Nederlandse Eline woont in Valencia: ‘Je maakt geen schijn van kans tegen dit natuurgeweld’

In Spanje wordt nog altijd gezocht naar tientallen vermisten na het noodweer dat de provincie Valencia deze week trof. Persbureau Reuters meldt dat er dinsdag in acht uur tijd meer regen viel dan normaal in een jaar. Nooit eerder veroorzaakte een DANA – in de volksmond gota fria (vallende koude lucht) genoemd – zoveel neerslag. Krantenkoppen berichten dat het zou gaan om de grootste ramp in de moderne geschiedenis van Spanje.

De Nederlandse Eline van den Heuvel woont met haar gezin in Valencia. Ze werkt als stadsgids en is verbijsterd door de omvang van deze ramp. “We hebben hier wel vaker te maken met veel regen, maar zulke extreme gevolgen als nu waren er voor het laatst in oktober 1957. Toen kwamen er honderden mensen om het leven door een overstroming van de rivier Turia, die dwars door de stad Valencia liep.”

Tekst gaat verder onder de afbeeldingen

Drooggevallen kanaal

Eline weet veel over de geschiedenis van de stad en legt uit dat de rivier Turia – die eeuwenlang door de stad liep en regelmatig buiten zijn oevers trad – na de ramp van 1957 om de stad werd geleid. Op de plek waar de rivier is drooggelegd, is een stadspark gekomen. “Het aangelegde kanaal, dat in de plaats van de Turia is gekomen, ligt ten Zuiden van de stad. Wanneer er extreem veel regen valt, zie je in dit drooggevallen kanaal wat water stromen. Meestal is dat na een paar dagen weer weg, maar afgelopen dinsdag liep het kanaal in hoog tempo vol.”

Geen schijn van kans

Op dinsdagavond rond acht uur werd er voor het eerst een ES-Alert (te vergelijken met NL-Alert) verspreid, uren nadat de eerste overstromingen plaatsvonden. Dat de regering niet eerder een ES-Alert heeft laten uitgaan, begrijpt Eline niet. “We hadden ’s morgens al een waarschuwing moeten krijgen. De materiële schade zou waarschijnlijk hetzelfde zijn geweest, maar er zouden veel minder dodelijke slachtoffers zijn gevallen”, is ze van mening. “De mensen in de getroffen gebieden wisten wel dat dit weerfenomeen eraan zou komen, maar zóveel water hadden ze niet verwacht. Ik hoorde dat mensen nietsvermoedend achter kun bureau zaten te werken, of in de file stonden toen de kolkende watermassa hen overviel. De slachtoffers maakten geen schijn van kans tegen dit natuurgeweld.”

Enkele uren voordat het natuurgeweld losbarstte, was Eline in het rampgebied voor een cursus. “Het hele gebied is weggespoeld. Niemand vermoedde welke ramp er stond te gebeuren. Er was opeens zó veel water en het kwam met zo’n enorm geweld, dat de dammen doorbraken en het water ongestoord de lagergelegen gebieden van de regio Valencia kon binnenstromen. Er ontstond een allesverwoestende, nietsontziende moddermassa, waarvan de afgelopen dagen veel beelden zijn verschenen in de media.”

Het leven in de stad gaat door

“Bewoners in de getroffen regio’s vragen zich af waarom de overheid niet heeft nagedacht over een methode om het gebied veilig te houden tijdens periodes van veel regenval, zoals in de stad Valencia. Dankzij de drooglegging van de rivier Turia is er in de stad Valencia niks te merken geweest van overstromingen. Het leven gaat hier gewoon door en ik krijg vreemd genoeg ook nog steeds nieuwe gidsverzoeken van toeristen. De tours die al gepland stonden worden – indien mogelijk en veilig – nog wel gedaan door onze gidsen, maar zelf gids ik op dit moment niet. Mijn hoofd staat daar nu niet naar. Zolang het nog niet voorbij is daar, ligt mijn prioriteit niet bij het organiseren van leuke toeristenuitstapjes. Ik wil liever de slachtoffers helpen, alleen is het gebied vrijwel onbegaanbaar, dus kan ik daar niet naartoe.”

Afwachten in onzekerheid

“Omdat hele gebieden zijn afgesloten van internet en elektriciteit, zijn veel mensen onzeker of hun familieleden in de getroffen gebieden nog leven. Er zijn mensen die momenteel nog vastzitten in het rampgebied en geen idee hebben van de omvang van deze ramp. Sommigen leven zelfs in de veronderstelling dat deze ramp alleen het gebied heeft getroffen waar ze zelf wonen”, weet Eline van haar man.

Hij wist deze week het getroffen gebied te voet te bereiken om te helpen en sprak enkele getroffen bewoners in dat gebied. “De snelwegen rond de betrokken gebieden zijn nog onbegaanbaar, waardoor de bevoorrading van winkels stilligt. Er rijden geen treinen van en naar Madrid, omdat de rails vol ligt met meegesleurde auto’s. Waarschijnlijk gaat het nog weken duren voordat alles is opgeruimd.”

Dankbaar om te leven

Eline kan het nog steeds niet bevatten dat er enkele kilometers bij haar huis vandaan zo’n ramp heeft plaatsgevonden. De achterliggende dagen zijn Eline niet in de koude kleren gaan zitten. “Ik ben erg dankbaar dat we nog leven, een dak boven ons hoofd hebben en op een veilige plek wonen. Ik ken veel mensen in het rampgebied, ze zitten nog midden in deze ellende. Er zitten zelfs nog mensen vast in hun auto’s op snelwegen of in hun huizen. Ik hoop dat ze snel gered zullen worden en er geen nieuwe overstromingen zullen volgen. En ik hoop dat de staat snel hulp gaat sturen.”