Wat beweegt christelijke PVV-stemmers?
2 maart 2017 · 16:20
Update: 22 november 2023 · 09:23
Welke afwegingen maken christenen uit de EO-achterban die op de Partij voor de Vrijheid (PVV) van Geert Wilders stemmen, of dit bij eerdere verkiezingen hebben gedaan? Een oproep in EO-Visie om op deze vraag te reageren, leverde verhelderende opzichten op.
Om misverstanden in de kiem te smoren: de redactie van EO-Visie stelde deze vraag niet om de PVV, Geert Wilders of christelijke PVV-stemmers onderuit te halen, maar vanuit oprechte nieuwsgierigheid. Terwijl de meeste christenen in ons land weinig tot niets moeten hebben van de Partij voor de Vrijheid en vooral op christelijke partijen stemmen, zijn er ook orthodoxe gelovigen die juist wél (en uit volle overtuiging) op de partij van Geert Wilders stemmen. Het is makkelijk om vanuit de eigen overtuiging alleen met verbazing of afkeer te reageren als iemand zegt op de PVV te stemmen. Maar juist in deze tijd, willen we graag proberen te luisteren en te begrijpen wat christelijke PVV-stemmers beweegt. Niet als stemadvies pro of contra, maar wel omdat we oprecht benieuwd zijn naar de overwegingen.
Drie rode draden
Wie de ontvangen mails en brieven met antwoorden – soms kort, soms uitgebreid – op die vraag onder de loep neemt, kan daarin ten minste drie rode draden ontdekken:
- Bijna alle christelijke PVV-stemmers noemen de opstelling van Geert Wilders jegens de islam als veruit de belangrijkste reden waarom hun stem naar hem gaat. De islam wordt door velen ervaren als een antichristelijke, en militante wereldgodsdienst, die haaks staat op de Nederlandse normen en waarden, en uit is op wereldoverheersing (“Hoe kunnen wij die religie als christenen tolereren?”).
- Velen merken op dat zij ook op de PVV stemmen omdat deze partij “vierkant achter Israël staat”; voor een enkeling is dit zelfs de hoofdreden. In hun optiek komt Wilders partij méér op voor de staat Israël dan welke andere politieke partij ook – inclusief de christelijke. Eén christelijke PVV-stemmer verwoordt het zo: “De heer Wilders is pro-Israël en tegen Hamas en dergelijke; de meeste partijen zijn pro Hamas en dus anti-Israël.”
- Ook Wilders’ zeer kritische visie op de Europese Unie wordt vaak genoemd als een reden om op zijn partij te stemmen. Diverse christelijke PVV-stemmers zijn er diep van overtuigd dat de EU een springplank vormt naar een ‘Nieuwe Wereld Orde’, en zien Wilders als iemand die opkomt voor Nederland. Daarbij trekken ze soms lijnen naar Bijbelse eindtijdprofetieën, en de (anti-Joodse en antichristelijke) rol die de islam daarbij volgens hen zal spelen.
Ook opvallend: vrijwel iedereen die reageerde, gaf aan anoniem te willen blijven. Dit zal te maken hebben met het sterke gevoel dat er “een taboe rust” op het stemmen op de PVV. We hebben er daarom voor gekozen geen namen of woonplaatsen te noemen (alle contactgegevens zijn bij de redactie bekend).
Geert Wilders sympathiek
Hieronder vertellen twee christenen waarom ze op de PVV gaan stemmen, en één legt uit waarom ze eerder op Geert Wilders heeft gestemd en nog steeds sympathiek staat tegenover veel van zijn standpunten, maar 15 maart tóch op een andere partij zal stemmen. Daarna, ter afronding, een kleine bloemlezing uit de ontvangen reacties.
‘Er rust een soort taboe op PVV-stemmers’
De 19-jarige Mark (niet zijn echte naam) woont in een dorpje op de Bible Belt, is orthodox-christelijk en zal 15 maart op de PVV stemmen. Dat hij anoniem wil blijven, hangt ermee samen dat er volgens hem “toch een soort taboe op PVV-stemmers rust". In wat hij omschrijft als “persoonlijke kringen” komt hij wel uit voor zijn PVV-sympathieën, maar: “Ook daar ben ik niet nadrukkelijk de PVV’er die ik eigenlijk wel ben. Ik sta namelijk wel degelijk achter de partij en kan mij goed vinden in veel standpunten. Niet alle, maar dat is vanzelfsprekend, omdat de partij zelf geen christelijke identiteit bezit.”
Radicale standpunten
Waarom stemt Mark op de PVV? “Omdat, als er op dit moment één partij is die het verschil kan maken, dit de PVV is. Een voor mij belangrijk thema is de islamisering van Nederland (zie kader onderaan voor factcheck, red.), maar ook van heel Europa. Dit is voor mij, als christen, de belangrijkste reden om op de PVV te stemmen. Als de PVV op dit punt minder radicale standpunten had, was mijn stem al voor een andere partij geweest. De PVV kan namelijk het verschil maken, aangezien deze een reële kans maakt de grootste partij te worden bij de Tweede Kamerverkiezingen.”
Waarom is de ‘islamisering van Nederland’ voor Mark de belangrijkste reden achter deze keuze? “Ik ben ervan overtuigd dat de islam een duivelse religie is,” antwoordt hij, “die een grote rol speelt in de wereld. Een groot bolwerk van de duivel, dat hier op aarde gevestigd is en in veel landen de regels bepaalt. Ik begrijp niet hoe christenen de islam kunnen tolereren, en hoe sommige christenen zó positief over de islam spreken. Mijn belangrijkste redenen zijn de rol die de islam vervult in de wereld, in de eindtijd en in het geding om Israël.”
'Er zijn ook echt wel vriendelijke moslims'
Geen racist
Nee, zegt hij er direct bij, hij is geen racist. “Daar worden PVV’ers onterecht voor uitgemaakt. Het gaat mij niet om de mensen: er zijn ook echt wel vriendelijke moslims. Maar is dat een reden om de islam te tolereren in dit prachtige land? Is dat de reden dat wij tradities moeten opgeven?”
Niet dat hij denkt dat wij ‘superieur’ zijn, maar zijn angst om (christelijke) tradities en cultuur “in te moeten leveren voor de islam” speelt een grote rol, erkent hij. Mark noemt zichzelf “erg conservatief”. Als hij zou moeten kiezen tussen ChristenUnie en SGP, zou zijn stem “uiteraard” naar die laatste partij gaan. Daarbij speelt het thema immigratie een rol, maar daarnaast vindt hij de CU te links. “De SGP sluit wel goed aan op mijn standpunten, maar deze partij vind ik nog te soft als het gaat om de islamstandpunten. En daarom kom ik bij de PVV uit, de partij die er écht wat aan kan doen."
‘De PVV is helaas geen specifiek christelijke partij’
Op zijn verzoek (“om redenen die u – naar ik aanneem – wel zult begrijpen”) gebruiken we niet zijn eigen naam, en noemen we hem de heer Rijnders. Hij is 84 jaar oud, woont in een grote stad in Zuid-Holland, is christen en stemt PVV. “In volle overtuiging,” zegt hij er nadrukkelijk bij.
Waarom hij op Geert Wilders stemt? “Vanuit geen enkele andere partij ziet men het gevaar waarin ons land zich bevindt sinds de totstandkoming van de Europese Unie, met open grenzen onderling en zelfs daarbuiten,” antwoordt hij.
Om zeep geholpen
Rijnders verwijst hierbij naar “de zeer ervaren en gewaardeerde Engelse zendeling” David Hathaway. “Die laat in zijn boek Babylon in Europe – ook in het Nederlands verschenen – overduidelijk zien welke grote fout dit is geweest, die nog steeds grote gevolgen heeft. Daarna gingen niet slechts de binnengrenzen open voor volk met een christenvijandige religie, maar – nog erger – ook de buitengrenzen. Dat heeft niet alleen ons culturele erfgoed (Joods, christelijk of seculier) aangetast, maar zelfs met overheidstoestemming om zeep geholpen. Dat de regering, inclusief het CDA, dit alles blijft ondersteunen, vind ik diep tragisch.”
Wilders is de beste politieke vertegenwoordiger van de oorspronkelijke Nederlanders
De Koran
Volgens Rijnders is de enige partij die zich hier nadrukkelijk tegen keert, de PVV van Geert Wilders. “Helaas geen specifiek christelijke partij,” erkent hij. “Maar dat neemt niet weg dat hij de beste politieke vertegenwoordiger van de oorspronkelijke Nederlanders genoemd moet worden.” Direct erachteraan: “De continue invloed van de in ons land aanwezige moslims tart elke beschrijving, en vraagt mijns inziens om christelijke ondersteuning van stemmen op de PVV.”
Tot slot wil de heer Rijnders, die ondanks zijn gevorderde leeftijd actuele ontwikkelingen in deze wereld nauwlettend volgt, er nog op wijzen dat “het ware moslimgeloof” volgens hem wordt beleden én in praktijk gebracht door “het ISIS leger”. “Dit leger bestaat weliswaar uit individuele personen, maar zij hebben één opdracht: ‘Iedereen moet moslim worden.’ En iedereen die dit weigert, moet worden gedood. Exact wat Mohammed in de Koran heeft laten schrijven. Jammer,” besluit hij zuchtend, “dat zo weinig mensen de Koran hebben gelezen.”
'Ik stem nu niet meer op de PVV'
Dertiger en EO-lid Rachel benadrukt dat PVV-stemmers “niet maar mensen zijn die achter Wilders aanlopen. Integendeel. Ik ken een heel aantal mensen die op hem stemmen, of hebben gestemd. Gelovigen die allemaal vanuit de Bijbel kijken naar politiek, veel over (wereld)politiek lezen en breed zijn geïnformeerd.”
Midden-Oostenpolitiek
De eerste keer dat Wilders zich verkiesbaar stelde, heeft ze op hem gestemd. “Ik heb een boek van hem gelezen, over hoe hij tot zijn standpunten komt wat betreft de islam en Midden-Oostenpolitiek en over zijn politieke carrière. Wilders heeft zich in zijn tijd bij de VVD jarenlang beziggehouden met de Midden-Oostenpolitiek, woonde een tijdlang in Israël, heeft zelf Joodse roots, is met een Hongaarse vrouw getrouwd en Rutte was zijn pupil. Interessante informatie, die bijdroeg aan mijn stem voor hem.”
Rachel, werkzaam bij een christelijke organisatie en woonachtig in Gelderland, was blij dat er “eindelijk iemand in de politiek opstond die het gevaar van de islam inzag en hardop benoemde. Met ‘gevaar’ bedoel ik dat de islam een openlijk doel heeft: wereldoverheersing. Vooral die landen die ooit onder islamitisch bewind stonden, daarna de rest van de wereld. Overheersing betekent leven naar hun wetten en regels, oftewel sharia. De islam is geen geloof gebaseerd op vrede, maar op overheersing.”
Wilders erkent Israëls landsgrenzen
‘Israel? Media laten zich misleiden’
Daarmee komt voor haar ook Israël in het vizier. “God zegt dat het Zijn uitverkoren volk is en dat Hij het land Israël voor altijd aan hen heeft gegeven. Hieraan tornen, en vragen stellen over het bestaansrecht en de landsgrenzen van Israël, doe ik dus niet. Wilders ziet heel goed in dat Israël als staat mag bestaan en recht heeft zich te verdedigen als het wordt aangevallen. Ook erkent hij Israëls landgrenzen. En hij ziet de ‘bezetting’ als een bezetting van de ‘Palestijnen’, die eigenlijk helemaal niet bestaan. De mensen die daar wonen en zich Palestijn noemen, zijn Arabieren uit verschillende landen die in het land Israël zijn gaan wonen. Het bijzondere is dat de media zich laten misleiden door de mensen die zich ‘Palestijnen’ noemen en het land opeisen en daar heel goed propaganda voor bedrijven. Wilders heeft dit door en zegt daar ook wat van. Deze punten gaven voor mij de doorslag om op hem te stemmen.”
Reuring in de zaak
Toch zal ze niet meer op de PVV stemmen. “Standpunten als pro-homohuwelijk, pro-abortus en pro-euthanasie, daar kan ik als gelovige niet achter staan,” legt ze uit. “Maar ik ben wel blij dat Geert Wilders deel uitmaakt van onze politiek. En ik hoop dat mensen zijn boodschap begrijpen, al is die soms extreem verwoord. Iets waar hij goed over heeft nagedacht en wat psychologisch goed werkt: maak wat je wilt zeggen extremer, dan ontmoet je elkaar in het midden en heb je tóch winst behaald.”
Factcheck: ‘islamisering’?
Klopt de bewering van PVV-leider Geert Wilders dat er in vijf jaar “ruim 100.000 migranten uit islamitische landen" naar Nederland zijn gekomen? Strikt genomen: ja. Maar dat is niet het hele plaatje. Er vertrekken namelijk ook moslims uit ons land. Migratiespecialist en statisticus Flip van Dyke becijferde op zijn blog dat de netto-immigratie uitkomt op zo’n 30.000 mensen, oftewel 6.000 per jaar, aldus Nrc.next (25 februari 2017). Daarmee lijkt de term ‘islamisering’, die Wilders en PVV-stemmers vaak gebruiken, niet op z'n plaats.
Citaten uit de ingezonden reacties:
“Ik stem PVV omdat ik niet wil dat mijn kleinkinderen in een moslimstaat opgroeien. Moslims worden niet de baas, zij zijn dat al, en dan is er geen ruimte meer voor christenen.”
“Lange tijd twijfelde ik aan de koers die Wilders koos. Toch is er één ding dat me steeds weer opvalt bij nagenoeg alle regeringspartijen: men kiest níet voor Israël – en dat doet Wilders wél! Gods Woord zegt: ‘Wie Mijn volk aanraakt, raakt Mijn oogappel aan.’ Daarom kies ik voor Wilders, wat de neveneffecten ook zullen zijn!”
“Ik ben lid van de ChristenUnie, en de EO, zou graag op de SGP stemmen maar ook deze partij gaat niet ver genoeg. Islam is net als malaria een sluimerende ziekte. Word wakker Nederland en Europa, onderken je vijand. (-) ik hou van moslims, maar haat hun ideologie.”
“Deze [politieke] elite wil een New World Order, die door Satan via de antichrist in de nabije toekomst geleid zal worden. De EU is dus maar een tussenstap, wat uiteindelijk op zal gaan in de VN, het antichristelijke rijk. Daarom moet eerst de oude wereldorde afgebroken worden. (-) Daarom stem ik PVV, want dat is de partij die het opneemt voor onze vrijheid en een duidelijke visie heeft.”
“Ik stem PVV, en daar is Bijbels gezien niets mis mee!”
“De laatste zes verkiezingen heb ik ChristenUnie gestemd. Twee weken geleden heb ik Fleur Agema van de PVV een mail gestuurd, om aan te geven dat ik haar waardeer om de manier waarop zij haar taak opvat en uitvoert, en haar standvastigheid en duidelijkheid. Daarin heb ik tevens aangegeven dat ik – voor het eerst in mijn leven – op een partij als de PVV ga stemmen. Waarom geen CU meer? Omdat de CU me al langere tijd tegenvalt in daadkracht. Ik hecht eraan dat er een partij mee gaat regeren, die erop blijft hameren dat er werkelijk een halt aan de islamisering wordt gepraktiseerd.”
“Ik heb alle verkiezingen sinds de oprichting van de PVV op de partij van Geert gestemd. Ik doe dit in volle overtuiging en zonder gewetensnood. Als ik geen PVV meer zou stemmen, dan ga ik weer SGP stemmen.”
“Ja is stem PVV, als christen, omdat dit mogelijk de enige kans is de zittende arrogante, slecht functionerende, lettende op eigen belang en dat van een deel van de eigen achterban, weg te krijgen. Ik zie geen andere mogelijkheid een andere weg te behandelen. Ook ik ben ervan overtuigd dat de PVV niet in staat is regeringsverantwoordelijkheid te nemen en tot een verantwoord beleid te komen. Hopelijk komen na de chaos nieuwe mensen naar voren (van buiten de gevestigde politiek?) die ene goede visie ontwikkelen en tot uitvoer brengen en ook rekening houden met het belang van alle Nederlanders.”
“We overwegen PVV te stemmen. Met alle standpunten zijn we het eens, en met de Kieswijzer kwam ik er ook op uit. Echter één dingetje weerhoudt me misschien, en dat is dat christenen die willen vluchten uit moslimlanden hier niet terecht zouden kunnen… Dat zou ik erg vinden. Barmhartigheid roemt tegen het oordeel.”
“Misschien moet ik me ook schamen, maar dat weet ik niet goed. Ik ben opgegroeid met het CDA (daarvoor nog even ARP) en ging ooit met mijn vader naar een verkiezingsavond in de Reehorst in Ede toen Van Agt kwam spreken, in de starttijd van het CDA. Mijn moeder is altijd SGP’er geweest. Jarenlang en vaak nog ben ik het CDA trouw gebleven; al heb ik ook veel SGP-sympathie. Soms ben ik in de verleiding om ‘anders’ te stemmen; dat was zo in de tijd van Pim Fortuyn, en nu in deze tijd (PVV). Enkele jaren geleden ben ik naar een verkiezingsavond van de PVV in Drachten geweest; daar heb ik ook medebroeders in Christus ontmoet, die bij de PVV aangesloten zijn. Mijn keuze om soms anders dan ik gewend ben te stemmen, heeft ermee te maken met dat ik graag zie dat bepaalde processen afgeremd worden in Nederland. Dan kan een stem op de PVV of een andere partij helpen. Toen het CDA er slecht voorstond in de laatste peilingen, heb ik daadwerkelijk op de PVV gestemd. Voor de komende verkiezingen heb ik mijn definitieve keuze nog niet gemaakt.”
Tekst: Gert-Jan Schaap
Beeld: ANP (Koen van Weel)