Danken, danken, danken

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren!  

Danken, danken, danken

Het is alweer even geleden dat een vriendin bij ons kwam eten – en ik loop het risico dat ik dit verhaal al eens verteld heb, maar dan nog maar een keer want het was zo tekenend, juist als het gaat om danken – zij heeft een grafhekel aan alles wat christelijk is. Al heel lang. Ze is theatermaker, wij zijn goede vrienden. Ze is luid, groots en emotioneel, in het traditionele christelijke dorpje waar ze woonde noemde men haar heks, ze vindt het moralisme van de kerk en de neerbuigendheid van een god die alles zou weten, maar de wereld naar de klote laat gaan stuitend en fnuikend en idioot. En ze is ervan overtuigd dat ik nog weleens het licht zal zien en die onzin achter me laat. Zij kijkt youtube filmpjes waarin atheïsten de vloer aanvegen met gelovigen, figuurlijk gesproken want het zijn altijd keurige prachtige debaters, die atheïsten. Er was maar één filmpje waarbij ze waardering op kon brengen voor de gelovige tegenpartij. Een man met een baard, zei ze. Engels, erudiet, mooi. Ik riep Rowan! Rowan Williams. Mijn held. In gesprek met Richard Dawkins. Ze wist de naam niet meer, ik zocht het op en jawel. Die was het. Mijn held, zei ik. Met quotes die grondleggend waren voor de PopUpKerk. En dat was mooi, ontroerend mooi. Ze zei blij: dat híj dan precies jouw held is. En een knuffel. Want de verwijdering die er dan toch was op inhoud, was eventjes weg. En die verwijdering stond nooit in de weg he? Maar hij was nu even weg, bijna weg.

Ze kwam eten. En wij beginnen met de kinderen altijd met een rondje met danken. Vroeger baden we voor het eten, maar danken voor het eten vonden we logischer uiteindelijk. En de kinderen roepen dan dingen waar ze blij mee zijn die dag, soms wijst de jongste alles aan wat op tafel staat en iedereen die om de tafel zit en dankt voor elk persoonlijk. En na dat dankgebedje was ze in tranen, die vriendin van mij. En ik wist niet waarom. Het kon zijn dat ze zich zo ver verwijderd voelde van wat wij daar deden dat de kloof haar treurig stemde, het kon ook zijn dat ze ontroerd was. Echte vrienden zijn ook verrassend zonder dat dit de vriendschap in gevaar brengt per se. En ze zei: ‘ik vind het zo mooi. Ik ben dit zo aan het oefenen.’ Wat ben je aan het oefenen? ‘Ik heb een pittige periode achter de rug en een coach zei elke avond iets te kiezen waar je dankbaar voor bent, totaal willekeurig en dat dan helemaal te doorvoelen en te koesteren. De deken waar je onder ligt, helemaal dankbaar zijn, helemaal voelen, je in rollen. Of de zuurstof die je ademt, helemaal dankbaar zijn en inademen en voelen gaan. En ik doe dat nu een poosje en het is superbehulpzaam, maar jullie doen dit al lang. En zo vanzelf en als ritueel. Dat vind ik zo bijzonder.’ En er volgde nog een snif en een knuffel en alles was even mooi.

Gisteren was het in deze ochtend gedachte ‘discipline, discipline, discipline.’ Regel 1 voor dagelijkse voldoening volgens Ernst Jan Pfauth: benader werk leven hobby als oefening. En oefening vraagt toewijding. En dat matchte met de tekstlezing van die ochtend. Uit Jakobus. Vandaag lees ik verder in de brief en stuit op deze tekst: ‘geliefde broeders, laat u niet misleiden: elke goede gave, elk volmaakt geschenk daalt neer van boven, van de vader der hemellichten, uit vrije wil heeft hij ons het leven geschonken.’ Of je nou in een god gelooft en in welke vorm dan ook, al het goede daalt neer van boven staat hier, het wordt je gegeven. En dat is gelijk de vierde regel van Ernst Jan Pfauth. Oefen dankbaarheid. En het grootste deel van zijn dankboek bestaat uit lege bladzijden waar je elke dag drie dingen in kunt schrijven waar je dankbaar voor bent en waarom je er dankbaar voor bent. En het maakt je een ander mens.

Het is de ziel van de katholieke viering, de viering van dankbaarheid, het is namelijk de letterlijke vertaling van eucharistie. Het is de ziel van spiritualiteit, dankbaarheid. En het is zo dichtbij, zo eenvoudig, het vraagt wat discipline, maar dankbaarheid is zo’n grote sleutel. De psalmdichter weet het, hij zegt vanochtend: toen ik dacht: ‘mijn voet glijdt weg, hield uw trouw mij staande, Heer. En wanneer zware zorgen mij innerlijk drukken, dan verkwikt uw vertroosting mijn ziel.’ En dat is dus geen vage magische vertroosting, het is die dankbaarheid. Het was die rabiate atheiste wiens ziel met innerlijke zorgen verdrukt werd en zij leerde danken en ontving in zekere zin dezelfde vertroosting als waar de psalmdichter het over heeft. Wat je zou kunnen doen concluderen dat je God niet nodig hebt. En dat is waar. Tenzij diegene, die eeuwige, het is die mensen steeds weer op het idee brengt om te danken, waaraan we te danken hebben dat we beseffen dat alles wat echt belangrijk is ons alleen gegeven kan worden. En ons gegeven wordt.

Danken, in herinnering brengen van de dag, van eerdere gegeven momenten die je net dat beetje energie geven om deze hobbel ook weer door te maken, in de derde lezing nog leerlingen van Jezus die bang zijn dat ze het allemaal niet goed doen. Dat ze niet goed genoeg georganiseerd en vooruitgedacht hebben en doordat ze zo bezig zijn met zelfkritiek niet echt kunnen luisteren naar wat Jezus wil zeggen omdat ze het op zichzelf betrekken. En hij zegt: ben je al die broodwonderen vergeten? Ik regel het wel. Wees niet zo bezig met of je het goed organiseert, kijk, luister, dank, in dit moment – op basis van vertrouwen dat je opgebouwd hebt in het verleden. Sommige resultaten in het verleden bieden wel een garantie voor de toekomst. Zo mogen ze dienen in elk geval. En danken doet twee dingen: het registreert de resultaten vandaag en biedt een voorraad voor later als je het even uit moet houden.

Danken dus maar. Vandaag voor een boek dat mocht verschijnen. En dus ophouden me zorgen te maken of het wel verkocht zal worden. Wees verdorie dankbaar dat het er is. En danken voor Lazarus als platform waar gespeeld mag worden en dankbaar voor een nieuwe dag. Die open ligt en waar nog van alles kan gebeuren. Goeds!

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.