Oog en hart voor hindoes in Nederland

Diverse kerken en gemeenten, zoals de Evangelische Broedergemeente en verschillende evangelisch-charismatische kerken, zetten zich in om hindoes in ons land te bereiken met het Evangelie. Jaren geleden al stelden de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt in de omgeving Rijnmond een predikant aan voor missionaire arbeid onder minderheden. Op dit moment is dat dominee Simon van der Lugt, die sinds 1993 contacten onderhoudt met hindoes. Van der Lugt: “Christenen denken vaak dat hindoes een achterhaalde godsdienst aanhangen, omdat ze bijvoorbeeld beelden gebruiken. Volgens mij heb je dan niet door welke rol beelden in de menselijke religie spelen. Beelden en tastbare zaken zijn diepgeworteld in ons mens-zijn. Hindoes zijn juist in het geheel niet dom, maar meestal hoog opgeleid. Ze zijn goed aangepast en nooit negatief in de pers. Het zijn echt mensen die van aanpakken weten.” Jammer dus, dat Nederlanders misschien te veel vooroordelen over hindoes hebben? Van der Lugt: “Het grootste vooroordeel vind ik eigenlijk dat Nederlanders helemaal niks van het hindoeïsme af weten.”

Levenswijze

Het hindoeïsme komt oorspronkelijk uit India. Omdat het al duizenden jaren bestaat en er grote verschillen bestaan, is het moeilijk een definitie te geven van wat hindoeïsme is. Het hindoeïsme heeft ook niet één bepaalde god of één bepaalde leer. Van der Lugt: “Voor de gewone man is hindoeïsme een vorm van leven. De traditionele waarden die het hindoeïsme in India heeft opgebouwd (zoals respect, eerbied voor god en het doen van je plicht), worden in een vorm gegoten van levenswijze en rituelen. Als ik discussies heb met hindoe-priesters, gaat het wel wat verder. Dan gaat het vooral om reïncarnatie en de karma-leer. Maar de gewone man wordt in beslag genomen door zijn dagelijkse plicht.”
De 100.000 hindoes die op dit moment in Nederland wonen, komen niet uit India, maar voornamelijk uit Suriname. Volgens Van der Lugt is dit gemakkelijk te verklaren: “Toen de slavernij in Suriname werd afgeschaft, zochten de plantage-eigenaren nieuwe arbeiders. Hollanders en Britten sloten toen contracten af om arbeiders uit India naar Suriname te brengen. Dit gebeurde van 1873 tot 1916. Maar,” vervolgt Van der Lugt, “toen de onafhankelijkheid van Suriname een feit werd, in de jaren zeventig, zagen veel Surinamers de toekomst somber in. Zij konden zich in die jaren vrij in Nederland vestigen, dus dat deden veel nakomelingen van de oorspronkelijke Indiërs. Zo kwam het hindoeïsme Nederland binnen.” En daarom spreekt men nu ook wel van hindoestaanse Surinamers.

Kerkdienst

In Rotterdam worden zogenoemde hindoestaans-Pakistaanse diensten gehouden. Hier komen Pakistaanse christenen en bekeerde hindoes bij elkaar. Zo’n kerkdienst lijkt qua opbouw op een gereformeerde dienst. “Met dit verschil dat het meertalig is: in het Hindi en Urdu (de hoofdtalen van India en Pakistan, nauw aan elkaar verwant – red.) en in het Nederlands,” vertelt Van der Lugt. “We praten bewust ook Nederlands in de dienst, omdat we geen klein-India of klein-Pakistan willen creëren, want we zijn in Nederland.”
De dienst is een combinatie van culturen. En dat is ook te merken. Voor de dienst worden nog de laatste dingen afgesproken: ‘Wie doet de Nederlandse schriftlezing? Wie doet het gebed in het Hindi?’ De groep maakt gebruik van trommels, een voorzanger en een orgeltje. In muziek en zang nemen de Pakistanen en bekeerde hindoes een stuk eigen cultuur mee. In vrolijke kleren en met krachtige stemmen wordt er gezongen. Tijdens de preek, waarvan eerst een samenvatting wordt gegeven in het Urdu, spreekt Van der Lugt over Gods vergeving. “God kan wat met het leven van mensen zoals jij en ik, die wat verkeerd gedaan hebben. God overziet alles en begrijpt alles. Hij kan je leven gebruiken. Daar mag je op vertrouwen.” Hierna zingt men: ‘Zindaa hè ab aur zindaa raheega’ (mijn geliefde Verlosser leeft en zal leven).

