Spannende un­der­co­ver­ac­ties in 'Kees van der Spek ontmaskert'

Kees van der Spek trekt met de verborgen camera de wereld in om oplichters te ontmaskeren. In zijn programma Kees van der Spek ontmaskert (RTL 5) gaat hij soms stevige confrontaties aan met oplichters. Toch toont de speurder ook mededogen met ‘kleine, arme boefjes’ die een paar tientjes rijker proberen te worden.

In dit nieuwe programma ziet de kijker hem in verschillende rollen, die we kennen uit de programma's die hij de afgelopen jaren voor SBS 6 maakte, zoals Oplichters in het buitenland en Oplichters op het internet. Anders dan in zijn vorige programma's ontmaskert Kees nu ook oplichters in eigen land. Soms stelt hij zich op als een argeloze toerist die zich in de maling laat nemen, terwijl we via de verborgen camera meekijken. Maar hij brengt ook de praktrijken van internetcriminelen aan het licht en confronteert criminelen voor de draaiende camera met hun daden.

'Steen in de vijver'

"Ik ben een roekeloze avonturier," zegt Kees op de vraag wat hem drijft. Hij koppelt zijn zucht naar avontuur aan de ervaring uit zijn 'misdaadverleden' met misdaadverslaggever Peter R. de Vries. Jarenlang losten ze op televisie samen misdrijven op. Kees kan zich oprecht opwinden over onrecht en wil dat aan de kaak stellen, in de hoop dat er aandacht voor komt. "Natuurlijk wil ik een steen in de vijver zijn." 

Tijger op de menukaart

In de eerste aflevering van Kees van der Spek ontmaskert reist Kees af naar Vietnam. Daar doet hij de schokkende ontdekking dat je er op bestelling tijgervlees kunt krijgen. "Het is natuurlijk uit den boze dat deze beschermde diersoort zomaar op het menu staat." Ook is er in het land een levendige handel in gemalen hoons van neushoorn. Dat poeder zou een effectief middel zijn tegen allerlei kwalen. Een groot gevaar voor de neushoorn, die met uitsterven wordt bedreigd.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Riskante undercoveractie

Zonder dat dit Kees’ bedoeling is, belandt hij in een undercoveroperatie als hij de illegale handel in neushoornpoeder onderzoekt. Via een man die Kees in het centrum van de hoofdstad Hanoi spreekt, komt hij in een restaurant in een buitenwijk van de stad terecht. “Ik kwam er in contact met een politiechef, die me wel even wilde laten zien hoe je dat poeder maakt. Een gevaarlijke actie, want deze man vertrouwde me al niet helemaal.” Ondanks het gevaar om deze keer zelf ontmaskerd te worden, gaat Kees met de man mee.

Kees op 'vrijersvoeten' in Kiev

Sommige vormen van oplichting zijn in Kees’ ogen wat onschuldiger. Zo reist hij in de tweede aflevering van Kees van der Spek ontmaskert naar de Oekraïnse hoofdstad Kiev. Volgens mooie beloften op internet zal hij hier zijn toekomstige bruid leren kennen. “Natuurlijk word je daar geflest; ze zijn uit op het inschrijfgeld dat je moet betalen en een lekker etentje. Die dames zijn absoluut niet van plan om te trouwen. Ikzelf ook niet, want ik ben allang met de leukste vrouw van de wereld getrouwd!” Kees – die als 'trouwlustige vrijgezel' bij de neus wordt genomen – kan niet heel boos worden op de dames die hier van buitenlanders profiteren. “Vergeet niet dat Oekraïne armer is dan een land als Thailand.”

Je hebt dus zowaar begrip voor sommige oplichters?
“Voor de kleinere boefjes die op mijn pad komen, heb ik vaak wel enig begrip. Deze oplichters zijn vaak arme mensen met weinig kansen, die een paar tientjes proberen mee te snaaien," licht Kees zijn mededogen toe. "Dat heb ik misschien overgehouden aan mijn christelijke opvoeding.”

'Niet bezorgd'

Ondanks al zijn ontmoetingen met grote en kleine oplichters heeft Kees wel een positiever mensbeeld dan hij in het christelijke milieu van zijn jeugd meekreeg. "In mijn jonge jaren leerde ik dat de mens vanbinnen slecht is. Nu zijn er overal rotzakken te vinden, maar mijn ervaring is dat aardige mensen in de meerderheid zijn. Ik sta dan ook niet bezorgd in het leven. Mijn kinderen mogen op tamelijk jonge leeftijd al alleen naar school fietsen. Ook heb ik absoluut niet de neiging om steeds te controleren of al mijn deuren wel op slot zitten.”

(Tekst loopt door onder de foto.)

“Het heeft geen zin om voortdurend bang te zijn voor dingen die zelden gebeuren," gaat Kees verder. "Dat is echt zonde van je tijd. Hier in Nederland zijn we zo bang voor een terreuraanslag, terwijl de kans dat je slachtoffer wordt van een blikseminslag veel groter is. Natuurlijk zijn er slechte mensen, maar laten we niet doen alsof de wereld in brand staat.”

Soms worden de slechteriken die je betrapt, heel boos op je. Vat je dat persoonlijk op?
“Nee. Soms word ik dan zelf ook boos, maar niet bozer dan ik zou zijn wanneer ik zelf het slachtoffer was. Anders kom je als presentator nep over. In de laatste aflevering van Kees van der Spek ontmaskert reis ik af naar Malta, samen met een man die door nepbeleggers op internet 230.000 euro is kwijtgeraakt. Als we een van de daders vinden – en ik ook nog eens word neergeslagen – ben ik echt wel boos op deze crimineel, die miljoenen heeft gestolen.”

Zit er in dit seizoen een zaak die je erg aangrijpt?
“Ja, een kinderpornozaak op de Filipijnen. Het land heeft een opkomende markt van online seks met minderjarigen, die voor de webcam seksuele handelingen moeten verrichten. Echt heel verderfelijk om kinderen tot zoiets te dwingen,” zegt Kees, die tijdens een undercoveractie lokale pooiers ontmoet en daar op een laptop Nederlandse klanten ontdekt, die thuis voor de computer zitten.

Confrontatie

De ellende die Kees in de Filipijnse sloppenwijken aantreft, raakt hem diep. “Veel mensen, ook jongeren van 14 of 15 jaar, zijn verslaafd aan chrystal meth. Je ziet dat hun gebit door drugsgebruik is weggerot. Verschrikkelijk dat mensen hier hun dochter of zusje voor de webcam seksuele handelingen laten verrichten voor een stel viezeriken, ook uit ons land. Met het geld dat hiermee binnenkomt, kunnen ze opnieuw drugs kopen." 
In Kees van der Spek ontmaskert zien we hoe de presentator Nederlandse verdachten opspoort en de confrontatie aangaat.

Beeld: Joep Venmans en Marco Hogenboom