Nederlanders steeds positiever over cremeren

Meer dan de helft (57%) van de Nederlanders heeft de voorkeur om na zijn overlijden gecremeerd te worden. Eén op de 5 heeft nog niet besloten wat er met zijn lichaam moet gebeuren, en 7 procent geeft zijn lichaam ter beschikking aan de wetenschap.

Wat viel jou vooral op in dit onderzoek?
Hanno Janse, redacteur bij Dit is de dag (EO) en betrokken bij het onderzoek: “Op de vraag wat er met hun lichaam moet gebeuren na de dood, kiest 57 procent van de Nederlanders voor cremeren, en 33 procent voor begraven. Bij protestanten kiest 22 procent voor cremeren en 69 procent voor begraven.

We hebben ook gevraagd hoe mensen er tien jaar geleden over dachten en dan zie je een duidelijke verschuiving. Tien jaar geleden was 40 procent positief over cremeren, nu is dat 49 procent. Toen stond 17 procent negatief tegenover crematie, nu 12 procent. Onder protestanten zie je die verschuiving ook, maar dan in iets mindere mate, net als onder katholieken. Van de protestanten die tien jaar geleden negatief waren over crematie, denkt nu 30 procent – bijna één op de drie – daar positiever over. Opvallend is dus dat cremeren populairder wordt, ook onder gelovigen, waarbij katholieken iets vooruitlopen op protestanten.”

Welke redenen gaven mensen aan voor hun keuze?
“Die zijn behoorlijk divers, maar ‘gevoel’ staat bovenaan (52%), gevolgd door de voorkeur van nabestaanden (22%). Wat ik opvallend vind, is dat ‘de ruimte die het lichaam inneemt op aarde’ voor 16 procent van de respondenten meeweegt in hun keuze. Nog eens 15 procent geeft aan dat de kosten een rol spelen. Bij slechts één op de acht Nederlanders – 12 procent – beïnvloedt de levensovertuiging of het geloof hun voorkeur.

Ook bij protestanten staat ‘gevoel’ bovenaan, maar bij hen komt levensovertuiging of geloof op nummer 2. Van de protestanten die aangeven dat hun geloof meeweegt in de keuze voor cremeren of begraven (41 procent), kiest 96 procent voor begraven en 3 procent voor cremeren.”

Was je verrast door de uitkomsten?
“Zeker in christelijke kring was begraven lange tijd de norm; cremeren werd voorheen toch een beetje als een taboe gezien. Tegelijkertijd merkte ik om me heen wel dat dit iets aan het verschuiven was, en dat zie je in dit onderzoek terug. In die zin ben ik dan ook niet verrast. Wat ik wel opmerkelijk vind, is het feit dat levensovertuiging niet per se doorslaggevend is voor die keuze. Bij gelovigen wel iets meer, maar ook bij hen is die keuze toch vooral gebaseerd op gevoel.”

Is dit onderzoek aanleiding voor een maatschappelijk debat, denk je?
“Misschien wel. Begraven past bij de christelijke traditie. Als dat blijkbaar aan het veranderen is, wat zegt dat dan? Laat dit iets van secularisering zien? En, onder jongeren is begraven populairder dan onder ouderen. Je zou dus kunnen zeggen: hoe dichter men bij de dood komt, hoe populairder cremeren wordt. Dat zijn mooie ingrediënten voor een breder debat.”

Beeld: Shutterstock