Predikant Bas van der Graaf: ‘God doet niet mee aan de can­cel­cul­tuur’

“Op het laatst van zijn leven maakte Johnny Cash een album met liedjes uit de gezangenbundel van zijn moeder. Daar staat één lied op wat ook een gebed is: Just As I Am. Het raakt me altijd als ik het zing of hoor. In al zijn eenvoud is het zo prachtig. In de Nederlandse vertaling (NLB 377) gaat het zo:

Geen oppervlakkig liedje

“Ik heb verschillende biografieën over Johnny Cash gelezen. Hij heeft een heel stormachtig leven gehad met allemaal dingen die fout gingen, zoals verslavingen. Als je zo iemand dan dit gebed hoort zingen, weet je dat er iets op het spel staat, dat het niet zomaar een oppervlakkig liedje is. Het gaat helemaal over onvoorwaardelijke liefde. Hoe ouder ik word, hoe sprekender dit lied wordt. Het vergezelt mij door mijn leven heen, steeds meer en dieper.”

Wie ben ik?

“Een belangrijke zin uit het gebed is: ‘Just as I am’, zoals ik ben. Dat gaat over identiteit. Wie ben ik nou ten diepste? Mag ik zijn wie ik echt ben? Daar zijn we allemaal naar op zoek. We zitten in een tijd waarin het niet vanzelfsprekend is dat je jezelf aan je omgeving laat zien zoals je bent. Maar dit lied zegt: bij God mag je zijn wie je bent, met alles erop en eraan. Wanneer je bidt, kom je in een andere ruimte terecht en daar mag je dat leren. Je hoeft daar je masker niet op te zetten.”

Openbaring

“In 2003 was ik in New York en hoorde ik een preek van Tim Keller. Die ging over dit thema: van wie ben je en waar ben je in geworteld? Dat was voor mij echt een openbaring. Vanaf dat moment is dat mijn zoektocht geworden: welke maskers draag ik en kan er steeds een laagje af? Ik ben natuurlijk ook predikant. Kan je als predikant helemaal laten zien wie je bent? Daar heb ik altijd wel naar verlangd, maar kan dat ook echt? Als je niet kunt zijn wie je bent, dan gaat er iets heel erg mis. Ik liep er tegenop bij mezelf, maar ik ging ook steeds meer bij anderen zien dat daar toch de grootste nood van ons leven zit.”

De donkere kant

“In de loop van de jaren word ik me steeds bewuster van mijn eigen kwetsbaarheid. En ook, om het maar even ronduit te zeggen: mijn zondigheid. Die wordt er niet minder op. Hoe ouder ik word, hoe dieper ik ga ervaren dat dat zo is. En hoe dieper ook mijn besef van genade wordt. Bij Johnny Cash was dat ook zo: hoe ouder hij werd, hoe eerlijker hij werd over de donkere kant die hij in zich droeg.”

Cancelcultuur

“Als er dingen misgaan in je leven, kun je het gevoel hebben dat je niks waard bent. Dit lied zegt: je blijft waard wat je waard bent in de ogen van God. Voor God bestaan er geen hopeloze gevallen. God doet niet mee aan de cancelcultuur. Vandaag is het aan de orde van de dag dat we iemand afschrijven als hij of zij een fout maakt. Dat doet God dus niet. De laatste zin van het gebed is ‘Oh Lamb of God, I come’. God heeft zichzelf al gegeven voor de grootste misstap die je maken kan. Daarom ben je vrij om bij hem te komen, hoe erg je het ook verkloot hebt.”