Bekering

Een van de leden van de hindoestaans-Pakistaanse gemeente is Hans Bhagwandin, een bekeerde hindoe. In 1974 kwam hij als hindoestaanse Surinamer naar Nederland. Hij leefde heel bewust als hindoe, in Nederland werd hij zelfs hindoe-priester. Zo onderwees Bhagwandin mensen in het hindoe-geloof en hielp hen bij rituelen en sacramenten. “Ik werkte als priester onder hindoes in heel Nederland. Mensen keken echt tegen me op, ik was heel wat in de hindoe-wereld. Dat vereist natuurlijk veel studie. Ik heb het Hindi en Sanskriet geleerd. Dan heb je toegang tot de boeken van het hindoeïsme.”
Toen kwam in 2000 het moment waarop Hans bij een Chinees restaurant een folder zag liggen. “Die folder ging over muziekles in het gebouw waar ook de hindoestaans-Pakistaanse kerkdiensten worden gehouden. Het is niet mijn gewoonte om folders mee te nemen, maar deze keer nam ik de folder mee. Ik had altijd al de drang om harmonium te gaan spelen, dus ik maakte een afspraak. Ik raakte in gesprek met een bekeerde hindoestaanse vrouw. Ze vroeg mij dingen over mijn priester-zijn. Ik ben toen echt aan het denken gezet. Dat is heel bijzonder, want ik heb veel kennis vanwege mijn priester-zijn en kon altijd op alle vragen antwoorden. Maar iets in mij hield mij tegen om kritisch te antwoorden. Dat is onverklaarbaar. Een deur, die ik niet eerder gezien had, ging voor mij open: ‘Waar was ik mee bezig?’ En, vervolgt Bhagwandin: “Door het gesprek ging ik me afvragen of ik in het hindoeïsme had gevonden wat ik zocht, en het antwoord was ‘nee’. Ik zocht de waarheid, maar had de waarheid nog niet gevonden. Hindoeïsme heeft goede kanten, maar er zijn veel dingen die niet duidelijk zijn en waar, als je goed nadenkt, geen bevredigend antwoord op te vinden is. De gewone hindoe krijgt eigenlijk niet de mogelijkheid binnen het geloof kritische vragen te stellen.”

Vergeving

Volgens Van der Lugt is vooral vergeving voor hindoes heel bijzonder. “Vergeving kennen ze niet in het hindoeïsme. Je moet alles zelf oplossen. En voor de slechte dingen die je hebt gedaan, moet je boeten.” Bhagwandin heeft dat ook ervaren: “Geen enkele hindoe kan geloven dat God Zijn eigen Zoon gegeven heeft voor alle daden die mensen verrichten. In het hindoe-geloof ben je zelf verantwoordelijk voor alles wat je doet. Gelukkig heb ik nu Iemand gevonden Die mij helpt mijn slechte daden weg te nemen.” Voordat een hindoe zover komt, is er een lange weg te gaan. Een hindoe hecht volgens Van der Lugt veel waarde aan de eigen godsdienst. “Hindoes zien het hindoeïsme als de oudste, en dus ook als de hoogste godsdienst. Ze hebben negatieve oordelen of vooroordelen over het christelijk geloof. Zo is het voor een hindoe bijvoorbeeld onbegrijpelijk dat christenen zomaar alles eten. Een hindoe gaat zorgvuldig om met voedsel. Bovendien heeft de geschiedenis ook niet positief bijgedragen. Christenen hebben hindoes soms op een grove manier uit hun religie gehaald.” Dat iets uit niets geschapen kan worden, kunnen hindoes volgens Van der Lugt ook maar moeilijk begrijpen. “Zij zien veel meer een eenheid tussen mens en god, die er altijd al was. Ook hebben ze grote vragen bij de schepping.” Van der Lugt, als christen, ziet wel positieve dingen in het hindoeïsme. “Ik heb enorme bewondering voor hun denkkracht. Hoe ze filosofisch hebben nagedacht over de mensheid, de kosmos, over ziel en geboorte en het lijden. Ik bewonder ook hoe hun geloof een totale levensstijl is. Dat is een ideaal wat ik zelf heb: geloof als levensstijl in alles wat je doet. En ik houd van de vorm van kunst in het hindoeïsme: de kleurrijkheid en uitbundigheid.”

Bidden

Wat zouden Nederlanders moeten weten over hindoeïsme? Van der Lugt: “Allereerst moet je hindoes beschouwen als je buren en gewoon met hen omgaan. Wezenlijk geïnteresseerd zijn.” Bhagwandin vindt dat ook: “Je moet niet tegen hindoes zeggen: ‘Bij jullie klopt het niet’. Je moet, denk ik, een hindoe eerst zelf laten praten. Als een hindoe echt op zoek is, zal er van binnenuit verandering komen en zal hij de waarheid vinden.” Van der Lugt heeft het boekje Met de hulp van Gods Geest. Informatie voor christenen, die willen bidden voor hindoes geschreven. Hij vindt gebed, ook voor hindoes, belangrijk, omdat Paulus in de Bijbel opdracht gaf te bidden voor alle mensen. En hindoes zijn uiteindelijk ook onze naasten in Nederland.
Op het spirituele vlak vindt Van der Lugt dat het voor iedereen interessant om met het hindoeïsme kennis te maken, om zo te ontdekken wat er in Nederland gaande is. “Er is in Nederland zoveel dat een link heeft met het hindoeïsme. Kijk naar New Age of yoga. New Age en hindoeïsme hebben bijvoorbeeld de overeenkomst god in jezelf te zoeken. Zo ontdek je steeds meer dat ook het hindoeïsme invloed heeft op de Nederlandse samenleving. Het is goed om kennis te hebben van dingen die in Nederland gaande zijn. En ik geloof dat hindoeïsme steeds meer aandacht zal krijgen, omdat groepen hindoes zich meer gaan emanciperen.”
Van der Lugt voelt een duidelijke betrokkenheid bij zijn hindoe-naaste, dus voegt hij toe: “Het is mijn hoop en gebed dat God mijn woorden gebruikt en dat hindoes Hem zullen vinden. De rest laat ik aan God over. De meeste mensen bekeren zich buiten onze strategieën om, dat maakt een mens nederig.” En Bhagwandin: “Ik hoop dat ik met mijn kennis en gaven, zoals ik die binnen het hindoeïsme heb geleerd, nu verder, door Zijn zegenende genade, in het leven mag gaan.”