Dit zijn de kinderen van Moria

Vanaf de heuvel waarop ik sta, zie ik het liggen: de resten van wat ooit het immense vluchtelingenkamp Moria was. Rook is er niet meer te zien, maar de geur van de verwoestende brand is indringend. Overal zie je de verkoolde resten van de schamele onderkomens, even verderop staat alleen de wachtpost van de politie nog overeind. Op deze vroege zondagmorgen zie ik ze zitten, alsof er nog iets te bewaken valt.

Als we de politiepost omzeilen en door het ogenschijnlijk lege kamp dwalen, blijkt dat rond Moria nog honderden mensen een plekje hebben gezocht. Onder de olijfbomen en langs de weg proberen ze te overleven. Sommigen struinen door het verlaten kamp, in de hoop nog iets van waarde aan te treffen. Tussen de rokende puinhopen kijk ik kinderen in de ogen en besef ik dat dit niet kan…

Een gewoon huis

Met tranen in m’n ogen zit ik achter de camera. Voor me zit een klein, tenger meisje van 9 jaar. Als ze praat, slist ze een beetje, wat haar alleen maar liever maakt. Ze vertelt over de brand in vluchtelingenkamp Moria op Lesbos.

Ik heb het verhaal deze dagen al zo vaak gehoord. Verteld door boze mannen, verdrietige moeders, onverschillige politiemannen en stoere tieners. Maar als Khdja praat, zie ik in haar droeve ogen hoe erg het voor haar is geweest. In de nacht op de vlucht voor het vuur, niet wetend waar je papa is. Je weinige spulletjes zijn helemaal weg. Ze maakt in mijn schriftje een tekening van haar pop Asma, want die mist ze het allermeest. Naast de pop tekent ze een huis, met een dak en een lamp. Want ze wil dat Asma in een gewoon huis kan wonen.

Hondje Jimmy

Ze is lang voor haar leeftijd, maar aan de manier waarop ze tekent, kun je zien dat ze nog maar 12 jaar is. Ik zie haar zitten aan de rand van het kamp, op een zeiltje onder een olijfboom. Naast haar zitten een stuk of wat andere kinderen. Ze tekent een meisje dat huilt, met op de achtergrond het brandende kamp. Wat later neemt ze me mee naar wat haar tent was. Ik maak een paar foto’s van haar tussen de verkoolde resten van de plek waar ze ruim een jaar gewoond heeft. Ik geef haar mijn camera, zodat ze ook wat foto’s kan maken, en daar beleeft ze zichtbaar plezier aan. Zo maakte ze ook de foto waar ik op sta. Als we achter een muurtje tot haar verrassing hondje Jimmy vinden, zie ik haar mooie glimlach. “Jimmy,” roept ze, “Jimmy, kom, dan gaan we hier weg!”

Tent 114

Samer is een boefje, dat zie je direct. Hij is op zoek naar eten, tussen de resten van de verbrande hutjes. Onderweg heeft hij een paar jonge katjes gevonden, hun snorharen zijn verschroeid door de hitte. Als we bij tent 114 zijn aangekomen, tekent hij met zijn voeten in de as waar zijn broertjes en ouders voor de brand sliepen. Op zijn slaapplekje ligt in een kuiltje bij het hoofdeinde een hoopje aan elkaar gesmolten knikkers. Hij legt uit welke knikkers het meeste waard zijn en laat me zien dat ze in Afghanistan heel anders knikkeren dan in Nederland. En op de puinhoop van wat zijn bestaan was, vertelt hij over zijn droom: Samer wil dokter worden in een land waar vrede is.

Nauwelijks hoop

Een jaar geleden was ik ook in vluchtelingenkamp Moria op Lesbos. Ook toen heb ik veel met kinderen gesproken. Eén meisje zal ik nooit vergeten: we noemden haar het astronautenmeisje. Ze wilde naar de maan, omdat het daar rustig en vredig is. Ze was zo verdrietig dat ze niet naar school kon, want nu liep ze zo’n achterstand op en ze wilde niets liever dan vooruit. Nu hoorde ik dat ze naar Athene mocht en inmiddels op school zit. Dit kon dankzij uw steun aan EO Metterdaad. Dat maakt me blij.

Nu, na de brand, ben ik kinderen tegengekomen die nauwelijks hoop hebben op een beter bestaan. Ze hebben het gevoel dat de wereld hen niet wil hebben en ze opnieuw opgesloten worden in een kamp. En toch blijven ze dromen, ondanks alle verschrikkelijke dingen die ze meemaken. Ik voel me bevoorrecht dat ik deze kinderen heb mogen ontmoeten. Het ontroerde me meer dan ooit, misschien wel omdat de situatie zo haaks staat op wat ze verdienen. Mooie kinderen door God gemaakt. Ik hoop en bid vurig dat ze ooit de kans krijgen hun dromen waar te maken.

Heer, ontferm U.

Kijk ‘Ogen van Moria’ terug

Tekst en beeld: Arjan Lock