Wendy was laaggeletterd, en helpt nu zelf mensen met een taalachterstand

‘Een echte wildebras’, zo omschrijft Wendy haar jongere zelf. “Ik was altijd buiten, aan het skeeleren, vissen, of in bomen aan een klimmen.” Lezen vindt ze maar vermoeiend. Dat dat komt door haar dyslexie, weet ze op dat moment nog niet.

Taalachterstand

Op haar eerste basisschool wordt Wendy tijdens het lezen regelmatig in een hoekje gezet. “Ik moest dan zelf lezen, zonder hulp. Dat is heel vervelend als je al niet mee kunt komen, terwijl je dat wel wil.” Wanneer ze van Winterswijk naar Arnhem verhuist, komt ze op een speciale school terecht. “Dat was super, ik ben daar echt vooruit gegaan.” Haar nieuwe school heeft kleinere klassen, meer aandacht voor haar, en een logopedist, die met Wendy werkt aan haar taalachterstand.

Ik heb nooit gedacht dat ik iets maar niet moest doen als het niet direct lukte

Eenmaal op de middelbare school krijgt ze de diagnose dyslexie. Vooral begrijpend lezen gaat moeizaam, en ook letters die op elkaar lijken, zoals de v en de f zijn ingewikkeld voor Wendy. Ondanks dat gaat ze graag naar school en leert ze zichzelf allerlei trucjes aan om haar schoolwerk te kunnen doen. “Als ik goed meedeed in de les bleef de informatie beter in mijn hoofd zitten. Op een gegeven moment wist ik ook wáár in de boeken ik moest kijken om de vragen eruit te halen. De belangrijkste dingen schreef ik dan op, of kleurde ik met een markeerstift. Dat was makkelijker dan de hele bladzijde weer moeten lezen tijdens het leren.” Opgeven staat niet in Wendy’s woordenboek. “Ik ben een doorzetter, ik heb nooit gedacht dat ik iets maar niet moest doen als het niet direct lukte. Ik wilde het, dus ik ging er gewoon voor.”

Leven met laaggeletterdheid

Met haar middelbareschooldiploma op zak doet Wendy verschillende opleidingen; voor metselaar, verkoper en filiaalbeheerder. Ze gaat eerst aan de slag bij een metselbedrijf, dan werkt ze tien jaar in een winkel. Wanneer ze opnieuw in de bouw gaat werken, krijgt ze lichamelijke klachten, waardoor ze arbeidsongeschikt raakt.

Mijn vrienden zeiden dat er veel fouten in mijn e-mails zaten

Nu ze niet meer bijleert op haar werk, zoals ze eerder deed voor verschillende diploma’s, gaat Wendy’s Nederlands snel achteruit. “Als je er eenmaal inzit, gaat leren wel goed, maar toen ik niet meer kon werken, zakte ik terug.” Ze merkt dat ze foutjes maakt in mails en appjes, en heeft steeds meer moeite met lezen. “Als ik een brief binnenkreeg, begreep ik die weleens verkeerd. Ook zeiden mijn vrienden dat er veel fouten in mijn e-mails zaten. Verder vond ik het bijvoorbeeld heel moeilijk om een uitkering aan te vragen, daarbij komt zóveel papierwerk kijken.” Digitalisering maakt het er niet makkelijker op, Wendy geeft aan dat ze ook moeite heeft gehad met de apps die je tegenwoordig overal voor moet aanmaken.

Ook haar rijbewijs halen wordt bemoeilijkt door haar taalachterstand. “Dat was heel pittig, ik ben acht keer gezakt voor mijn theorie, het lukte mij echt niet om die te behalen. Het zat erin, maar soms las ik een vraag nét verkeerd, en dan had ik hem fout.” Wendy zoekt hulp bij een buurmeisje. “Zij was toevallig ook bezig met haar rijbewijs, samen hebben we wekenlang geleerd. Daarna heb ik nog twee keer een avondcursus gedaan en mijn examen deed ik mondeling. Zo ben ik na een lange weg uiteindelijk geslaagd, dat is een mijlpaal waarop ik heel trots ben.”

Taallessen

Wendy gaat niet bij de pakken neer zitten als dingen niet lukken, maar zoekt naar hulp. “Bij het wijkteam mag je altijd naar binnen lopen als je een vraag of probleem hebt, dat is heel fijn.” Het team geeft aan dat er een school is waar Wendy Nederlandse les kan krijgen. Dat vindt ze de eerste keer best spannend. “Je weet natuurlijk niet hoe zo’n les gaat, en er zijn nieuwe mensen die je moet leren kennen.”

Ik ben weer actief met de Nederlandse taal bezig

Een flink eind buiten haar comfort zone dus. “Ik zat veel thuis toen ik niet meer kon werken. De contacten die ik had in de winkel had ik niet meer. Daardoor was ik stiller geworden, en meer op mijzelf. Nu leer ik door de taallessen constant nieuwe mensen kennen. Ik ga over mijn grenzen heen en doe nieuwe dingen, waarvan ik nooit had gedacht dat ik ze zou kunnen. Het is spannend, maar ik doe het wel.”

Toch is Wendy ontzettend blij dat ze deze stap heeft gezet. “Het is super, we hebben ook zo’n leuke groep. We helpen elkaar, en leren zo van alles. Sowieso is mijn brein nu weer actief bezig met de Nederlandse taal, dat is het allerfijnste, want het werkt echt.” Ook over de docenten is ze erg tevreden. “Die zijn top, ik heb hele goede begeleiders.”

Taalambassadeur

Inmiddels helpt Wendy ook zélf mensen met een taalachterstand als taalambassadeur bij het Taalhuis Arnhem. Zo adviseert ze organisaties over hoe zij hun brieven en websites toegankelijker kunnen maken voor laaggeletterden. Ook werkt ze sinds kort vier uur per week bij de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN). “Mijn baan bij de HAN is waar ik het meest trots op ben. Ik help studenten inzien dat er mensen zijn die moeite hebben met lezen en schrijven, dat vind ik geweldig om te doen.”

Wendy hoopt dat zij er met haar werk aan kan bijdragen dat taalproblemen bij kinderen sneller worden herkend. “Ik denk dat dat een groot voordeel kan opleveren, omdat er dan direct hulp kan worden aangeboden. Het zou mooi zijn als ouders bij leraren terecht kunnen als ze merken dat hun kind moeite heeft met taal, en dat zij daar respectvol mee omgaan.” Aan mensen die zelf laaggeletterd zijn wil ze meegeven dat zij zich daar niet voor hoeven te schamen. “Je kunt naar school gaan voor Nederlandse les, daar kun je heel veel mee bereiken.”

Ken jij iemand die moeite heeft met lezen en schrijven, en net als Wendy de stap wil zetten om een taalcursus te doen? Op de website www.ikwilleren.nl of via het gratis te bellen telefoonnummer 0800 – 023 44 44 vind je meer informatie.