Wat vieren we met He­mel­vaarts­dag?

Hemelvaartsdag is de dag dat Jezus opgenomen werd in een wolk, naar de hemel om bij zijn Vader te zijn. Deze feestdag valt altijd op een donderdag, 39 dagen na eerste Paasdag en tien dagen voor Pinksteren.

Hemelvaartsdag in de Bijbel

Het verhaal van Jezus die naar de hemel ging is te lezen in Handelingen 1, Lucas 24 en Marcus 16. In Lucas 24:50-53 is Jezus net opgestaan uit het graf en heeft Hij zich net weer bij de groep apostelen gevoegd. Hij zegent hen en wordt dan opgenomen in de hemel (maar nog niet definitief). De groep gaat daarna terug naar Jeruzalem. Ze zijn ontzettend blij en daarom verblijven ze de hele tijd in de tempel om God te prijzen.

In Handelingen 1:9-11 zien de discipelen vervolgens dat Jezus definitief omhooggetrokken wordt en daarna opgenomen wordt in een wolk. Ze blijven kijken en dan komen er opeens twee engelen bij hen staan. Deze vertellen de discipelen dat Jezus naar de hemel is gegaan en op dezelfde manier terug zal komen. 

Wat vervolgens Jezus’ plek wordt in de hemel, komt naar voren in Marcus 16:19-20: Hij neemt plaats aan de rechterhand van God. De discipelen maken vervolgens het nieuws van Jezus bekend. God helpt hen daarbij door tekenen te geven aan de mensen, zodat ze weten dat het nieuws echt is.

Sinds wanneer vieren we Hemelvaartsdag?

Een geschrift van Augustinus van Hippo (354-430) uit de 5e eeuw is de oudst bekende bron rondom Hemelvaartsdag. Hierin wordt Hemelvaart beschreven als een traditie die al uitgevoerd werd sinds de eerste apostelen. Er zijn echter geen oudere bewijzen die dit kunnen onderbouwen. De mogelijkheid bestaat dat Hemelvaartsdag voor de 5e eeuw niet apart werd gevierd, maar samen met Pinksteren.

Hemelvaartstradities

Bij feestdagen 'horen' meestal tradities, dus ook bij Hemelvaart. Bijvoorbeeld dauwtrappen of de paaskaars doven.

Middeleeuwse tradities
In de loop der tijd werden er op Hemelvaartsdag eigen tradities ontwikkeld. Zo was het in veel christelijke gebieden gebruikelijk om de eerste fruitoogst van het seizoen te zegenen. Daarnaast werd de Hemelvaart van Christus uitgebeeld door het beeld van Jezus boven het altaar naar het dak van de kerk te takelen.

Paaskaars doven
Op Hemelvaartsdag doofde men vroeger de paaskaars. Tijdens Pinksteren stak men de kaars weer aan bij de wijding van de doopvont. Het doven van de kaars was een manier om aan te geven dat Jezus naar God was teruggekeerd. Hierdoor leek het echter wel alsof Jezus niet meer aanwezig was in de gemeente. Nu blijft de paaskaars dus aan op Hemelvaartsdag.

Dauwtrappen
Op Hemelvaartsdag gaan veel mensen vroeg naar buiten om een wandeling te maken of een eindje te fietsen, het 'dauwtrappen'. Deze traditie komt uit een ver verleden. Mensen stonden toen op Hemelvaartsdag om drie uur 's nachts op, wandelden met hun blote voeten door het gras, dansten en zongen. Van dit ritueel zou een magische en genezende werking uitgaan. Ook wordt het ‘dauwtrappen’ in verband gebracht met een processie die vroeger op Hemelvaartsdag plaatsvond. De mensen herinnerden dan de tocht van Jezus naar de Olijfberg. 

Hemelvaart en Pinksteren uitgelegd in 1 minuut

Meer weten over Hemelvaart en Pinksteren? In deze toegankelijke en mooie video wordt het aan je uitgelegd.

• Als vrijwilliger van Gevangenzorg Nederland bezoekt Liesbeth gevangenen

  Als vrijwilliger van Gevangenzorg Nederland bezoekt Liesbeth gevangenen