Ontmoeting met onderdrukte minderheden in EO-serie 'Vervolgd'

In het nieuwe EO-programma Vervolgd gaan presentator Jurjen ten Brinke en regisseur Johan Eikelboom in vier landen op zoek naar verhalen van religieuze minderheden. Zo bezoeken ze Assyrische christenen en jezidi’s in Noord-Irak, uit Myanmar gevluchte Rohingya in Bangladesh, tot christen bekeerde ex-moslims in Maleisië en christenen in Colombia.

Vervolgd is een unieke tv-productie, in samenwerking met Open Doors, vertelt Johan in een van de studio’s in het EO-gebouw. “Je kunt het een journalistiek reisprogramma noemen, maar het heeft ook een pastoraal deel, én je krijgt een mooi inkijkje in de cultuur van een land. Je hebt dus eigenlijk drie voor de prijs van één.”

Genocide

De reis naar Irak maakte de meeste indruk op de regisseur. “Ik heb veel gereisd en heel wat ellende gezien, maar ik vond het hartverscheurend om de verhalen van de genocide op de jezidi’s in 2014 van zo dichtbij te horen. Zo vertelt een man in de serie hoe hij met zijn familie opgesteld werd om gefusilleerd te worden. De kogels vlogen langs zijn oren en raakten zijn been. Hij viel neer van de pijn en hield zich een nacht lang als dood. Daarna zocht hij een veilig heenkomen. Iedereen was hij kwijt: zijn ouders, zijn kinderen – veertien familieleden in totaal. Ik krijg weer tranen in mijn ogen als ik aan hem denk.”

Het gevaarlijkst was de reis naar Colombia, een land waar meer dan 90 procent van de bevolking christen is. “Je vraagt je natuurlijk af waarom we daarnaartoe zijn gegaan voor een programma over geloofsvervolging. Er zijn in dit land meerdere milities in strijd met elkaar – hoofdzakelijk vanwege drugshandel. Als je je daar als christelijke voorganger over uitspreekt, als je oproept om een leven van vrede te leven achter Jezus aan, ben je je eigen leven niet zeker meer. Jaarlijks worden hier tientallen priesters en andere kerkleiders vermoord.”

Corrupt systeem

In de aflevering over Colombia ontmoet Jurjen een voorganger die voorheen bendeleider was en maar liefst vijftig mensen doodde. Daarnaast gaf hij opdracht tot minstens zoveel moorden. Door een vormfout kwam hij vrij. Johan: “Dit laat meteen zien hoe corrupt het systeem is. Bang om nu zelf slachtoffer te worden, is hij niet. Kennelijk is hij vroeger zo’n grote jongen geweest dat hij nog steeds ontzag inboezemt.”

Ook ontzag heeft de priester die al 43 jaar in dit gevaarlijke gebied zijn werk doet. Dankzij hem kan de filmploeg met een boot het binnenland in, een reis van 200 kilometer over de rivier, langs dorpen die in handen zijn van diverse strijdende milities. “Ze hebben de kerk en deze priester nodig om met elkaar te communiceren, en soms ook voor medische voorzieningen en voedsel. De priester vertelde over de laatste grote confrontatie tussen twee groepen: rebellen en paramilitairen. Een dorp was bijna volledig omsingeld door paramilitairen, die mijnen om deze plaats hadden gelegd, zodat niemand er meer uit kon. De kerk heeft daar voor een doorbraak gezorgd door een corridor aan te leggen, zodat de bewoners het dorp konden verlaten. Een aantal kinderen was toen al omgekomen door ondervoeding. Veertig minuten later vlogen de rebellen en paramilitairen elkaar aan. Een strijd waarbij diverse doden vielen.”

Pastorale journalist

In Maleisië komt de filmploeg in contact met een christenminderheid die voorheen de islam aanhing. In dit Aziatische land leven zo’n drie miljoen geboren christenen en is sprake van vrijheid van godsdienst, maar je bekeren van de ene naar de andere religie mag niet. “We spraken daar zogenaamde undercover-christenen die anoniem hun verhaal wilden doen. Ze belijden naar buiten toe de islam, maar volgen in hun hart Jezus. Ook in deze aflevering komen geloof, cultuur en het journalistieke verhaal weer samen. En Jurjen, van huis uit dominee, pakt de rol van pastorale journalist heel knap op. Voeg daar nog unieke dronebeelden aan toe, en je hebt een prachtige serie die het bekijken meer dan waard is.”