Nederlandse concertorganist Abram Bezuijen vertrok naar Noorwegen

“Welkom in Noorwegen!” Abram zwaait zijn armen uitnodigend open en loopt ons tegemoet. We zijn zojuist met de trein uit Oslo gearriveerd op het kleine station van zijn woonplaats Hokksund, waar hij ons opwacht. Wijzend naar de lucht: “En sorry voor de regen. Dit is een heel droge regio en net nu jullie er zijn, regent het.”
Als we bij hem in de auto stappen, trakteert Abram ons op een toeristisch ritje door de buurt waar hij woont. Hij vertelt hoe hij en zijn toenmalige vrouw tijdens hun eerste zomer in Noorwegen, dertig jaar geleden, totaal verregenden. “We woonden toen aan de westkust en hadden zes weken regen. En dan niet wat druppeltjes, nee, het kwam met bakken uit de hemel.”

Eerste zalm van het seizoen

Vijf jaar later verhuisde het gezin – drie zonen rijker – naar een plaats vlak bij Hokksund, en nog weer later verhuisde Abram – inmiddels gescheiden – naar Hokksund zelf. Het stadje ligt zo’n vijfenzestig kilometer onder Oslo, en Abram is er sinds 1997 organist van de Haug Kirke. De rivier Drammenselva deelt het dorp, dat ruim 9000 inwoners telt, in tweeën. “Daar”, wijst de concertorganist, “staat een papierfabriek.” Het blijkt de laatst overgebleven fabriek in Noorwegen te zijn die boekpapier maakt. Behendig manoeuvreert hij zijn elektrische auto richting rivieroever, waar we uitstappen bij een mooi uitzichtpunt. Even piept de zon tussen de wolken door en baadt de rivier in het licht. “Ik ken Hokksund op m’n duimpje, maar hier ben ik gek genoeg nog nooit geweest”, bekent Abram. “Terwijl mijn vrouw en ik toch best veel wandelen in de omgeving.” Vooral in het aangrenzende bos van Hokksund probeert hij zeker een paar keer per week te wandelen. “Na twee, drie dagen op het orgel moet je echt gaan lopen, anders krijg je het in je rug. Al doe ik dat vooral zomers. In de winter ligt er zo veel sneeuw, dan kom je er niet doorheen.”

Vandaag ligt er geen sneeuw, maar het is door de regen wel wat glibberig. Als we te voet het paadje naar de oever beneden ons volgen, zien we even verderop twee vissers, die op een houten steiger een poging doen de eerste zalm van het seizoen te vangen. “Waarschijnlijk zijn jullie net een week te vroeg”, tempert Abram ons enthousiasme bij de gedachte aan een verse wildezalmmoot op ons dinerbord: “Ik denk dat de restaurants nog geen aanvoer hebben gehad van deze eerste zalm.”

Met z’n vijven op één eiland

Abrams Zuid-Hollandse accent past verrassend goed bij de Noorse taal. Wat dreef hem om Nederland – het mekka voor orgelliefhebbers – te verlaten? “Van mij hoefde het niet, ik had het wel goed in Nederland. Ik was organist in Dirksland en Stad aan ’t Haringvliet – beide op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee – en had naast mijn studie een bloeiende lespraktijk. Maar mijn vrouw, met wie ik toen twee jaar getrouwd was, wilde graag weg uit Nederland. Ik realiseerde me in die tijd dat we met vijf vakorganisten op een klein eiland zaten. Dat is best veel en dan is het lastig om aan de bak te komen. Als organist heb je vaak geen vaste baan en moet je blij zijn met een fles wijn aan het eind van het jaar. Dus toen ik in het vakblad Het orgel een vacature zag voor een organist in Noorwegen – een betaalde baan –, dacht ik: waarom niet? Terug kun je altijd.”

“Oei!” roept Abram ineens, en hij tuurt met zijn hand boven zijn ogen naar een van de vissers. “Zit die vast, of heeft hij beet?” Dan laat hij zijn schouders zakken. “Hij zat waarschijnlijk met zijn haak vast aan de bodem. Als hij een vis had, moesten we natuurlijk even gaan kijken. Een grote zalm wil ik wel meenemen, haha!”
Even zo snel als hij was afgeleid, pakt hij de draad van het gesprek weer op. “Ik wist niets van Noorwegen af, sprak de taal ook niet. Maar dat ging heel snel. Na een half jaar versta je het meeste, en na één jaar spreek je het.”

Spitten in de cultuur

De Noorse orgelcultuur kwam pas vrij laat tot ontwikkeling. Zo werd er bijvoorbeeld vóór 1850 zeer weinig orgelmuziek gecomponeerd. Dat Abram wist door te dringen in de Noorse orgelwereld, dankt hij onder meer aan een cd met Noorse orgelmuziek die hij in 1995 opnam met een Nederlandse platenmaatschappij. “Toen die muziek hier op de radio werd uitgezonden, ging Noorwegen voor mij open. Bovendien vonden Noorse componisten het leuk dat ik als Nederlander gelijk ging spitten in hun orgelcultuur.” Heb je ooit spijt gehad van je keuze te emigreren? “Ik was 26 toen we hiernaartoe gingen en zag het toen vooral als een groot avontuur. Al was het in het begin natuurlijk niet echt eenvoudig. Ik kwam van een vrij behoudend eiland, waar ik was opgegroeid in de Gereformeerde Gemeenten. Vanaf mijn 18e speelde ik in diverse kerkverbanden, maar de Lutherse Kerk waarin we hier terechtkwamen, was toch heel anders. In die begintijd heb ik dus best weleens heimwee gehad naar het vertrouwde leven in Nederland. Gelukkig ontmoetten we hier uiteindelijk ook veel mensen met een fijn geloof en een warm hart.” Heb je nog weleens heimwee? “Ik heb soms heimwee naar de mooie orgels in Nederland en naar de stoere gemeentezang. De Noren zijn vrij bescheiden, dus echt uit volle borst zingen zoals Nederlanders dat kunnen, doen ze hier niet. Ze zitten maar een beetje te murmelen. Dat is de volksaard.”

Wie is Abram Bezuijen?

Beeld: Ruben Timman