Deze ouders slapen met hun kinderen in een groot familiebed

Bij Marchien en Bart ontstond het idee van samen slapen gaandeweg – na een heleboel slapeloze nachten. Marchien: “Toen Mateo (nu 9) vier maanden oud was, hebben we hem op zijn eigen kamer gelegd. Maar de eerste anderhalf jaar sliep hij niet door en we moesten er zo’n zes keer per nacht uit. Vaak belandde hij dan alsnog bij ons in bed. Dat was echt een no go voor ons, tot we ons realiseerden: blijkbaar heeft hij dit nodig. Waarom bouwen we dan niet een bedje voor hem tegen ons bed aan? Daarbij lieten we ons inspireren door vrienden, die al standaard met hun kinderen in bed sliepen. Nu hoefde ik alleen nog een hand op Mateo’s buik te leggen als hij wakker werd, en dan viel hij weer in slaap. Mijn aanwezigheid gaf hem rust.”

Natuurlijk ouderschap

Waar bij Marchien en Bart het idee geleidelijk ontstond, wisten Jeroen en zijn vrouw Wendy al voor de geboorte van hun oudste zoon (nu 20) dat ze hem niet op zijn eigen kamer wilden leggen. “We hadden gelezen over attachment parenting, in Nederland ook bekend als ‘natuurlijk ouderschap’,” vertelt Jeroen. “Dat sprak ons aan. Daarbij probeer je de baby niet in te passen in jouw eigen leven, maar creëer je een nieuw leven waarin de behoeftes van de baby, vader en moeder even belangrijk zijn. In de eerste jaren heeft een kind behoefte aan nabijheid. Daarom haalden we de zijkant van een ledikantje af en schoven dat tegen ons bed, zodat hij bij ons kon slapen: een co-sleeper.” Na een korte stilte: “Volgens mij wordt er veel meer samen geslapen dan veel ouders toegeven. Maar dan ben je er niet op voorbereid. Dan past het kind niet bij je in bed bijvoorbeeld, en geeft het veel gedoe. Ons zoontje had zijn eigen matrasje, dus wij hadden ruimte genoeg.”

Hoe zag jullie familiebed er uiteindelijk uit?

Jeroen: “Toen onze oudste 2 werd, paste hij niet meer in de co-sleeper. Toch waren we nog lang niet klaar met het samen slapen. Een familiebed vind je niet zomaar ergens, daarom timmerde ik zelf meerdere lattenbodems aan elkaar vast. Wendy en ik vonden het belangrijk dat we altijd naast elkaar konden liggen, zonder een kind tussen ons in. Daarom legden we ons matras in het midden met aan weerszijden een eenpersoonsmatras voor onze oudste zoons (nu 20 en 18). En toen ons derde kind werd geboren, kwam ze tussen de oudste en Wendy in te liggen, omdat ons dochtertje nog borstvoeding kreeg. Dus uiteindelijk lagen we met z’n vijven in een enorm bed van 3,5 meter breed – eigenlijk was de slaapkamer één groot bed. Ja, dat was super!”

Marchien: “Bart en ik hadden een steigerhouten bed, en daar hebben we de bedden van de kinderen tegenaan gebouwd. Uiteindelijk hebben we altijd een vierpersoonsbed gehad, want Mateo (nu 9) sliep al steeds vaker op zijn eigen kamer toen onze jongste zoon Tobias (nu 4) werd geboren.”

Gaan jullie tegelijk met de kinderen naar bed?

