Waarom CDA’ers op buurvrouw Caroline stemden

“Wat nu? Ik weet het niet.” CDA-Kamerlid Mustafa Amhaouch was opvallend eerlijk in zijn reactie op hoe het verder moet na de monsteroverwinning van de BoerBurgerBeweging. Hij is niet de enige die het niet meer weet, maar hij is wel degene die er het eerlijkst over is. Ook zijn partijleider weet het namelijk niet. “We kunnen niet even op een A4’tje zetten wat er vanaf morgen anders moet”, zei Wopke Hoekstra. En fractievoorzitter Heerma schoof de bal opzichtig door naar het kabinet. “Het kabinet heeft zich te verhouden tot de nieuwe politieke realiteit.”

Dat het CDA even niet weet hoe het verder moet, is op het eerste gezicht wel te volgen. De tragiek van de partij is dat ze juist als geen ander in de gaten had dat er wat broeide in een deel van de samenleving. Niet voor niets trok Hoekstra vorig jaar zomer aan de bel. Zijn opmerking in het kabinet dat de stikstofdeadline van 2030 niet heilig zou moeten zijn, leidde tot grote politieke spanning.

Daar bleef het niet bij. In de aanloop naar de verkiezingen produceerde het CDA een lijvig rapport, onder de titel Voor heel Nederland. Daarin werd geanalyseerd wat de rest van de Nederland pas analyseerde ná de verkiezingen: er is grote onvrede buiten de Randstad (en binnen grote steden) over het voorzieningenniveau, de oneerlijk verdeelde welvaart en het welzijn. Voor zover we dat nu weten: een belangrijke oorzaak van de mega-overwinning van BBB.

De voornaamste oorzaak van het recente verlies van het CDA is dan ook niet het gebrek aan visie, maar toch vooral het gedrag van de partij rond de laatste Tweede Kamerverkiezingen. Gerotzooi rond het leiderschap – met het vertrek van Pieter Omtzigt tot gevolg –, gevolgd door een aanpassing van het stikstofbeleid vlak ná de verkiezingen. Ineens was de partij ook vóór halvering van de stikstofuitstoot voor 2030!

Tel daarbij op een regeerakkoord met een hoog D66-gehalte – stikstof, klimaat – en een nieuwe leider die ondanks de slogan van z’n partij ‘Minder ik, meer wij’ ervoor koos z’n eigen ambitie te volgen en het ministerschap van Buitenlandse Zaken te verkiezen boven het fractievoorzitterschap. Zie dan maar eens zichtbaar te zijn op voor jou belangrijke thema’s.

Niet zo raar toch, dat de kiezer z’n stem dan aan buurvrouw Caroline uitleent?