De basisscholen zijn weer gestart

Jolijn de Noord (7) zit in groep 4 op de christelijke Daltonschool Ichthus in Baflo. Ze vond het leuk om thuis te leren, maar is blij dat ze nu weer naar school mag. “In de klas vertelde iedereen wat we thuis hebben gedaan, en daarna gingen we meteen aan het werk. Dat vond ik een beetje jammer. Waarom? Nou, ik had gehoopt op een feestje omdat we elkaar héél lang niet hadden gezien. Dat we bijvoorbeeld de hele dag film zouden kijken. Mees Kees! Dan moesten we natuurlijk wel een beetje uit elkaar zitten, anders kun je ziek worden. Maar we gingen gelijk weer taal doen, lezen en rekenen.

Thuis leerde papa mij trouwens een trucje zodat ik een rekensom beter snapte. En toen wist ik ineens hoe het moest! En papa en mama waren soms wel heel streng. Dan zeiden ze: ‘Jolijn, éérst je huiswerk en daarna mag je spelen’. Ook heb ik een zusje van vier jaar dat mij steeds afleidde, mama ging vaak met haar wandelen zodat ik me kon concentreren. O, en mag ik nog een mop vertellen? Het is groen en het zit op een hek. Wat is dat?”

(Onderaan deze pagina vind je het antwoord op Jolijns mop)

‘Iedereen moet nog even wennen’

Lianne Portier (41) is directrice op een gemêleerde christelijke basisschool. Het Startpunt in Ede telt 165 leerlingen. “De eerste schooldag is eigenlijk heel rustig verlopen. We hadden de entree van het schoolplein gedeeltelijk afgezet met lint, zodat de ouders niet op het plein kwamen. De rust werd versterkt doordat de school half bezet was. Daar hebben we bewust voor gekozen. In eerste instantie had dit shift-onderwijsmodel niet de voorkeur van de PO-raad en was er wat ophef over in de media. We blijven hiervoor kiezen omdat we onderwijskundige doelen voorrang willen geven. Door kinderen dagelijks te zien kunnen we ze ook weer feedback geven op hun leerproces. Maar we stemmen waar nodig af in de persoonlijke thuissituatie van het kind. Mocht het zo zijn dat een kwetsbare leerling of een kind van een ouder in een vitaal beroep, toch meer gebaat is bij een hele dag op school, dan bieden we die mogelijkheid.  

Iets na half negen liep ik een ronde door de school en zag ik dat mijn collega’s de aangepaste regels met de kinderen bespraken. Daarna gingen ze in de kring zitten en werd er naar de kinderen geluisterd. Hun sociaal welbevinden staat voorop! We willen van hen horen hoe het met ze gaat en hoe het thuis is gegaan. En ik vond het heerlijk om iets na negen uur weer de eerste kinderen te horen zingen. Samen met hun meesters en juffen zongen ze Bijbelse kinderliedjes. 

In de pauze sprak ik met een paar kleuters. Het viel me op hoe ze in acht weken tijd gegroeid zijn. Dat zie ik ook als ik naar mijn eigen kinderen kijk; in vakanties maken ze een enorme groei door. Je ziet dat peuters beter gaan lopen en dat kinderen hun woordenschat en kennis vergroten. 

En voordat elke les begint, wassen de kinderen onder begeleiding van hun leerkracht de handen. Het zijn nieuwe rituelen, waar iedereen nog even aan moet wennen.”

Hele oude opa’s en oma’s

Op de openbare basisschool It Skriuwboerd in het Friese Surhuisterveen zit een jongetje dat heel blij is dat hij weer naar school mag. Jonathan van der Veen (8) uit groep 4 speelde vandaag voor het eerst sinds weken op het schoolplein. “Eindelijk heb ik mijn vriendjes teruggezien en konden we in de pauze politieagentje spelen. Soms ben ik de agent en soms de boef. Ook vind ik het leuk dat ik weer les krijg van juf Margriet. Het ging thuis wel goed, maar soms was het ook een beetje lastig. Dan kon ik me na een tijdje niet meer goed concentreren en wilde ik liever met mijn broertje en zus spelen. Van mama mochten we dan even voetballen of andere leuke dingen doen. Daarna ging het leren iets beter. Wat ik vooral heb gemist? Gymnastiek. Maar we mogen nog niet gymmen, omdat we dan te dicht bij elkaar komen en we het coronavirus kunnen krijgen. Door dat virus kunnen hele oude opa’s en oma’s doodgaan. Maar misschien kan het over een paar weken wel. En ik ben blij dat ik nu weer geschiedenis heb en over prinsessen en ridders kan horen. Ze hebben van die grote zwaarden waar ze mee gingen vechten.” 

