XTC: Legaliseren of aanpakken die handel?

XTC is de populairste uitgaansdrug onder jongvolwassenen. In Nederland is het produceren en het dealen ervan verboden, maar het bezitten van één pil voor eigen gebruik is wel toegestaan. Wat opvalt is dat deze drugs door ongeveer vier keer zoveel hoogopgeleiden wordt gebruikt als door laagopgeleiden. Tevens heeft bijna 25 procent van de 20 tot 24-jarigen ervaring met XTC. Van de 5.905 drugsincidenten die in 2017 werden gemeld, was bij 1.201 gevallen (20%) XTC de enige drug in het spel.

Tekst gaat door onder infographic

Criminaliteit

Achter dit grootschalige gebruik, schuilt een criminele onderwereld. Een van de argumenten voor legalisering van XTC, is dat er meer controle komt op de productie en de verkoop hiervan. Dit zou tot gevolg moeten hebben dat de drugscriminaliteit afneemt. In Canada is het sinds oktober 2018 legaal om cannabis te produceren en te gebruiken. De Nederlandse politie heeft in Canada onderzoek gedaan naar de eventuele afname van drugscriminaliteit. Wat blijkt; de legalisering van cannabis heeft de drugscriminaliteit nietverminderd. Of de drugscriminaliteit in Nederland dus wel zal afnemen bij legalisatie van XTC, is echter nog de vraag.

XTC-pil is als Russische roulette

XTC gebruiken is nu vooral een Russische roulette, omdat je niet weet hoeveel werkende stof (MDMA) een pil bevat. Wel kunnen de pillen vooraf worden getest door onder meer het Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS). In 2017 was zeventig procent van de aangeleverde pillen bij het DIMS hooggedoseerd (concentratie MDMA hoger dan 140mg). In 2006 lag dit percentage nog op drie procent. Het aantal hooggedoseerde XTC-pillen is in de afgelopen jaren dus flink toegenomen. 

Tekst gaat door onder grafiek

Kalle Duvekot, voorzitter van de Jonge Democraten (D66), vindt het juist daarom belangrijk dat XTC gelegaliseerd wordt. “Wanneer je legaliseert, kun je de verkoop reguleren, waardoor je goede voorlichting kunt geven bij de verkoop. Je kunt de inhoud van de pil checken en waarborgen en je kunt het afval op een goede manier verwerken.”, vindt Duvekot. Legalisering van de drug moet volgens de Jonge Democraten zo snel mogelijk gebeuren. De pillen kunnen dan goed gecontroleerd worden en zullen geen te hoge dosering meer bevatten. Daarnaast is een algeheel verbod op XTC absoluut geen oplossing voor hen. “Als wiet en alcohol toegestaan zijn, terwijl deze schadelijker zijn dan XTC, dan zou dat raar zijn. De kans op verslaving aan XTC is veel lager.”

Van legalisering naar normalisering

Aan de andere kant zijn veel mensen bang dat legalisering leidt tot normalisering. Het gebruik van XTC wordt dan een stuk toegankelijker. Goedkeuring door de overheid zou het signaal kunnen afgeven dat zij het gebruik aanmoedigen. Daarnaast is de kans aanwezig dat je er op lange termijn schade aan overhoudt. Vier procent van de gebruikers blijkt last te hebben van langdurige klachten. Symptomen die hierbij kunnen optreden zijn verstoring van de hersenfuncties, met name het geheugen, het concentratievermogen en de stemming bij (ex-)gebruikers.

Verder kunnen zij last krijgen van depersonalisatie en derealisatie. Wanneer iemand depersonalisatie ervaart, heeft hij een gevoel van vervreemding van zichzelf. Bij derealisatie ervaart iemand onwerkelijkheden in de omgeving. Ook bestaat er een kleine kans dat zich HPPD (Hallucinogenen Persisting Perception Disorder) ontwikkelt bij de gebruiker. Iemand met deze stoornis heeft constant te maken met visuele verstoringen. Deze klachten kunnen van korte duur zijn, maar kunnen ook jarenlang aanhouden. 

“Iedereen doet het”

Het valt muzikant en verslavingsarts Gerard Alderliefste op dat mensen die met klachten bij hem terecht komen, hier vaak al een jaar of langer mee rondlopen. Volgens hem wijst dit erop dat er veel meer mensen met soortgelijke klachten moeten zijn. “Bij de gebruikers die ik spreek op het spreekuur is de motivatie simpel: "Iedereen doet het." En ze gebruiken allemaal met onvoldoende kennis. Je bent na drie maanden weer hersteld van de klachten en dan denken ze; ik kan wel weer wat gebruiken. Ik mag als arts niet zeggen dat je een sukkel bent natuurlijk, maar dat is echt niet slim.”, aldus Alderliefste. 

De kortetermijn-gevaren zijn daarnaast levensgevaarlijk. Naar schatting overlijden er twintig mensen per jaar in Nederland aan de gevolgen van XTC. Wanneer je dit vergelijkt met het aantal doden als gevolg van alcohol, wat in 2017 lag op 974, lijkt dit weinig. Het Trimbos Instituut waarschuwt echter dat er wel degelijk risico’s zitten aan XTC-gebruik. Wetenschappelijk medewerker Eva Ehrlich zegt tegenover RTL Nieuws: “Aan één glas alcohol is nog nooit iemand overleden, aan één pil wel. En dan gaat het niet alleen om vervuilde pillen."