Nadia verloor haar vader aan zelfdoding: ‘Ik had het niet zien aankomen’

Let op, in dit artikel gaat het over zelfdoding. Denk je aan zelfdoding? Praat erover. Je kunt met 113 geheel anoniem bellen. Bel gratis 0800-0113 of chat op 113online.nl met een hulpverlener.

“Ik had het niet zien aankomen”, vertelt Nadia (46) over het plotse verlies van haar vader. “Ik dacht dat zelfdoding vooral iets is wat bij andere mensen voorkomt. Ik was uit het lood geslagen.”

Elf jaar geleden wordt Nadia gebeld door haar moeder, die haar het nieuws brengt. “Ik geloofde haar niet en heb zelfs gevraagd of ik de politieagent kon spreken.” Nog voordat het verlies echt door kan dringen, schiet ze in de regelmodus, haar copingmechanisme. “Ik moest het iedereen, waaronder mijn broer en oma, vertellen. Ook moest ik de uitvaart regelen en zorgen dat mijn kinderen werden opgevangen.” Zo baant Nadia zich een weg door alle emoties. “Ik was in shock, verslagen, verward, boos, verdrietig en ik voelde ook schaamte. En dat allemaal door elkaar heen.”

Nog zoveel vragen

Omdat het om zelfdoding gaat, maakt dat het rouwproces complexer voor Nadia. “De vele vragen die je hebt rondom iemands beslissing om uit het leven te stappen, maakt het lastig. Ik kwam nauwelijks aan rouwen toe. Niemand wist iets, dus de vragen bleven onbeantwoord.” Nadia probeert van de huisarts en de praktijkondersteuner meer informatie te krijgen over de mentale gezondheid van haar vader, maar tevergeefs. “Zij mochten ook niets zeggen.

Dat mijn vader dood was, vond ik al heel erg moeilijk. Ik kon geen afscheid van hem nemen. En omdat zijn lichaam niet intact was, konden we hem niet meer zien. Ik besef pas écht dat iemand niet meer leeft, als ik het zelf zie. Ik heb nog maanden gedacht dat ik hem ergens zag lopen. Of ik dacht dat hij helemaal niet dood was, maar stiekem naar de Bahama’s was vertrokken”, vertelt Nadia. Ook de rest van haar familie worstelt met het verlies. “Ik vond het ingewikkeld dat iedereen zijn eigen emoties had. Iedereen had zijn eigen verdriet en vragen. Er kwamen heel wat onderliggende emoties bovendrijven, wat onderling voor wrijving zorgde.”

Na de uitvaart gaat het normale leven door. “Na twee weken ben ik weer gaan werken. Pas toen realiseerde ik me dat het nooit meer wordt zoals het was. Op de raarste momenten besefte ik dat ik hem nooit meer kan bellen. Een zelfgekozen dood blijft ingewikkeld. Er komt ook schaamte bij kijken en ongemak. Dat iemand niet meer wil leven, druist zo tegen de natuur in. Zeker als het gaat om iemand van wie je houdt.”

Op zoek naar antwoorden

Nog een hele tijd blijft Nadia zoeken naar antwoorden, maar ook dat verandert met de jaren. “De vragen gaan nooit helemaal weg, maar worden wel minder. Ik denk nu wel te begrijpen waar hij zich zo alleen in voelde. Ik vind het vooral jammer dat we het hier nooit over hebben kunnen praten. Dat hij nooit de ruimte heeft gevoeld om met mij of iemand anders te bespreken wat hij voelde. Ik kijk met mededogen en empathie naar zijn beslissing”, vertelt ze. “Ook al weet ik niet waarom hij dit heeft gedaan, ik voel berusting in het feit dat dit voor hem de enige oplossing was. Het gezegde tijd heelt alle wonden, is toch best wel waar. Elk jaar wordt de rouw iets minder pijnlijk.”

Dat de rouw minder is, betekent niet dat ze haar vader niet meer mist. “Als ik mijn kinderen met mijn schoonvader zie, mis ik mijn eigen vader. Toen hij overleed, waren mijn kinderen nog heel jong, waardoor ze hem nooit echt hebben leren kennen als opa.” Zelf had Nadia graag nog gesprekken willen voeren met haar vader. “Ik ben nu elf jaar ouder en had graag met hem willen praten over het leven, over wat ik nu meemaak en wat ik nu weet.”

Nadia is christelijk opgevoed door haar moeder, haar vader geloofde niet. “Ik geloof dat er een kracht is die de mensen verbindt en ik voel mij verbonden met de meeste christelijke waarden, maar ik ga niet naar de kerk. Toen mijn vader overleed, voelde het verlies niet als Gods wil, maar als zijn eigen keuze. Ik denk bij andere dingen vaak: dan had het zo moeten zijn, maar bij zijn overlijden had ik dat niet.”

Bewuster leven

“Ik ben een stuk angstiger geworden, bang dat de mensen om mij heen doodgaan”, vertelt Nadia. “Ik probeer daarom ook zo bewust mogelijk van hen te genieten.” Het verlies van haar vader heeft haar ook veranderd. “Ik weet hoe belangrijk het is als mensen er voor je zijn als je iets ergs meemaakt. Ik ben door zijn dood nog empathischer en invoelender geworden. Aan de andere kant denk ik ook sneller: je leeft maar één keer!”

Dit leidt er onder andere toe dat ze vlak na haar vaders dood in haar carrière een ander pad in slaat. Ze schoolt zich om tot coach en begint voor zichzelf. “Ik ben echt in het diepe gesprongen. Het blijft wel ontzettend jammer dat hij niet kan zien wat ik heb opgebouwd. Hij hielp als accountant andere ondernemers met financiële zaken. Ik denk dat hij het leuk had gevonden om mij te zien ondernemen.”

Geen oordeel

“Ik denk ook regelmatig: wat was het anders geweest, als we er samen over hadden kunnen praten. Niet eens met het idee dat ik de uitkomst had kunnen veranderen, want dat weet je natuurlijk nooit. Maar het idee dat hij zo eenzaam is geweest met deze gedachten, dat vind ik het ergst. Ik heb geen oordeel over zijn zelfdoding, maar ik vind het echt verdrietig om te bedenken dat hij zo in zijn eentje heeft geworsteld.”

Nadia kan het wel van de daken schreeuwen: “Praat erover als je je ongelukkig voelt. Eerlijkheid en openheid zijn zó belangrijk, houd geen masker voor. Ik probeer zelf ook zo eerlijk mogelijk te zijn over hoe ik me voel. Niet alleen stoer en sterk te zijn, maar ook vertellen als het niet goed gaat.”

Beeld: Yvette Kulkens Fotografie

• Ingrid verloor haar tweelingbroer: ‘Ben ik nog wel tweeling?’

  Klik hier