'Hoe zie je een anderhalvemetersamenleving met kleuters voor je?'

Jannie Dijkman (63) is kleuterjuf op de christelijke Daltonschool Ichthus in Baflo. “Op vrijdag 13 maart - de dag waarop werd aangekondigd dat de scholen dicht zouden gaan - had een kleuter een snotneus. Volgens de maatregelen van het RIVM moest ze van school gehaald worden. Toen haar vader haar kwam halen, zei het meisje: ‘Het voelt allemaal zo anders, ook ik voel me anders.’ Ik had datzelfde gevoel. 

In de afgelopen weken hebben we kleuters in hun thuissituatie begeleid. Ze kregen een weekplanning toegestuurd en zo nu en dan gingen we met hen videobellen. Er verschenen dan vrolijke gezichtjes op mijn scherm, omdat ze blij waren hun juf te zien. Elke dag leverden ze een foto of filmpje aan van hun opdracht. 

We zijn blij dat we de kinderen nu weer zien, omdat we wel zorgen hadden om sommige leerlingen. Iemand die gemakkelijk zijn taken kan uitvoeren redt het wel. Maar er zijn zoveel kinderen die een duwtje in de rug nodig hebben. Ik sta er dus positief in dat de scholen weer open zijn, al moet het ook verantwoord zijn. Want hoe zie je een anderhalvemetersamenleving met kleuters voor je? Kleuters zijn onbevangen, willen een knuffel en moeten zo nu en dan een aai over hun bol krijgen. Dat motiveert ze. En soms krijgen ze een ‘ongelukje’; dan kan ik toch geen onderbroek met een lange broek van een afstand naar ze toegooien? Daarnaast hebben ze begeleiding nodig wanneer ze gaan knippen of plakken. 

Weet je trouwens wat zo ontzettend lief is? In de afgelopen weken hebben meerdere kinderen een kleurplaat bij mij door de brievenbus gegooid. Dat deed wel wat met me, ik smolt helemaal. Het is toch een stukje waardering voor mijn werk.”

‘Juf legt het heel anders uit!’

Saskia Lange (40) heeft drie kinderen in de leeftijd van 9, 11 en 13 jaar. In de eerste weken zochten ze een ritme in het thuiswerken en dat was in het begin even zoeken. “We moesten allemaal wennen en dat bracht soms onrust met zich mee. Want hoe werkt het computerprogramma? Waar vonden we de opdrachten? Hoe moesten we het huiswerk aanleveren? Maar na drie weken ging het stukken beter en dat had een positief effect op de kinderen. Vanaf het begin besloten we dat de ochtend voor huiswerk was en de middag voor ontspanning. Zo legden we samen een moestuin aan en gingen vogels spotten. 

Mijn man en ik werken allebei 28 uur. Hij als ambulant begeleider en ik als verpleegkundig specialist. Met ons werk konden we het zo regelen dat er elke ochtend iemand was om de kinderen bij hun huiswerk te begeleiden. In de middag waren ze dan soms wel een paar uurtjes alleen, maar op deze leeftijd kan dat prima. En het was fijn om te zien hoe mijn kinderen leren. Wat gaat ze gemakkelijk af en waar hebben ze iets meer hulp bij nodig? Soms probeerde ik iets uit te leggen, maar dan kreeg ik te horen dat de juf het heel anders uitlegde. We hebben veel YouTube-filmpjes gekeken waarin rekensommen werden uitgelegd. Ik ben niet bang dat mijn kinderen een achterstand hebben opgelopen. Ik kijk terug op een mooie tijd. Ik denk zelfs dat deze periode juist heel goed is geweest voor ons gezin.” 

‘Goed luisteren helpt’

Vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin voerde Marijke de Hoop (37) als schoolmaatschappelijk werker heel wat gesprekken met kinderen, ouders, meesters en juffen. “Voor veel ouders en kinderen was het thuiswerken om uiteenlopende redenen erg intensief. Maar wat mij vooral opviel, was hun enorme veerkracht. Ze probeerden er samen echt het beste van te maken. Zo kwam er bijvoorbeeld veel creativiteit vrij, bedachten de kinderen leuke spelletjes en knutselden ze de mooiste dingen. Maar er waren ook kinderen die het ontzettend moeilijk hadden. Ze vonden het lastig om thuis te werken, misten hun vriendjes en vriendinnetjes en waren verdrietig omdat ze niet naar opa en oma konden. Via beeldbellen voerde ik gesprekken met ze en bood hun een luisterend oor. In een enkel geval liep de spanning thuis erg hoog op. Gelukkig werd dit naar mij gecommuniceerd, waardoor ik deze ouders op afstand kon ondersteunen en er zo een escalatie werd voorkomen.