Marchien: “Ik weet nog dat Mateo als klein baby’tje eindelijk sliep, toen de kraamhulp met een stofzuiger de slaapkamer binnenkwam. ‘Wat doe je nou, hij ligt net te slapen!’ riep ik tegen haar. Ze schudde haar hoofd: ‘Weet je wel wat voor herrie het in je buik was? Hij is het gewend! Maar als je nu op je tenen gaat lopen, gaat je kind nergens leren slapen en ben je je flexibiliteit kwijt.’ Dus dat is wat ik vanaf dag één heb toegepast: geen stilte als ze slapen. En zo hebben ze ook geleerd om met elkaar te slapen. Wij gaan ’s avonds op ons eigen tijdstip naar bed en doen dan gewoon het licht aan. Ze worden nergens wakker van, want ze zijn het gewend. Maar als Tobias ’s ochtends eerder wakker wordt dan Lize, weet hij ook dat hij stil moet zijn. Dan gaat hij in de woonkamer spelen, of ligt hij nog een tijd stil naast ons. Het is een onuitgesproken afspraak: je houdt rekening met elkaar.”

Jeroen: “Onze kinderen waren er helemaal op ingericht om met z’n drieën in slaap te vallen. Vooraf lazen Wendy of ik hen een verhaaltje voor, en vaak waren ze dan al vertrokken – zoals het vaak ook gaat met kinderen die in hun eigen bed liggen. Soms vielen mijn ogen ook dicht na een lange werkdag. Want of je nu samen slaapt of niet: het leven met kleine kinderen is gewoon intensief.”

Hoe is jullie slaapkwaliteit? Word je niet wakker van elk geluidje?

Jeroen: “Ik denk dat mijn slaapkwaliteit juist hoger was, omdat we over het algemeen meer doorsliepen en langer sliepen. Je hoeft niet helemaal je bed uit om je kind te troosten, dus je wordt niet helemaal wakker en slaapt sneller verder.”

Marchien: “Het is hetzelfde als dat je met je partner in bed ligt: daar leerde je ook mee samen slapen, terwijl je daarvoor nog in je eentje lag te slapen. Hetzelfde geldt voor slapen met kinderen. Misschien slapen we zelfs beter, want het horen van elkaars ademhaling zorgt ook voor ontspanning.”

• Lang voeden: ‘Als ze door wil gaan tot ze vier is, gaan we door, als ze wil stoppen, dan stoppen we’

  Lang voeden: ‘Als ze door wil gaan tot ze vier is, gaan we door, als ze wil stoppen, dan stoppen we’

Heb je nog intimiteit als je hiervoor kiest?

Jeroen: “Ik zat al op deze vraag te wachten, haha! Daar zijn veel mensen nieuwsgierig naar. Mijn eerste antwoord is ‘ja’. En mijn tweede antwoord: stel deze vraag eens aan iederéén met jonge kinderen. Want ik denk dat wij net zoveel intimiteit hadden als andere vermoeide jonge ouders. Al moesten wij er natuurlijk wel bewuster bij stilstaan. Wendy en ik wilden sowieso altijd naast elkaar liggen, zonder kind tussen ons in. Zodat de fysieke intimiteit van tegen elkaar aanliggen er altijd is. En weet je: een huis is groot genoeg. Wij hadden bijvoorbeeld een logeerbed staan op een andere kamer. Maar het gaat niet alleen om seks: je moet elkaar blijven opzoeken. Dat is een uitdaging voor alle jonge ouders. Als je aandacht voor elkaar blijft houden, komt het met de intimiteit en seksualiteit ook wel goed.”

Marchien: “Ja. Dat had ik vroeger ook nooit gedacht hoor, de kinderen zouden écht niet bij ons in bed slapen. Want dan heb je toch geen seksleven meer? Maar voor de duidelijkheid: we hebben echt een tweepersoonsbed, met twee losse bedden ertegenaan voor de kinderen. En dat zeggen we ook tegen onze kinderen: er komt niemand tussen ons in. Ons bed is ook echt ons bed. Daar komt geen speelgoed in, geen boeken – niks. Want dit is ónze slaapkamer, en jullie mogen hier ook slapen. En het klopt dus niet dat seksualiteit niet meer kan als er twee kinderen naast je liggen. Ze slapen door alles heen. Of ik bang ben dat ze wakker worden terwijl we seks hebben? Dat is tot dusver nog nooit gebeurd. Maar ja, dat zou kunnen. Dan leg ik uit dat dit is wat ik ze al een paar keer over seks heb verteld. Natuurlijk zou ik dat ook een beetje ongemakkelijk vinden. Maar nogmaals: die kans is enorm klein. De kinderen liggen nu op bed, en ik kan bellend op de slaapkamer gaan zitten. Ze worden gewoon niet wakker.”

Welke reacties krijg je uit je omgeving?

Marchien: “Niet iedereen begrijpt het. Ik krijg reacties als ‘Je pampert ze te veel’, ‘Je hebt toch ook je eigen ruimte nodig?’ of ‘Je kind moet leren zelf te slapen’. Nuchtere opmerkingen, waarbij ik het gevoel vaak mis. Want kijk eens naar je kind: wat heeft het nodig? Ik vind het zelf maar raar dat we overdag tegen onze kinderen zeggen dat we fysiek, sociaal en emotioneel beschikbaar zijn. Maar ’s avonds moeten ze opeens in hun eentje op hun eigen kamer liggen, in het donker. Dat voelt voor mij heel onnatuurlijk. Ik ben 24 uur per dag moeder, niet 12 uur. Veel mensen vinden onze keus bijzonder omdat weinig mensen in Nederland hiervoor kiezen. Maar als je het op wereldwijde schaal bekijkt, is dit in de meeste landen volkomen normaal.”

Jeroen: “Mensen reageerden heel dubbel. Sommigen vonden het leuk en wilden het ook uitproberen. Maar mijn ouders begrepen er bijvoorbeeld niets van: een kind geef je toch een eigen kamer, dat hoort toch zo? Of wat veel mensen ook zeggen: dan gaan ze nooit meer je bed uit. Maar tegen de tijd dat ze puber zijn, slapen ze écht niet meer bij je in bed, hoor. Daar ben ik van overtuigd. Onze kinderen wilden uiteindelijk allemaal rond hun 6e verjaardag op hun eigen kamer slapen. Toen onze jongste niet meer bij ons sliep, hebben we het familiebed met de jaarwisseling samen met de kerstboom in de fik gestoken. Dat was een mooie afsluiting van een bijzondere periode. Als je durft te vertrouwen op de gang van zaken, komt het allemaal vanzelf goed.”

• Na acht kinderen deelt Annemarie haar opvoedingslessen in een boek

  Na acht kinderen deelt Annemarie haar opvoedingslessen in een boek

Wat waren voor jullie de voordelen van het samen slapen?

Marchien: “Ik denk dat onze kinderen mede door het samen slapen goed gehecht zijn en zich veilig hebben gevoeld in hun jonge jaren. Ze zitten lekker in hun vel en voelen zich heel vrij en comfortabel in contact met andere mensen. En na een dag werken waarop ik ze weinig gezien heb, vind ik het heerlijk om ’s avonds naast ze in bed te kruipen. Wat een zegen om die lijfjes zo in vrede te zien liggen slapen. De volgende ochtend word ik wakker met een dikke kus op mijn wang en armpjes om mijn nek: ‘Mam, ik vind je lief!’. Genieten, toch? Tot slot had het samen slapen voor ons ook een praktisch voordeel: we woonden tot voor kort in een klein appartement en hadden op deze manier slechts één slaapkamer nodig. Een enorme ruimtebesparing.”

Jeroen: “Wat ik ook fijn vond: je bespaart energie, omdat je ’s nachts minder vaak je bed uit moet. En de uren die ik overdag niet aanwezig was door werk, haalde ik ’s nachts weer in door simpelweg naast ze te liggen. De kinderen sliepen dan wel, maar je bent toch bij ze in de buurt. Ze horen je, ruiken je en voelen je. En soms komen ze tegen je aan liggen, of word je ’s ochtends wakker van een voetje in je gezicht: hartstikke knus.”