Anna deed als de pelgrims en eindigde met een Christus-tatoeage op haar arm

Rondlopen met een tatoeage van de gekruisigde Christus op je arm, in de Oude Stad van Jeruzalem is dat heel normaal. De afbeelding heeft ook een magische aantrekkingskracht op Anna. Tijdens een bezoek aan een eeuwenoude tattooshop kan ze die niet weerstaan… 

Mijn buurman Michael (45) wil best zijn mouwen even opstropen. Op zijn linker bovenarm prijkt Jezus, op zijn rechter onderarm een groot kruis. Op zijn linkerhand staat ook nog een klein vlekkerig kruisje dat duidelijk minder professioneel is gezet dan de andere tatoeages.

Verderop zit Eli. Trots laat hij de grote rozenkrans zien die hij laatst op zijn arm heeft laten zetten. Bij nadere inspectie van zijn handen en armen blijkt hij nog wel een stuk of vier tatoeages te hebben. En hij is pas zeventien. ‘Ik was dertien toen ik mijn eerste liet zetten’, vertelt Eli.

Toen ik net in de christelijke wijk van de Oude Stad in Jeruzalem woonde, viel het me op dat veruit de meeste mannen hier getatoeëerd zijn. Hoe komt dat eigenlijk?

De tattoofamilie en de pelgrim

Ik ga langs bij buurtgenoot Wissam Razzouk (43). Zijn tattooshop is gevestigd in een huis met gewelven, typisch voor de Oude Stad van Jeruzalem. Het pand heeft meer weg van een grot dan van een winkel. Terwijl ik op hem wacht, valt mijn oog op een ontwerp met als titel ‘De kruisiging’. Het is een van de honderden afbeeldingen die pelgrims door de eeuwen heen in Jeruzalem lieten tatoeëren als bewijs dat ze er daadwerkelijk waren geweest. De christelijke familie Razzouk tatoeëert al sinds het jaar 1300, toen nog met huis-tuin-en-keuken naalden. Ze ontvangt nog steeds pelgrims van over de hele wereld.
Het begint te kriebelen. Natuurlijk zou ik er nog een nachtje over moet slapen. En dan nog één en dan advies moeten vragen aan mijn moeder en aan mijn beste vriendin, en dan als test de tatoeage met stift op m’n arm moeten tekenen om het uit te proberen. Maar mijn besluit staat al vast. De betekenis, de historie en de details van de afbeelding vind ik prachtig. Ik laat mij inspireren door die honderdduizenden christelijke pelgrims die Jeruzalem door de eeuwen heen bezochten en een herinnering aan die belevenis op hun lichaam lieten zetten. Ik vraag of Wissam dat ook bij mij wil doen.

Het gaat om identiteit

Een paar dagen later lig ik languit op een bank in zijn tattoogrot. Het tatoeëren duurt een half uur. We praten niet, Wissam is geconcentreerd. Het apparaat maakt een snerpend geluid. Het doet geen pijn, het is alleen een vervelend gevoel – zeg ik tegen mezelf.

Als hij bezig is met de kleine sterretjes die de kruisiging omlijsten, bijt ik op mijn tanden. Hoe kan het zo’n zeer doen, ik heb toch meer dan genoeg vlees op mijn bovenarm? Zal ik anders even tegen hem zeggen dat die sterretjes niet per se hoeven?

Dan komt er een Amerikaanse toeriste de winkel binnengelopen. Ik kan haar niet helemaal verstaan, maar het lijkt erop dat ze ontevreden is over haar zojuist geplaatste tatoeage. ‘Komt goed, maak je niet druk’, roept Wissam haar toe. ‘Ik verbeter het straks wel.’ Het zweet breekt me uit. Wat ben ik in vre-des-naam aan het doen.

‘Finished!’ Het voelt alsof m’n arm in de fik staat, maar het resultaat is – gelukkig – ontzettend mooi. Wissam smeert de tatoeage in met een crème, wikkelt er doorzichtig folie omheen en begint dan uit te leggen waarom tatoeëren bij Palestijnse christenen zo populair is. ‘Het gaat allemaal om identiteit’, zegt hij, die zelf rijkelijk getatoeëerd is. ‘Met een tatoeage toon je loyaliteit ten opzichte van je religie. Wij zijn een minderheid, maar we zijn trots.’

De overblijvers willen sterk zijn

Er wonen nog maar 5.700 christenen in de Oude Stad, tegenover dertigduizend moslims. Het aantal christenen krimpt al decennia: ze emigreren vaker en krijgen minder kinderen dan hun landgenoten. Datzelfde geldt voor de Westelijke Jordaanoever, daar maken christenen nog maar twee procent van de bevolking uit. En hoewel de traditie daar minder sterk is dan in de pelgrimsstad Jeruzalem, hebben christenen op de Westelijke Jordaanoever vaak ook christelijke tatoeages. ‘Degenen die overblijven, willen sterk zijn en zich onderscheiden van de moslimmeerderheid. We schamen ons niet voor ons geloof,’ besluit Wissam.

Met een warme, pijnlijke bovenarm loop ik terug naar huis. Eigenlijk staan die sterretjes er wel heel mooi bij.

Anna Krijger is freelance Midden-Oostencorrespondent en woont in Jeruzalem. Voor Lazarusmagazine.nl vertelt ze over haar leven in de roerige stad en de verhalen die ze door haar werk meeneemt naar huis.