via de Europese Commissie - met zes producenten afspraken gemaakt over de aanschaf van coronavaccins. 

Europese Commissie

"Je hoort en leest de laatste tijd zowel van voor- als tegenstanders veel informatie over de nieuwe vaccins. De Europese Commissie bouwt actief aan vertrouwen met slogans als ‘In vaccins we trust’. Daartegenover zie je mensen die wereldwijd allerlei verbanden zien en zich heel sterk afzetten. Met een nieuw vaccin dat in grote snelheid is ontwikkeld, blijft het heel belangrijk je goed te laten informeren. Het is een taak van de overheid om de publieke gezondheid te beschermen. Maar dat kan op gespannen voet staan met de persoonlijke afweging van mensen. Ik denk dat het goed is inzicht te geven in welke factoren meespelen zodat mensen een goede beslissing kunnen nemen.”

RNA-vaccins

Koplopers zijn op dit moment de vaccins van Pfizer en Moderna. Deze zullen als eerste in Nederland op de markt komen. Beide vaccins zijn zogenaamde RNA-vaccins. “Deze RNA-vaccins zijn volkomen nieuw. Ze bevatten een soort ‘barcode’ met instructies,” legt Roy uit. “Deze code bevat genetische informatie waarmee, eenmaal in het lichaam, stukjes van het coronavirus kunnen worden aangemaakt. Deze stukjes zorgen er niet voor dat je corona krijgt, maar zorgen er wel voor dat het immumsysteem antistofffen tegen het virus aanmaakt. Cellen die zijn geïnfecteerd worden opgeruimd en er ontstaan 'geheugencellen' die het virus herkennen en bij een volgende aanval van het virus in actie komen."

Verandert het RNA in deze RNA-vaccins je DNA?
“RNA is een soort afgeleide van ons DNA en zou geen effect hebben op je DNA. Tenminste, dat was de kennis van moleculaire wetenschap tot ongeveer een jaar of vijf geleden. De afgelopen vijf jaar is bekend geworden dat RNA toch wat ingewikkelder werkt. Er kunnen mijns inziens door RNA op de lange termijn wel degelijk effecten ontstaan in je DNA. Ik ben bezorgd dat dit bij dit type vaccins per ongeluk kan gebeuren. Er zouden onverwachte bijwerkingen na vaccinatie kunnen optreden.”

Welke vaccins werken niet direct met RNA?
“De vaccins van Janssen, AstraZeneca en Sanofi/GSK bijvoorbeeld werken op een andere manier. De eerste twee gebruiken een zogenaamd vector, een onschadelijk virus dat als transportmiddel dient. Dit is een meer traditionele manier. Sanofi/GSK maakt gebruik van de 'recombinante eiwit-technologie'. Hierbij wordt een specifiek stukje eiwit van het virus ingespoten waardoor je lichaam antistoffen aanmaakt.”

Welke vaccins komen als eerste beschikbaar in Nederland?
BioNTech/Pfizer
Het vaccin van Pfizer is een RNA-vaccin.
Janssen
Het vaccin van Janssen bevat een verkoudheidsvirus. Dit virus is aangepast en zorgt ervoor dat er in het lichaam stukjes van het coronavirus worden aangemaakt zodat je afweer opbouwt. Het vaccin hoeft mogelijk maar één keer te worden toegediend. Bij de meeste andere vaccins zijn sowieso twee doses nodig.
Moderna
Ook dit vaccin is een RNA-vaccin.
AstraZeneca
Het vaccin van AstraZeneca lijkt sterk op de prik van Janssen. Er is alleen geen gebruik gemaakt van een verkoudheidsvirus dat bij mensen voorkomt, maar een virus dat voorkomt bij chimpansees.
Sanofi/GSK
Het vaccin van Sanofi en GSK werkt op basis van zogenoemde recombinante eiwit-technologie, waarbij een specifiek stukje eiwit van het virus ervoor moet zorgen dat iemand antistoffen aanmaakt. Het is het enige door Nederland bestelde vaccin op basis van deze technologie.
CureVac werkt net als Pfizer aan de ontwikkeling van een RNA-vaccin.
Bron: Nu.nl

Klopt het dat de vaccins ook weefsel van geaborteerde foetussen bevatten?
“De producenten AstraZeneca en Janssen werken met een versnelde, maar beproefde en meer traditionele aanpak. Niet iedereen weet dat dit betekent dat zij daarbij – net als vele anderen – controversiële cellijnen gebruiken. Deze onsterfelijk gemaakte cellen komen inderdaad uit twee in de jaren ’70 en ’80 geaborteerde foetussen. Deze cellen zijn in het lab ontelbaar vaak vermenigvuldigd. De cellen die nu uiteindelijk gebruikt worden voor vaccins hebben dus nooit daadwerkelijk in het embryo gezeten.

Deze cellijnen zijn echter wel onmisbaar en helpen bij de ontwikkeling van veel vaccins om snel en goed de menselijke afweerreactie te kunnen voorspellen. En vaak worden ze gebruikt bij de massaproductie. Overigens gebruikt men dezelfde cellijnen ook nog steeds voor andere bestaande vaccins zoals bijvoorbeeld rubella, mazelen, hondsdolheid, poliomyelitis, hepatitis A, of pokken. De eerder genoemde RNA-vaccins van bijvoorbeeld Pfizer en Moderna zijn nieuw en op een totaal andere manier ontwikkeld. Voor de productie van deze vaccins zijn geen foetale cellijnen nodig. Het vaccin van Sanofi/GSK is ontwikkeld en geproduceerd zonder controversiële cellijnen."

Medisch ethicus prof. Henk Jochemsen: "Deze veelgebruikte foetale cellijn is zó lang zelfstandig doorgekweekt dat die ook wat betreft chromosomenpatroon niet meer normaal menselijk is. Het gaat mij een beetje te ver om om die reden tegen het vaccin te zijn. Dat lijkt me een overtrokken morele striktheid. Zou je daar consequent in zijn, dan zou je heel veel behandelingen moeten afwijzen die zijn gebaseerd op onethische stappen in het verleden. Ook zou je je bijvoorbeeld moeten afvragen of je dan nog koffie kunt drinken, zonder zeker te weten dat de bonen rechtvaardig zijn geproduceerd. Je komt dan in een situatie waarin je in feite ontkent dat we allen delen in de gebrokenheid.”
Bron: RD.nl

Veel christenen beroepen zich op het eigen afweersysteem. God heeft ons lichaam zo gemaakt dat we prima in staat zijn om een virus te verslaan en dan is vaccinatie niet nodig.
“Het klopt dat we een zeer vernuftig afweersysteem hebben gekregen van de Schepper. Ons lichaam zit werkelijk prachtig in elkaar. Het afweersysteem controleert doorlopend ons lichaam op gevaar zoals bedreigende infecties. Dit is onmisbaar voor een goede gezondheid. En is er gevaar, dan grijpt het in. Het is ook waar dat het zinvol is je gezondheid en dus je afweersysteem in een goede conditie te houden. Door gezonde voeding en voldoende rust bijvoorbeeld. Stress is overigens slecht voor de afweer, dus het mijden van stressbronnen – misschien wel de continue stroom van alarmerende coronanieuwtjes – kan ook helpen. Echte rust vind je bij onze Heer, juist ook in deze tijd.”

Vaccinaties dragen bij

“Vaccins kunnen mijns inziens prima bijdragen aan ons afweersysteem. We kunnen vertrouwen op ons uniek geschapen lichaam en afweersysteem en tegelijkertijd ervoor kiezen gebruik te maken van een vaccin. Vaccinatie bevestigt juist dat we een prachtig afweersysteem hebben. Vaccinatie richt zich namelijk op het ‘vroegtijdig klaarzetten’ hiervan met onze (verworven of aangeleerde) afweer. Dit gebeurt met specialistische witte bloedcellen die snel het binnendringende virus kunnen identificeren en uitschakelen. Je lichaam heeft dit zichzelf dankzij vaccinatie dan al geleerd. Machtig mooi geschapen!”

Lees ook: Het getal 666, het coronavirus en Bill Gates
Lees ook: Het getal 666, het coronavirus en Bill Gates

Vatbaar

“Helaas is de praktijk dat ons lichaam niet altijd in staat is om een virus te verslaan. Er kunnen ook omstandigheden zijn die maken dat onze gezondheid en afweer niet optimaal is. Denk aan een trauma, andere kwalen, zwangerschap, of aan een lage of hoge leeftijd. Het lichaam is dan extra vatbaar, of kan een virus moeilijker bestrijden. Soms lukt dat alleen met medische hulp. Dit kan voor onszelf gelden, maar ook voor onze naasten. De zorg voor hen kan een reden zijn om preventief tot vaccinatie te besluiten.”

Is het terecht dat sommige mensen de vaccinatieplannen van de overheid wantrouwen?
De overheid heeft niet als doel om ons ziek te maken. Ik denk dat er een heel groot vertrouwen mag zijn in de vaccins en dat de overheid er alles aan doet om op een nette manier deze vaccins te ontwikkelen, te beoordelen en straks aan te bieden. En ik denk dat ontwikkelaars met zorg, maar ook onder hoge druk veilige vaccins proberen te ontwikkelen. Mijn zorgen zitten vooral in de bijwerkingen op de langere termijn. En in een stukje overschatting van de ontwikkelaars, vooral met de toepassing op zo’n grote schaal waarbij de RNA-vaccins ook nog eens volkomen nieuw zijn. Maar ik zou zeker niet pleiten voor een algeheel wantrouwen in de overheid."

Roy_Kloet

Moet ik mij nu wel of niet laten vaccineren?
“Een eenvoudig antwoord op die vraag heb ik helaas niet,” besluit Roy. “Het is een persoonlijke beslissing die je biddend kan maken. Daarbij spelen naast alles wat genoemd is, ook persoonlijke omstandigheden en factoren mee (leeftijd, kwetsbaarheid, omgeving). Veel is nog onbesproken. Bijvoorbeeld dat de eerste vaccins waarschijnlijk maar tijdelijk beschermen. Mogelijk minder dan een jaar. Virussen zijn specialisten in het veranderen. Zeker soorten die tussen mens en dier kunnen overspringen, zoals influenza- en coronavirussen. Bij het coronavirus zien we dit ook al gebeuren. Soms helpen vaccins ziekteverschijnselen wel te verlichten, maar voorkomen ze verspreiding nauwelijks. Gelukkig kunnen we ten allen tijde op God vertrouwen. Betrek Hem bij het vinden van rust, steun en het zoeken naar antwoorden.”

Podcast: Virusfeiten
Als het over het coronavirus gaat, hoor je vooral over maatregelen en over meningen. Wat je veel minder hoort zijn de feiten. Hoe ver zijn wetenschappers in hun strijd tegen corona?  Wat komen ze elke dag te weten over het virus en over de beste manier om het te bestrijden? 

Daarover gaat Tijs van den Brink in de podcast Virusfeiten in gesprek met wetenschappers. Vaste gasten: intensivist Diederik Gommers en viroloog Marion Koopmans, beiden van de Erasmus Universiteit Rotterdam.

De weergave van deze tweet vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Geschreven door

Miriam Duijf

--:--