Zangeres Kinga Bán (37) overleden: ‘Als ik sterf, ga ik naar een plek waar het goed is’

Kinga Bán: 'Ik hoop echt dat mensen de dood niet alleen als iets vreselijks zien'

We kunnen het niet zo goed: praten over de dood. Het liefst lopen we met een grote boog om ziekte en de eindigheid van het leven heen. Hoe het is om te weten dat je doodgaat? We durven er nauwelijks naar te vragen, laat staan het te benoemen. Maar Kinga Bán maakte daarin verschil.

In 2013 werd bij Kinga Bán een uitgezaaide, ongeneeslijke vorm van borstkanker geconstateerd. Sela was toen al razend populair in christelijk Nederland. Ze móest er dus dwars doorheen en deed dat met openheid; in interviews schuwde ze het onderwerp niet. “Ik hoop echt dat mensen de dood niet alleen als iets vreselijks zien. Misschien mag ik hen leren er anders naar te kijken. Als iets wat bij het leven hoort,” zei Kinga tijdens ons gesprek.

Reinder en Kinga Bán wisten vrijwel meteen: dit hoort er nu bij.

Kinga Bán: “Toen ik moeder werd, leerde ik Gods vaderhart, zijn liefde, beter begrijpen. Hij is onze maker en wil het allerbeste voor al zijn kinderen, dus óók voor wie Hem niet kennen. Hij is liefdevol en rechtvaardig, maar ook almachtig en alwetend. (…) Hoe stuitend mijn diagnose ook was, Reinder en ik wisten vrijwel meteen: dit hoort er nu bij. We zijn er niet blij mee, maar het heeft ook geen zin om er ieder moment bij stil te staan.”

Deze dag hebben we

“Ik zie ernaar uit om bij God te zijn. Om steeds in zijn liefde en aanwezigheid te zijn en altijd vervuld te zijn van Hem. (…) Als ik sterf, ga ik naar een plek waar het goed is. Maar als ik dan denk aan het verlies en de worstelingen van mijn kinderen… (…) “’Het ergste aan dat je ziek bent, vind ik dat je doodgaat,’ zei mijn dochter laatst. Bam. Zo’n opmerking hakt er wel even in. Het verdriet mag er op zo’n moment zijn. Maar ik zeg ook: ‘Deze dag hebben we!’

Het heeft geen zin om bezig te zijn met morgen. God geeft ons genoeg voor iedere dag. Het lied Geen zorgen van Sela gaat hierover: ‘God voorziet elke dag opnieuw, houdt ons in zijn trouw geborgen.’ Ik ben nooit boos geweest op God. Ik geloof dat Hij veel ten goede keert. Door alle moeilijke dingen heen, ondanks die rotziekte, gebeurt er nog steeds ontzettend veel moois. In ons huis, in ons gezin, daar is liefde. Daar ben ik intens dankbaar voor. En God gebruikt me op het podium, met mijn hele verhaal. Hij keert alles om.

”Kinga Bán: 'We moeten het leven in alle gebrokenheid volop leven'

“Soms, als ik alleen ben, zet ik de dvd aan van mijn concert. En dan huil ik; om mijn pijn en om alles wat we moeten loslaten. Het is goed dat die momenten er zijn. Want vaak houd ik me sterk voor anderen. Terwijl je hen ook helpt door je kwetsbaarheid te delen. Er waren momenten dat ik mijzelf al met één been in het graf beschouwde. Maar Gert-Jan Segers (lijsttrekker van de ChristenUnie, red.) zei eens tegen me: ‘Je moet nu en hier je kaarten spelen.’ Hij had gelijk. We moeten het leven in alle gebrokenheid volop leven.

God aanbidden in pijn

Ik was eens op vakantie in Slovenië. Na een slechte nacht, met veel pijn, besloot ik even een stukje de berg op te lopen. Ik had mijn bijbel mee en las over Paulus en Silas. In de gevangenis prezen zij God. Dat deden ze met een gebroken lichaam, want ze hadden de striemen van stokslagen nog op hun lijf. Dit gegeven raakte me diep. Ik besefte dat we ons altijd moeten blijven richten op God, zéker in ons lijden. We hebben allemaal onze gevangenissen: ik heb mijn ziekte, anderen moeten dealen met iets moeilijks als kinderloosheid. Maar we kunnen er zelf voor kiezen om God te aanbidden in die pijn. Doe je dat, dan ben je vrij.”

Ik dacht die middag nog lang na over het gesprek tussen Kinga Bán en mij. Was het mooi?
We hadden het over het leven, over het accepteren van gebrokenheid en over de eeuwigheid. Maar ging het over de echte betekenis van de dood, dan stokte ons gesprek. Hoeveel woorden we er aan proberen te geven, het blijft een vijand waar we als mensen doorheen moeten. Vanwege dat afschuwelijke van los moeten laten en afscheid nemen. En dat is rauw.

Lees ook: Reinder IJmker, de man van Kinga Bán, vertelt over zijn verlies

Kinga Bán is op maandagochtend 6 mei thuis in het bijzijn van haar gezin overleden.

Beeld: Iris Dorine
Interview: Minella van Bergeijk
Tekst: Martineke Poppe