Michelle van Dusseldorp: ‘We slepen vaak onnodige bagage mee’

Je gaat voor de tweede keer spreken op Eva’s studie-tweedaagse, dit keer over ‘Licht Leven’. Hoe vind je het om te doen?

Michelle van Dusseldorp: “Heel leuk! Tegelijkertijd is het intensief en best vermoeiend. Ik vind het gaaf om mijn kennis en ervaring over te dragen en ik zie hoe hongerig en leergierig de vrouwen zijn. Ik hoor ook achteraf dat ze er veel aan hebben gehad. Dat verrast me soms, omdat ik voor mij gevoel nooit genoeg heb kunnen zeggen. Er zijn altijd andere nuances, uitzonderingen, andere aspecten die onderdeel zijn van het geheel. Dus ik ben er altijd van bewust dat mijn lessen ergens te kort schieten. Het doet me daarom goed om te horen dat mensen er wat mee kunnen en het gevoel hebben dat ze echt iets hebben geleerd.”

Hoe bereid jij je voor op een studie-tweedaagse als deze? Sluit je jezelf letterlijk op met de Bijbel en psychologische handboeken?

“Ik besteed er heel veel tijd aan. Eerst denk ik na over de kern van wat ik wil zeggen tijdens elke lezing. Daarna werk ik het uit in de vorm van een presentatie met illustraties voor elk kernpunt. Vaak duik ik mijn studieboeken weer in, om te kijken welke psychologische kennis van toepassing is en om uit te vogelen hoe het ook alweer zat. Ik luister veel podcasts, lees de Bijbelstukken die centraal staan en verdiep me in wat verschillende theologen door de eeuwen heen over de thema’s hebben gezegd. Eigenlijk ben ik gewoon aan het studeren. Ik ontdek altijd weer nieuwe verbanden en leer er zelf ook van!”

Zitten Bijbel en psychologie vaak op dezelfde lijn, of spreken ze elkaar ook vaak tegen?

“Zo komt het niet op mij over, dat die twee elkaar tegenspreken. Als ik me verdiep in de neurowetenschap – hoe het werkt in het brein – dan zie ik bijna altijd terugkomen de Bijbelse manier van leven ook de meest gezonde manier van leven is. Dat zeg ik even heel simplistisch, want er zijn natuurlijk ook Bijbelse beschrijvingen die veel vragen opwekken, zoals de teksten die gaan over geweld. Maar als je Bijbelverhalen afpelt en onderzoekt wat de essentie is, ontdek ik in de diepte altijd overeenkomsten met dat wat volgens de psychologie goed werkt in het leven.”

Je gaat tijdens Eva’s studie-tweedaagse spreken over ‘Licht Leven’. Wat betekent Licht Leven voor jou?

“Licht Leven is leven zonder onnodig neergedrukt te worden; zonder onnodig dingen mee te slepen die niet nodig zijn voor jouw reis. Licht Leven betekent voor mij ook dat je als christen een licht kunt zijn voor de mensen om je heen.”

Het klinkt zo tegenstrijdig om ‘licht te leven’ als je pijn, stress of conflicten ervaart. Is het wel realistisch?

“Het gaat erom dat je af kan leggen wat je niet nodig hebt. Pijn, moeite en conflicten zijn onderdeel van dit leven. Het is soms ook nodig; je moet soms botsen om dichter bij elkaar te komen en je moet dingen met elkaar uitvechten. We krijgen allemaal vroeg of laat te maken met ziekte, rouw of verlies. Ik zeg dus niet dat dat er allemaal niet is, maar soms stapel je bij jezelf onnodige, extra bagage op. Tijdens de studie-tweedaagse vertel ik hoe je daarmee om kunt gaan en hoe je kunt leven zonder onnodige bagage.”

Kun je alvast iets verklappen? Wat is ervoor nodig om zo licht mogelijk te leven?

