Waarom zijn deze kiezers afgehaakt? Tijs zoekt het uit

Aan de vooravond van de gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart onderzoekt Tijs de motieven van de thuisblijvers. Hij luistert naar de teleurstelling van (mogelijke) afhakers en gaat op zoek naar mensen die hun stem op een andere manier doen gelden. En zo nu en dan probeert Tijs toch een klein duwtje richting de stembus te geven.

Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen in 2018 kwam bijna de helft (45%) van de stemgerechtigden niet opdagen. Hoe kan het dat de lokale politiek, die eigenlijk het dichtst bij het dagelijkse leven zou moeten staan, voor zoveel kiezers een ver-van-mijn-bed-show is of haar relevantie heeft verloren?

Armoede, wonen en zorg

In een nieuwe driedelige serie van ‘De Verloren Stem’ gaat EO-presentator Tijs van den Brink, zelf een fanatiek bezoeker van stemhokjes, op zoek naar antwoorden. Hij doet dat in Oldambt, Amersfoort en Delft aan de hand van drie prangende verkiezingsthema’s: armoede, wonen en zorg.

Jeuken

Tijs kan zich niet voorstellen dat hij een mogelijkheid om te stemmen over zou slaan: “Zelf ben ik een hartstochtelijk stemmer en denk: juist als het slecht gaat, moet je stemmen op een partij die opkomt voor jouw belangen. Door deze serie kwam ik in arme wijken waarin ik huis na huis, flat na flat mensen aantrof die slecht kunnen rondkomen en/of niet werken en waarvan de situatie uitzichtloos en weinig perspectiefrijk lijkt. Bij mij gaat er dan iets jeuken. Hoe krijgen we deze mensen weer politiek betrokken? Het zijn volwaardige medeburgers en hun belangen zijn net zo belangrijk als die van anderen die wel stemmen. Zij hebben de politiek waarschijnlijk harder nodig dan mensen met wie het goed gaat. Ik wil dan een tegengeluid bieden.”

Armoede in Oldambt

In de eerste aflevering van ‘De Verloren Stem’ reist Tijs van den Brink naar het Groningse Oldambt. Daar gaat hij onder meer langs bij Harma en Arie. Zij postbode, hij taxichauffeur. Ze verdienen net te veel om in aanmerking te komen voor toeslagen en subsidies. Maar te weinig om goed rond te komen. Arie heeft zijn vertrouwen in de politiek volledig verloren en maakt al jaren de gang naar de stembus niet meer. Harma vindt dat je moet stemmen, maar ziet geen partij die echt voor hen opkomt; ze stemt daarom blanco.

Ook gaat Tijs langs bij Nico en Nel. Jarenlang staan ze met hun rug naar de politiek. In tegenstelling tot hun zoon Pieter, die al als klein jongetje politieke debatten volgt. Het overlijden van Pieter leidt er uiteindelijk toe dat Nico en Nel plotseling in de politiek belanden en nu op geheel eigen wijze opkomen voor de minima in Oldambt.

Wooncrisis in Amersfoort

Ook in Tijs’ eigen woonplaats, Amersfoort, is de wooncrisis voelbaar. Ook op onverwachte plekken. Joëlla woont op een woonwagenkamp en wacht samen met 67 andere jonge lotgenoten op een woonwagen die vrijkomt. De gemeente geeft geen toestemming voor verdere uitbreiding en dus moet Joëlla vooralsnog wachten op het moment dat een oude kampbewoner overlijdt. Kan de politiek iets voor haar betekenen? Joëlla heeft nog nooit gestemd en ziet door de bomen het bos niet meer in het politieke landschap. Daarnaast bezoekt Tijs een aantal bewoners van een volkswijk die zich, door de bouwwoede van de gemeente, letterlijk en figuurlijk overschaduwd voelen door de komst van torenhoge yuppenflats in hun wijk.

De zorg(en) in Delft

Net als in veel andere gemeenten heeft Delft te weinig geld voor te veel zorgtaken. Dit jaar zal er nog eens extra bezuinigd moeten worden. Tijs zoekt Henry op. Hij staat op een wachtlijst voor psychische hulp. De prognose: het zal nog 13 tot 14 maanden duren voordat hij bij de GGZ terecht kan. Henry heeft nog nooit gestemd, maar krijgt nu hulp van een lokale politica in zijn zoektocht naar hulp. Zal dat hem overtuigen deze keer toch te gaan stemmen?

Tijs brengt ook een bezoek aan Naigel. Die heeft een progressieve oogziekte en is nu voor 90% blind. Hij is in heel veel dingen afhankelijk van de gemeente: veilige voetgangerspaden, openbaar vervoer en hij krijgt een speciale sportpas om te fitnessen. Maar dat loopt niet allemaal even soepeltjes, evenals het stemmen zelf trouwens.

Op TV

Maandag 28 februari, dinsdag 1 en woensdag 2 maart om 22.30 uur bij de EO op NPO 2.