Het is goed dat de scholen nu weer gedeeltelijk open zijn. Allereerst voor de ontwikkeling en het welbevinden van de kinderen. Maar ook omdat de druk op gezinnen groot is, zoals ik zelf heb gemerkt. Scholen deelden hun zorgen over kinderen en gezinnen met mij. En dan ging het niet over leerproblemen, maar over zorgen op sociaal-emotioneel gebied. Ouders stelden me vaak vragen over hoe ze moesten omgaan met de boze of bange gevoelens van hun zoon of dochter. Daarin probeerde ik ze dan zo goed mogelijk te begeleiden. Goed luisteren helpt vaak al veel, want dan voelt het kind, de ouder of de school zich gezien.”

‘Ik wilde graag de hoofdrol in de muscial!’

Dorien Fiere (11) zit in groep 8 op de gereformeerde basisschool De Leilinde in Winschoten. “Mijn eerste schooldag was superleuk. De scholen waren een lange tijd dicht, omdat dit beter was voor mensen die ouder en zwakker zijn. Nu ik weer naar school ga, ben ik niet zo bang voor het virus, omdat ik jong en gezond ben. Maar we moeten wel om andere mensen denken. En daarom staan de stoelen en banken nu in een soort toets-opstelling. Dat was wel een beetje vreemd, omdat je eerder altijd naast elkaar zat. Maar we waren blij dat we elkaar weer konden zien. 

De juf vroeg hoe het met ons ging en hoe het thuis was gegaan met het huiswerk. Ik vond het fijn om thuis te leren en ik heb al mijn huiswerk afgekregen. Sommige opdrachten waren wel moeilijk maar dan had ik contact via Parro met mijn juffen, Ingeborg of Lucia. Ook had ik een paar keer per week contact met mijn klasgenootjes. Sommige van hen vinden het jammer dat ze geen Centrale Eindtoets kunnen maken, maar ik vind het vooral jammer dat er geen eindmusical is. Daar had ik me erg op verheugd en ik wilde graag de hoofdrol. Maar de juffen vertelden dat ze nadenken over een ander mooi afscheid voor ons. Ik ben benieuwd!”

Lachend op Skype

Op de christelijke basisschool Op de Zandtange in Mussel haalde de coronacrisis het beste in de leraren naar boven. Gerda van der Heide (47) werkt er als leerkracht en intern begeleider. “Mijn collega’s stonden de afgelopen weken volledig in hun kracht, namen verantwoordelijkheid en kwamen tot oplossingen om op afstand passend onderwijs te kunnen bieden. De digitale mogelijkheden werden ineens eindeloos benut. Zelfs degene die dacht een volstrekte digibeet te zijn, kwam bij teamsessies lachend tevoorschijn op Skype. Binnen de kortste keren was er met het team een plan uitgedacht om de leerlingen op een veilige manier te voorzien van huiswerk. Al heel snel ontstond de behoefte om met beeld te gaan werken; we wilden onze leerlingen zien. En nu de deuren weer open zijn, horen we dat deze werkwijze z’n vruchten heeft afgeworpen. 

Het is nu wel zo dat de Centrale Eindtoets voor groep 8 niet is afgenomen. Op zich is dat niet zo heel erg. De gesprekken over schooladviezen richting het voortgezet onderwijs vinden namelijk al vóór de eindtoets plaats. Die toets is meer een bevestiging van wat er is geadviseerd. We kennen de leerlingen al een aantal jaren en houden hun ontwikkeling goed bij.

Het is bijzonder om te merken dat kinderen die moeite hadden met hun schoolwerk, ineens andere talenten ontplooiden. Ze hadden nu tijd voor dingen waar ze veel plezier in hebben en goed in zijn. 

En ouders zijn blij dat hun kinderen weer naar school kunnen: omdat na zo veel weken thuisonderwijs, de rek er bij zowel de kinderen als ouders behoorlijk uit is.  Maar de samenwerking met hun is naar tevredenheid verlopen. We zijn trots op alle kinderen, ouders en verzorgers. Ze hebben het toch maar even voor elkaar gekregen om thuis alles te combineren! We kijken terug op een fijne eerste schooldag.”

Antwoord op de mop van Jolijn: Verf

Lees ook deze bemoedigende woorden van Henk Binnendijk: 'God leert ons om te slapen tijdens de storm'