“Het begint met een verlangen. Je moet het willen, intern gemotiveerd zijn. Het is altijd comfortabeler en makkelijker om de schuld voor dingen in je leven buiten jezelf te leggen. ‘Dit is mij overkomen’, ‘mijn partner heeft ons in een relatiecrisis gebracht’ of ‘de moeilijke relatie met mijn volwassen kinderen wordt veroorzaakt door hún keuzes’. Vaak hebben we niet eens door dat we dat doen. Het geeft ons op de korte termijn een prettig gevoel. Om licht te leren leven, moeten we reflectief naar onszelf durven kijken. En dan bedoel ik niet dat we moeten verdrinken in zelfverwijt, want dat legt ons lam, maar wel dat we onszelf onder de loep moeten nemen.”

Hoe weet je eigenlijk in hoeverre je al licht leeft?

“Ik weet het niet of je dat kan toetsen. Er zijn mensen die de beleving hebben dat ze licht leven, maar die toch veel problemen ervaren met mensen om hen heen. Vraag jezelf eens eerlijk af: hoe gaat het met mijn relaties? Ervaar ik steun? Kan ik echt mezelf zijn? Welk verwijt hoor ik vaak en hoe reageer ik daarop?”

Hoe heb jij geleerd om licht te leven?

“Zelf ben ik anderhalf jaar lang in psychotherapie gegaan toen ik 21 jaar was. Ik heb veel patronen ontdekt en dingen uit verleden moeten loslaten. Zo was ik bijvoorbeeld heel conflict vermijdend en durfde ik niet op te komen voor wat ik belangrijk vond. Ik was angstig en moest daaraan werken. Ook voelde ik me veel te snel verantwoordelijk, waardoor ik makkelijk gemanipuleerd kon worden.

Nu loop ik tegen andere dingen aan, bijvoorbeeld in mijn rol als leider. Als psycholoog en therapeut moet je altijd aan jezelf blijven werken. Daarom skype ik wekelijks met een vriendin uit Nieuw-Zeeland. We bevragen elkaar eerlijk en dat is heel prettig. Daarnaast bezoek ik weleens een therapeut, als ik wijsheid of een spiegel nodig heb. Ik ben zelf ook maar een mens!”

Wat kunnen we tijdens de studie-tweedaagse nog meer verwachten?

“Ik ga spreken over vier ‘sleutels’ vanuit het boek Efeziërs – focus, kracht, dankbaarheid en verzoening – die ons kunnen helpen bij Licht Leven. Tijdens het eerste seminar zoom ik bijvoorbeeld in op onze identiteit in Christus. Die kreet gebruiken we vaak, maar wat is het en wat is het niet? Ik vind het vooral belangrijk om met elkaar de theologie in te duiken. We hebben zo vaak de neiging om brieven als die van Paulus op onszelf als individu toe te passen, terwijl ze zijn geschreven aan een gemeenschap.

Daarnaast zet ik alles in het licht van de psychologie en probeer ik thema’s zo praktisch mogelijk te maken. Daarom geef ik aan het eind van elke lezing tips, zodat je naar huis gaat met handvatten waar je echt iets mee kunt. In mijn praktijk merk ik dat er een grote kloof bestaat tussen wat mensen horen en lezen, en wat ze leven. Ik vind het leuk om die kloof te overbruggen, echt van betekenis te zijn.”

Fladderen we na de studie-tweedaagse zo licht als een veertje de Basiliek weer uit?

“Daar geloof ik niet in. Verandering gaat in kleine stapjes, maar je moet ergens beginnen. Ik hoop de bezoekers vooral te inspireren. Dat er deuren opengaan. Dat vrouwen ontdekken welke dingen ze in hun leven kunnen aanpakken. Ik hoop hen perspectief te geven en toe te rusten om die eerste stappen te zetten.”

Beluister de podcast!

Eva's studieteedaagse 2020 heeft ondertussen plaatsgevonden. Wil je Michelle van Dusseldorp toch horen spreken? Beluister dan de podcast van de studietweedaagse!

Over Michelle van Dusseldorp

Psychologe Michelle van Dusseldorp (56) is psychologe en oprichter van Groundwork, een organisatie die christenen toerust om emotioneel en mentaal ‘heel’ te worden, zodat ze in staat zijn om gezonde relaties op te bouwen en te verdiepen. Dat doet Michelle door zelf cliënten te begeleiden, maar ook door het geven van lezingen en seminars. Michelle is getrouwd met Cris en heeft drie dochters. www.groundwork.nl

Lees verder: Marleen Stelling zoekt naar de kracht van de kerk