Wie zijn de kopten en wat geloven zij?
9 december 2019 · 08:20
Update: 19 november 2024 · 16:00
De kopten vormen een christelijk-orthodoxe minderheid in het Midden-Oosten. Ze zijn christen, maar verschillen van protestanten en hebben kenmerken van de rooms-katholieke kerk. Iedere woensdag en vrijdag vasten kopten. Vaak zijn ze te herkennen aan tattoos van een kruisje op hun rechterpols.
Waar leven de kopten?
Hoeveel kopten er zijn, is onduidelijk. Claims lopen sterk uiteen. In Egypte wonen 7 miljoen kopten. Buiten Egypte zijn groepen kopten te vinden in Soedan, Libië, Ethiopië, de Verenigde Staten en Canada.
In Nederland zijn er zeven koptisch-orthodoxe kerken met in totaal ongeveer zesduizend leden. De meeste Nederlandse kopten komen uit Egypte, Eritrea, Ethiopië en Soedan. De koptische parochies werken samen met andere christelijke gemeenschappen. In 2005 traden ze toe tot de Raad van Kerken in Nederland. De bisschop van het bisdom Nederland is Anba Arseny.
Wat geloven kopten?
De koptisch-orthodoxe kerk is een oosterse orthodoxe kerk. De kerk ontstond in het concilie van Chalcedon, in het jaar 451. Op dit concilie was er discussie over de natuur van Jezus. Het concilie van Chalcedon stelde dat Christus twee naturen heeft: een goddelijke natuur en een menselijke natuur. De koptisch-orthodoxe kerk belijdt dat Christus één natuur heeft, waarin Jezus’ godheid en mensheid samenkomen.
Kopten geloven dat je alleen in de kerk vergeving kunt krijgen van je zonden. Wanneer je je zonden belijdt aan de priester, legt hij een kruis op je hoofd en bidt hij voor je. Daarna zijn je zonden vergeven door God.
Feitjes over de kopten
- Het woord kopt komt van het Griekse woord voor Egyptenaar.
- Qua kerkelijke structuur lijken de kopten op de rooms-katholieken. Aan het hoofd van de kerk staat een paus. Hij zetelt in Caïro. Priesters hebben de leiding over parochies - plaatselijke gemeenschappen van gelovigen. Meerdere parochies vormen een bisdom.
- Kopten gebruiken de Alexandrijnse liturgie in hun samenkomsten. Deze liturgie heet ook wel ‘de liturgie van de Heilige Markus’. Volgens de kopten was de evangelist Marcus de eerste bisschop van Alexandrië.
- Net als veel oosterse kerken viert de koptische kerk het kerstfeest op 6 en 7 januari.
- Kopten hebben zeven sacramenten: het doopsel, het vormsel, de eucharistie, boete en verzoening, de ziekenzalving, de wijding en het huwelijk. Door deel te nemen aan de sacramenten geloven de kopten genade te krijgen van God.
- Heiligen krijgen veel aandacht van kopten. Ze vereren de heiligen niet, zoals de rooms-katholieken, maar ze eren de heiligen wel.
- Kopten geloven dat het brood en de wijn van het avondmaal het echte lichaam en bloed van Jezus worden.
Hoe ziet een koptische kerkdienst eruit?
Kopten noemen de dienst ‘de heilige liturgie’. Tijdens de dienst reciteren geestelijken op zangerige toon Bijbelgedeelten en gebeden in het Koptisch, een taal die is ontstaan uit het Egyptisch en het Grieks. Tijdens de dienst vinden er allerlei rituelen plaats. De priester houdt bijvoorbeeld een Bijbel omhoog bij een brandende witte kaars. En als een diaken knielt en de grond kust, zingen de geestelijken hard en gebruiken ze triangels om muziek te maken. De rituelen hebben allemaal een geestelijke betekenis. Het wierookvat symboliseert bijvoorbeeld Maria. Net zoals het wierookvat brandende kolen draagt, droeg Maria Jezus. De drie-eenheid van God wordt gesymboliseerd door de drie kettingen aan het wierookvat.
Vasten
Kopten vasten iedere woensdag en vrijdag om stil te staan bij het verraad en de kruisiging van Jezus. In totaal vasten kopten zo’n tweehonderd dagen per jaar. De langste periodes zijn voor Kerst (43 dagen) en voor Pasen (55 dagen). De periode van vasten voor Pasen wordt ‘de Grote Vasten’ genoemd. Kopten blijven dan nuchter zolang ze kunnen en nemen daarna een veganistische maaltijd. Vlees of dierlijke producten eten ze dan dus niet.
Tattoo
Aanslagen IS
Sinds de val van president Mubarak in 2011 is het geweld tegen kopten in Egypte opgelaaid. De huidige president Sisi beloofde de kopten te beschermen, maar de aanhangers van Islamitische Staat plegen desondanks regelmatig gewelddadige aanslagen op de kopten. In 2016 was de koptische kathedraal in Caïro doelwit van een bomaanslag waarbij 25 gelovigen omkwamen. In 2017 werd op Palmzondag in Tanta en in Alexandrië een aanslag gepleegd door IS. Hierbij kwamen in totaal ruim veertig mensen om het leven.
21 kopten onthoofd
IS onthoofdde 21 Egyptische koptische christenen in Libië. Op 12 februari 2015 publiceerde IS een reportage in haar online magazine met foto’s van de Egyptenaren. IS doodde de christenen omdat zij moslimvrouwen zouden hebben ontvoerd. Op 15 februari 2015 bracht IS een video naar buiten waarin de onthoofding van de 21 kopten op het strand te zien was. De gelovigen droegen oranje overalls. Nadat de moordpartij bekend was gemaakt, vluchtten zeker twintigduizend Egyptenaren uit Libië. De koptisch-orthodoxe kerk van Egypte erkent de vermoorde vissers als martelaren.
Tekst: Aliene Boele
Beeld: ANP