Presentator Mieke van der Weij in 'Adieu God?': 'Ik kreeg steeds meer vraagtekens'

Mieke noemt zichzelf liever geen agnost of atheïst, maar ze beschrijft zichzelf als iemand die gereformeerd is opgevoed. Het geloof van haar jeugd liet ze achter zich, toen ze op het gymnasium in aanraking kwam met andersdenkenden en ze hoorde over andere religies. Ze ging het geloof niet verketteren, maar wel relativeren. "Ik kreeg steeds meer vraagtekens."

Desondanks boden Bijbelteksten houvast toen haar vader overleed. "Bij zijn begrafenis heb ik Psalm 139 gelezen. Op die momenten is het fijn dat ik die ‘bagage’ van mijn opvoeding heb." Het zingen van psalmen roept nog altijd grote emoties op, maar hoe dat precies komt, vindt ze moeilijk te benoemen.

Zeven vragen aan Mieke van der Weij

1. Wat wilde u vroeger worden?

“Wat ik als kind wilde worden, kan ik me niet herinneren. Op de middelbare school wilde ik actrice worden, nadat ik twee keer aan een toneelavond had meegedaan. Tijdens mijn studie heb ik een toelatingscursus voor de toneelschool gedaan, maar daar ben ik niet aangenomen.”

2. Hoe bent u in de journalistiek beland?

“Ik studeerde middeleeuwse letterkunde en tijdens mijn afstudeerscriptie ging ik iedere dag naar de universiteitsbibliotheek om laatmiddeleeuwse boekjes te bestuderen. Daar werkten allemaal leuke mannen achter de balie, en op een gegeven moment merkte ik dat ik die mannen liever wilde interviewen dan zestiende-eeuwse boeken bestuderen. Ik wilde me meer bezighouden met de actualiteit. Als bijbaantje ben ik toen bij Het Parool op de nieuwsdienst gaan werken. Daar ontstond langzaam het idee dat ik daar ook mijn beroep van kon maken.”

3. Waar bent u het meest trots op in uw carrière?

“Ik ben eigenlijk nooit trots, hooguit tevreden. Ik ben heel kritisch op mezelf, en op anderen. Na afloop van een uitzending denk ik vaak: ik had dit moeten zeggen. Daar kom ik dan thuis pas op. Maar als ik dan toch iets moet noemen: ik ben trots op de Zilveren Reissmicrofoon die ik heb gewonnen.

Ik vond het fijn dat mensen kennelijk waarderen wat ik deed. Maar ik vind het ook heel leuk als mensen me in een winkel aanspreken en me vertellen dat ze graag naar mijn programma op zaterdagochtend luisteren.”

4. Welke dromen hebt u nu?

“Lang wilde ik een cultuur- of boekenprogramma maken, maar ik weet niet of dat nu nog aanslaat. De tijden zijn veranderd. Samen met mijn zusje heb ik twee kinderboeken geschreven, en ik zou nog weleens een roman willen schrijven. Of een actualiteitenprogramma willen maken.”

5. Waarom gelooft u niet meer in God?

“Ik ben gereformeerd opgevoed en gedoopt. Toen ik naar de middelbare school ging – dat was een openbaar gymnasium – kwam ik in aanraking met allerlei godsdiensten die ver voor Christus bestonden. Ik besefte toen dat er een heleboel godsdiensten op verschillende plekken en in verschillende tijden zijn. Dat werkte voor mij relativerend. Het idee dat God over jou kan beschikken of je in de hemel of in de hel belandt als je niet meer gelooft, kon ik daardoor makkelijk van me af laten glijden. Als ik in de middeleeuwen in Sparta of Athene was geboren, had ik een heel ander godsbeeld gehad. Of als ik ten tijde van de oude Egyptenaren had geleefd, was ik nooit in aanraking met Christus gekomen.”

6. Hebt u een favoriet Bijbelverhaal?

“Ik vind de cultuurhistorie van Bijbelverhalen interessant en om die reden vind ik de figuur Salomé heel mooi. De afbeeldingen die van haar zijn gemaakt, zijn zo prachtig.”

7. Wat is volgens u het beste boek ooit geschreven?

“Daar kan ik geen antwoord op geven. Voor mij zijn boeken zo belangrijk, dat ik deze vraag te simpel vind. Ik ben dol op literatuur en lees heel graag, maar je kunt niet zeggen dat De toverberg beter is dan Don Quichot, bijvoorbeeld. Ik leef met boeken en telkens maakt een ander boek een andere indruk op me. De toverberg heb ik inmiddels drie keer gelezen en elke keer is het weer anders.”