Wat heeft onze koninklijke familie nu echt met fietsen?

“Mag ik achterop?” Deze vraag kreeg prins Claus tijdens het Koninginnedagbezoek aan Houten in 1999. De echtgenoot van de toenmalige koningin Beatrix stemde toe en het leverde een mooi tv-fragment op, maar de vorstin stapte zelf niet op de fiets.

Wat heeft onze koninklijke familie nu echt met fietsen? Royaltykenner Tirza van der Graaf gunt ons een blik in de koninklijke fietsgeschiedenis. “Van koningin Wilhelmina weten we dat ze dol was op fietsen”, vertelt Tirza. “Maar dat mocht ze van de regering niet in het openbaar doen. Ze kon deze hobby dus alleen uitoefenen achter de hekken van het paleis. Wel is er een foto uit 1935 van een fietstochtje van Wilhelmina met Juliana. Bedenk wel dat Wilhelmina een sportieve vrouw was, die ook aan paardrijden en tennis deed.”

Maar tijden – en regeringen – veranderen. “Daarom zien we op een iconische foto uit 1967 koningin Juliana heel hard over Terschelling fietsen. Ze geniet echt van deze tocht, waarbij ze omringd wordt door een groot gezelschap.”

Niet onderuitgaan

Juliana’s dochter Beatrix heeft juist nooit zo van fietsen gehouden, lijkt het. “Daarbij moet je wel bedenken dat de media haar altijd volgden. Je wilt als vorstin niet vereeuwigd worden terwijl je onderuitgaat”, voegt Tirza er begripvol aan toe. “In 1948 heeft prins Bernhard zijn oudste dochter gefilmd toen ze naar de padvinderij fietste. Maar de fiets is geen favoriet vervoermiddel van haar geworden. In een documentaire uit 1974 komt Beatrix met haar gezin fietsend aan op Paleis Soestdijk, maar dat fragment is op mysterieuze wijze uit de film verdwenen.”

Posbank

Des te opmerkelijker is het dat bij het paviljoen van natuurgebied de Posbank bij Arnhem een beeld van Beatrix op een fiets te bezichtigen valt. “Ze heeft kunstenaar Daphne du Barry toestemming gegeven voor het maken van het beeld. Toen ze de koningin vroeg of ze te paard of op de fiets afgebeeld wilde worden, zou ze gezegd hebben: ‘Kiest u zelf maar.’”

Nooit echt gewoon

“Onze huidige koning Willem-Alexander zien we veel vaker op de fiets, bijvoorbeeld in 2015 bij de opening van een fietsenfabriek. Hij durft het aan om – al hobbelend – over een testparcours te fietsen. Zo op het oog met plezier, hoe onhandig het er ook uitziet. Zijn echtgenote opende op de fiets het Máximapark in Utrecht. En Amalia en haar zussen fietsten vanuit de Eikenhorst naar hun school in Den Haag.

Misschien ook leuk om te vermelden dat de prinsessen hun ouders zelfs een keer hebben overgehaald om gewoon met de trein op wintersport te gaan. Het kwam er uiteindelijk op neer dat het koninklijke rijtuig aan de Alpenexpress werd gekoppeld.

Eigenlijk illustreert dit wel dat de huidige generatie makkelijker voor dezelfde vervoermiddelen als de doorsnee burger lijkt te kiezen, maar dat het nooit echt gewoon wordt. Al zijn onze royals wel wat volkser dan bijvoorbeeld de Britse. De onlangs overleden koningin Elizabeth II noemde Nederland ooit een fietsmonarchie – en dat bedoelde ze niet vleiend.”

Tekst: Arjan Mitzer en Bart van Delen
Beeld: ANP