Nieuwe podcast Is er leven na de groei?

Na de Tweede Wereldoorlog was de focus op groei volgens Schenderling logisch: het land moest worden opgebouwd. “Maar wanneer de focus op economische groei blijft, komt er een punt dat het meer schade oplevert dan dat het welzijn verbetert. Dat punt zijn we in Nederland eind jaren zestig gepasseerd. Daardoor staan we in het rood bij de aarde. Als we de druk op essentiële ecosystemen binnen nu en twintig jaar er niet af halen, is de schade onomkeerbaar. Het is nodig om anders te gaan consumeren.”

Is een wereld zonder economische groei haalbaar?

“Om te zien of het haalbaar is, kun je twee routes bewandelen: in de tijd uitzoomen en inzoomen. Als je uitzoomt, zijn er eeuwenlang samenlevingen geweest die niet streefden naar economische groei. In onze joodse en christelijke traditie waren met elkaar samenleven, en God en de naaste belangrijker dan economische waarden. Als je inzoomt op deze tijd, zie je dat we groeiafhankelijk zijn geworden. We moeten op zoek naar het goede leven. Wat dat is? Ik denk dat de joodse en christelijke traditie nog steeds een antwoord op die vraag biedt. Dat is best veel werk, maar als je uitzoomt, zie je dat het niet onmogelijk is.”

Deze podcast is een constructieve vorm van journalistiek. Wat betekent dat?

“Bij constructieve journalistiek probeer je de verleiding van het negatieve te weerstaan en ga je op zoek naar werkbare oplossingen. Dat sluit nauw aan bij mijn beroep. Ik werk al twaalf jaar als adviseur voor overheden en bedrijven. Ik ben altijd op zoek naar wat er praktisch wel kan. In onze visie staat een woord centraal: vreugde. Paulus vertelt in Romeinen 14 dat je het koninkrijk van God kunt herkennen aan vrede, vreugde en gerechtigheid. We moeten de economie in de samenleving zo inrichten dat vreugde centraal staat en niet groei als doel op zich. Samen met mensen uit het bedrijfsleven en de overheid gaan we daarover in gesprek. Dat proberen we praktisch te vertalen.”

Heb je een voorbeeld?

“Het zoeken naar eenvoud. Eenvoudig leven begint met de vraag of je iets echt nodig hebt. Als ik iets denk nodig te hebben, vraag ik me af of ik het kan lenen, repareren of creëren. Als dat niet kan en ik heb wat nieuws nodig, koop ik een product dat eerlijk en duurzaam geproduceerd is en een lange levensduur heeft. Zo’n trits is een heel praktisch vertrekpunt.”

Wanneer is de podcast geslaagd?

“De lat ligt hoog, aan het eind willen we tot constructieve oplossingen zijn gekomen. We moeten ervoor waken dat we niet in de verleiding vallen om allerlei bezwaren op te werpen en te benoemen wat niet kan, maar sterk te blijven focussen op wat wel kan. Deze vorm zet aan tot verandering. En dat zet wat in beweging. Na eerdere podcasts over dit onderwerp kreeg ik veel berichten en brieven van mensen die vertelden dat ze hun leven anders gingen inrichten.”