‘Van mij mogen alle achtste groepers naar die lieve lijven van Gewoon Bloot kijken’

Er komt een nieuw NTR-kinderprogramma op tv. Het heet Gewoon Bloot. En het gaat dus… Juist, over bloot en hoe gewoon dat is. Via het Jeugdjournaal krijgen we alvast een voorproefje te zien. Vijf volwassen mensen lopen in badjas een podium op, daar trekken ze hun badjas uit en vervolgens zien we vijf poedelnaakte lijven: oude lijven, jonge lijven, een plukje schaamhaar, een buikrolletje en borsten waar de zwaartekracht vat op begint te krijgen. Rustig en stil staan ze daar, die gewone bloterds, met hun armen langs hun lijf.

De kinderen die het publiek vormen, mogen vragen stellen. ‘Ben je weleens onzeker over een bepaald lichaamsdeel?’, vraagt een kind. We horen niet wat er geantwoord wordt, maar naderhand zegt een ander kind: ‘Stel: je hebt iets (lichamelijks) dat je niet fijn vindt, dan zie je dat anderen dat misschien ook hebben.’

Daarmee wordt een doel van het programma bereikt. ‘We willen vooral laten zien dat elk lichaam anders is’, zegt Edson da Graça, presentator van het programma, ‘En dat is helemaal oké. We hoeven er niet allemaal hetzelfde uit te zien of perfect te zijn.’

Onze naaktheid bedekken

Het programma wordt onder mijn aandacht gebracht door verschillende vrienden op social media. Ze hebben het item van Jeugdjournaal op hun tijdlijn geplaatst, samen met een link naar een petitie om te verhinderen dat het programma wordt uitgezonden.
‘Walgelijk, dit programma’, zegt een kennis.
‘Buitengewoon pervers’, vindt een ander.
De link met kindermisbruik wordt gemaakt.

Het zal niemand verbazen dat de het vooral christenen zijn die dit programma belangrijk genoeg vinden om te delen en hun stevige afkeuring te uiten. We staan erom bekend. Wij christenen praten liever niet heel open over lichamelijkheid en we bedekken onze naaktheid. We vinden dat anderen dat ook moeten doen. Zodra bloot als iets normaals wordt gepresenteerd, laten we stevig van ons horen.

Waarom die preutse invalshoek?

Ik voel me ongemakkelijk bij al die heilige verontwaardiging over een blote borst of bil. Ik schaam mij voor het moraliserende vingertje, maar wil tegelijkertijd mijn eigen club niet verloochenen. Begrijp me niet verkeerd. Ik snap de kanttekeningen bij een programma waarin kinderen met naakt worden geconfronteerd. Is het veilig? Is het opbouwend? Dit zijn zinnige en zorgvuldige vragen. Dit zijn noodzakelijke vragen.

Maar mag het gesprek een beetje genuanceerd gevoerd worden? Waarom gelijk die heftige verontwaardiging? Vanwaar steeds die onverzettelijke houding en preutse invalshoek? Hoe goed heeft dat ons tot nu toe gediend? Wat heeft het ons opgeleverd om enkel in bedekte termen over het lichaam en seks te spreken? Hoe vaak moeten we nog horen over misstanden in de kerk en over slachtoffers die hun verhalen nergens kwijt konden, want wij praten niet over seks.  Misschien kunnen we onze walging, oprechte zorg en vurige pleidooien over het lichaam en intimiteit wat vaker binnen onze eigen muren inzetten.

Realistische kijk

Ondertussen zijn de vijf zachte lijven in het kinderprogramma tot in de Tweede Kamer toe besproken, lees ik. SGP-voorman Van der Staaij vindt dat het programma niet op de buis mag komen. Kinderen vinden het ongemakkelijk om naar blote mensen te kijken, zegt hij. Volgens hem zijn er andere manieren om leerlingen een realistische kijk op het menselijk lichaam te geven en moet dit in elk geval niet buiten het gezin worden besproken.

Ik heb vraagtekens bij de constatering dat kinderen blote lijven ongemakkelijk vinden. Toen mijn eigen bloedjes nog klein waren en met mij in bad gingen, was ik het die hun graaiende handjes, nieuwsgierige oogjes en ongegeneerde vragen wat onwennig vond. Zij niet. Zij vonden bloot gewoon.

Uit de tweede opmerking van Van der Staaij maak ik op dat hij ervan uitgaat dat elk gezin veilig is en iedere ouder wijs. Ik ben minder goed van vertrouwen en gun het ieder kind dat hij zich veilig voelt op meerdere plekken en dat hij niet blijft zitten met de kwetsbare vragen en gedachten.

Gefotoshopt naakt

Als laatste: het spreekt van nogal wat naïviteit om te denken dat we onze twaalfjarigen nog kunnen beschermen tegen het zien van blote vreemden op een scherm.

Lieve christelijke vaders en moeders, alle kinderen in groep acht hebben naakt op het scherm gezien. Ze hoeven niet meer stiekem naar het volgende dorp om een Playboy bij het benzinestation te kopen. Ze hebben internet. Ze hebben een telefoon. En als ze zelf geen scherm met internet hebben, dan hebben hun vriendjes dat wel. Alle bovenbouwers worden met gefotoshopt naakt en porno geconfronteerd.

Is dat tragisch? Ja.

Is dat te vermijden? Niet helemaal. Er zijn natuurlijk filters en goede afspraken die je met je kinderen kunt maken – die je moet maken! - maar helemaal waterdicht is onze bubbel al lang niet meer.

Het bloot dat onze kinderen gewenst of ongewenst binnenkrijgen via het scherm is over het algemeen niet lief en niet kwetsbaar. De borsten zijn plastic, de piemels opgepompt en de ziel vaak onvindbaar.

Van mij mogen alle achtste groepers naar die lieve lijven van Gewoon Bloot kijken. Laat ze maar zien dat piemels vaak klein zijn, dat borsten een beetje hangen en dat billen rimpelen als je geen dertig meer bent. Laat ze maar zien dat je desondanks met je hoofd omhoog kunt staan en dat liefde voor jezelf en je medemens het mooiste is dat een mens kan dragen.