Mohameds Jihad van liefde is een gave van God

Jan krijgt van Molenbeker Mohamed El Bachiri een les in liefde en barmhartigheid. Want ‘haten is waanzin’, vertelt de Belg in het boekje Een jihad van liefde. 

Lezen is verdwalen in de gedachten van iemand anders om uiteindelijk heel dicht bij je eigen hart uit te komen. Dat ontdekte ik kortgeleden weer toen ik het prachtige, kleine boekje Een jihad van liefde van Mohamed El Bachiri las. Ik kocht het boekje in het centrum van Utrecht, bestelde een kop koffie in de Winkel van Sinkel op de Oudegracht en dompelde me onder in de woorden van een man die zijn vrouw verloor bij de aanslagen in de Brusselse metro van 22 maart 2016.

Loubna Lafquiri, moeder van drie kinderen, vertrok op de ochtend van 22 maart met de metro naar haar werk als gymdocent op een middelbare school toen een terrorist het metrostel waarin zij zat opblies. Ze stierf ter plekke. De angstwekkende, misselijkmakende stilte die ontstaat nadat een geliefde ineens uit het leven wordt weggerukt, is tastbaar in het boekje. El Bachiri maakt je deelgenoot van zijn radeloosheid, zijn gedachten en zijn verdriet. Het is onmogelijk om dit boekje te lezen zonder branderige, betraande ogen.

Barmhartig voor aanhangers van andere overtuigingen

In korte schetsen zweeft de auteur tussen gedachten over verlies, verliefdheid, de islam en zijn drie kinderen. Mohamed groeide op in de beruchte wijk Molenbeek. Zijn ouders zijn vanuit het Rifgebergte in Marokko naar België geëmigreerd om te werken.
Hij ging als jongetje naar een katholieke school en leerde daar liefde en liefdadigheid kennen. Hij is moslim, maar laat zich kritisch uit over de extremistische islam:

Ik moedig moslims aan om eenzelfde barmhartigheid tentoon te spreiden tegenover aanhangers van andere overtuigingen: christenen, joden, boeddhisten, atheïsten, agnostici. Dat is het beste antwoord op hen die verdeeldheid willen zaaien tussen ons, moslims van het Westen. Ik ben een tegenstander van religieus fundamentalisme – zowel van moslims als dat van andere godsdiensten.

Haten is waanzin

El Bachiri heeft ervoor te kozen om de daders van de aanslag niet te haten, er is pijn – ondraaglijke pijn, maar haten is waanzin. Geweld en oorlog hebben volgens de auteur niets met religie te maken. Tenminste, niet met de ware betekenis van die religie. Bij het lezen van de krijgszuchtige passages uit de Koran moet de lezer bedenken dat het gaat om historische woorden uit de zevende eeuw waar geen universele geldigheid aan mag worden verleend. De context is die van een andere tijd en cultuur waarin vrouwen geen rechten hadden en volken continu met elkaar in oorlog waren.

Is een militaire overwinning een overwinning voor God? Zijn de doodskreten een symfonie ter meerdere ere van God? Wat is er religieus aan een volk dat een ander volk uitmoordt?

Net als het christendom is de islam een godsdienst die zich altijd ontwikkelt. Een godsdienst waarin de afstand tussen de cultuur en de context van het geschrevene en de lezer enorm groot is, maar waarin wij, mensen van vandaag, mogen leren om binnen het narratief en de structuur van de heilige teksten vorm te geven aan geloof en leven.

Liefde is niet vanzelfsprekend, het is een gave van God

Ik pauzeer een momentje en staar de grote ruimte van het grand café in en denk: mijn God, zou ik ooit nog liefde kunnen opbrengen als mijn vrouw of een van mijn kinderen door een aanslag om het leven zou komen? Liefde is niet vanzelfsprekend, het is een gave van God. En Mohamed El Bachiri heeft die gave ontvangen.

Ironisch genoeg was het beroep van Mohamed metrobestuurder, maar dat kan hij niet meer. Dat beroep hoorde bij het leven met Loubna. Dat is kapotgemaakt.

Mohamed is er nog lang niet. Hij schrijft daar zelf het volgende over:

Ik weet niet of ik nog terugkeer naar het leven,

het echte, levende leven.

Ik ben er voor mijn kinderen.

Beschouw me maar als een dode.

Een dode die een levensles geeft.

Die levensles knoop ik goed in mijn oren. Uiteindelijk zal de liefde overwinnen. Ik sla het boek dicht, trek mijn jas aan en haast me naar de trein. Op weg naar mijn vrouw en kinderen.

Mohamed riep tot zijn Jihad van liefde op in een indrukwekkende speech: