Mijn geloof wankelt, maar deze vier dingen zorgen ervoor dat ik niet afhaak

Het moest leuk worden, deze wandeling. Maar daar denkt mijn dochter duidelijk anders over. Ze kán niet meer en is uitgeput. Ze sleept haar voeten over de grond terwijl ze al strompelend de berg opklimt. Mijn dochter kan nogal dramatisch zijn, want na twee minuten gooit ze haar armen de lucht in en roept: ‘Ik zou een vréselijk slechte Israëliet zijn. Ik kan echt nóóit geen veertig jaar lopen in de woestijn.’ (Maar klagen als een Israëliet in de woestijn gaat haar dan wel weer goed af…).

Toch leef ik een beetje met haar mee, want de afgelopen jaren heb ik me ook wel een beetje een Israëliet gevoeld… In de woestijn, zonder eten, zonder drinken. Afgesneden van alles wat ik ken en liefheb, met een God die zich niet laat zien. Ik durf mijzelf inmiddels bijna geen christen te noemen, omdat ik denk dat ‘echte’ christenen zich niet in mijn geloof zullen herkennen.

Vijf procent geloof over

Kun je geloof in percentages uitdrukken? Dan denk ik dat ik zo’n 95 procent ben kwijtgeraakt. Het blindelings vertrouwen. De theologische overtuigingen. De rust en de vrede. De ervaringen en de noodzaak van geloven. Ze zijn me ontvallen. Wat blijft er dan nog wel over? Wat is die vijf procent? Wat zijn de redenen dat ik nog niet afgehaakt ben?

1 Rituelen blijven uitvoeren

Het allereerste wat mij dan te binnen schiet is het artikel geschreven door A.N. Wilson die decennialang ‘hardcore’ atheïst was (na een christelijke start) en nu toch langzaam weer terug hobbelt naar het christelijk geloof. Een priester gaf hem het advies om, hoewel hij misschien niets meer ervoer van het geloof, toch de rituelen te blijven uitvoeren. Dan zou het gevoel vanzelf terugkomen. Dit artikel heeft mij zoveel gebracht aan vertrouwen dat het wel goed zou komen, dat ik naar de kerk ben blijven gaan.

2 Begripvolle doorleefde christenen

Christenen om mij heen die mij in liefde laten, om te vallen en weer op te kunnen staan. Zij die mij appen dat ze me zagen huilen in de kerk en voor me bidden. Zij die mij laten ratelen over de afwezigheid van God. Die mijn vragen serieus nemen, maar geen theologische antwoorden hebben. Zij die geen geloof verwachten, maar mijn ongeloof accepteren. Zij die gewoon doorgaan met geloven en zich niet van de wijs laten brengen door mijn schoppen. En die christenen die hun eigen ongeloof hebben doorleefd en mij laten zien dat er een andere kant is.

3 Muziek & boeken

De meeste manna vond ik in boeken als Mintijteer en Geduld met God. Of in muziek als deze:

‘It seems that all my bridges have been burned
But you say ‘That’s exactly how this grace thing works’
It’s not the long walk home that will change this heart
But the welcome I receive with every start’

(mumford & sons, Roll away your stone)

Of deze:

‘When darkness falls
And surrounds you
When you fall down
When you’re scared
And you’re lost
Be brave’

(Muse, Follow me)

4 De kerk, precies goed

De kerk waar ik een soort van toevalligerwijs ben terechtgekomen, is niet veroordelend. Niet over hoe ik mij voel, over de beslissingen die ik heb genomen en over hoe ik mij zou moeten gedragen. Niemand die mij vertelt dat ik nu toch wel blij moet zijn, want ‘we zijn in het huis des Heeren’. En niemand die reageert als ik niet meezing of meebid. Soms knijpt een lied mijn keel dicht, zegt de dominee iets wat mij raakt of stromen de tranen over mijn wangen. Zoals wanneer we een lied zingen dat we ook zongen toen mijn ex en ik trouwden. 

De conclusie van de afgelopen twee jaar die ik kan trekken is: ik krijg elke keer precies wat ik nodig heb. Niet meer, niet minder. Ik snap het systeem niet. Maar het is als manna in de woestijn voor de zwoegende Israëliet. Ik ben 95 procent zekerheden kwijt, maar heb genoeg om elke dag te overleven.

<hr/>

Sophie (pseudoniem) schreef al eerder voor Lazarus over haar scheiding. Toen haar man z’n geloof vaarwel zei, schudde ook haar geloof op z’n grondvesten. Hoe dat zich uiteindelijk ontwikkelde, beschrijft ze hier.