Waarom we Pinksteren precies 50 dagen na Pasen vieren

Wat de meeste christenen niet weten, is dat er een bijzonder feest werd gevierd op de zondag dat Jezus opstond: de eerste gersteoogst werd feestelijk binnengehaald. Symbolisch past dat prachtig, omdat Jezus als het ware ook de eerste ‘oogst’ is: hij is als eerste uit de dood teruggekeerd en na hem zullen de anderen volgen. Daarom heet Jezus in de Bijbel ook wel ‘eersteling’.

• Lees ook: Alles over het ontstaan en de betekenis van Pinksteren

50 dagen wachten op een oogst

Daarna was het vijftig dagen wachten tot Pinksteren, als niet de eerste gerst, maar de eerste tarwe wordt binnengehaald, het belangrijkste voedsel. Deze periode heet de Omer, de Eerstelingen. Elke avond zeggen veel Joden dan: ‘Dit is de eerste dag van de Omer’ en zo door tot vijftig dagen later Pinksteren (de verbastering van het Griekse woord voor ‘vijftig’). Ook zingen ze dagelijks Psalm 67, dat zeven verzen bevat en 49 woorden in het Hebreeuws. Dat klopt symbolisch prachtig.

 Als deze gewoonte al in de Jezus’ tijd bestond, kunnen zijn studenten die ook al hebben gevolgd. De tekst van die Psalm past in elk geval mooi: inderdaad hebben ze iets ‘van Gods gezicht gezien’, zoals daar staat, heeft ‘de aarde een rijke oogst gegeven’ (een lichaam dat tot leven kwam), en heeft dit betekenis voor ‘alle volken en naties’, zelfs ‘tot aan de einden der aarde’.

 Precies als dag vijftig is aangebroken en Jeruzalem propvol is omdat de eerste tarwe in een processie wordt binnen gevoerd, beginnen Jezus’ studenten in vreemde talen te praten (Handelingen 2 : 1 -13) en worden ze dolenthousiast over hun oude rabbi. Later gaan ze niet alleen hem, maar ook zichzelf ‘eersteling’ noemen: (Jacobus 1 : 18) net zoals de eerste tarwe voedsel voor alle mensen aankondigt, zo beschouwen zij zichzelf als de voorlopers van een nieuwe tijd.

• Lees ook: Pinksteren in 1 minuut

Waarom was die uitstorting van de heilige Geest zo bijzonder?

Maar wat heeft de heilige Geest hier nu mee te maken? Was die er niet al lang dan?

Simpel gezegd zou je de heilige Geest een van Gods ‘uitingsvormen’ kunnen noemen. Het ligt ingewikkelder, maar voor nu is dit een prima term. God uit zich op heel veel manieren, bijvoorbeeld in de natuur en in Jezus, maar ook in onze geest. Dan ‘vermengt’ hij zich met onze gedachten, beïnvloedt die en stuurt ons bij. In dat geval noemen we hem: heilige Geest.

 In het Oude Testament valt die term echter alleen bij heel bijzondere figuren, zoals speciale koningen en profeten. Natuurlijk is God dan ook al met iedereen bezig, maar hij lijkt terughoudend om zich ook als heilige Geest te uiten en mensen bijvoorbeeld openbaringen te geven om met zijn gezag te kunnen spreken. Dat is alleen voorbehouden aan een klein groepje. Blijkbaar was dat tot de komst van Jezus de beste methode om zijn volk bij de les te houden.

Vanaf deze Pinksteren laat God echter deze terughoudendheid los en kan hij zich bij iedere gelovige op deze speciale manier uiten. Natuurlijk zijn er nog wel speciale profeten, maar iedereen is ook een beetje profeet. Niet altijd, niet overal, maar het kan wel. Praktisch gezien zijn er nog steeds leiders nodig, maar in principe staat dit nu voor iedereen open.