Sluit je aan

Gratis inloggen

Doe je mee? Als je bent ingelogd, kun je reacties plaatsen en gesprekken volgen op alle sites van de EO.

Door in te loggen bevestig je dat je de Algemene Voorwaarden en Privacyverklaring van de EO hebt gelezen en begrepen.

Hulp nodig?

Check de veelgestelde vragen.

Mentale schijf van vijf: smartphone gebruik.
© Shutterstock

Dit is de invloed van je telefoon op je mentale gezondheid

11 december 2024 · 12:00Eva

Update: 11 december 2024 · 13:50

Altijd online, altijd bereikbaar – onze smartphone lijkt onmisbaar. Maar dat constante contact heeft een prijs: je mentale gezondheid. Psychiater Esther van Fenema ontwikkelde de ‘mentale schijf van vijf’ om mentale klachten te voorkomen. In deze serie bespreken we de vijf schijven. Deze keer: matig je telefoongebruik.

Een mobiele telefoon, hoe handig vaak ook, is tegelijk een openstaande deur naar de wereld en daarmee naar een hausse aan prikkels. Via onze smartphone zitten we ook in een mum van tijd op social media. We hebben dus 24/7 de gelegenheid om onszelf met anderen te vergelijken. En daarvan maken we grif gebruik. Voor een deel is dat normaal: we zijn van nature nu eenmaal geneigd om anderen voortdurend in het oog te houden. Dit komt, weet Esther van Fenema, doordat eeuwen geleden de groep van groot belang was om te overleven.

Tekst gaat hieronder verder.

Voortdurend leuk en succesvol

Het misleidende is dat iedereen op social media vooral de leukste en geweldigste kanten van zichzelf laten zien. Dat geldt voor Facebook, Instagram en TikTok, maar ook voor LinkedIn. Van Fenema: “Als je dan in je eentje langs al die positieve berichten scrolt, kun je het gevoel krijgen dat iedereen veel leuker, productiever, gelukkiger en succesvoller is dan jij. Met name voor jongeren − maar ook voor ouderen, hoor – kan dat erg ontmoedigend werken. Het lijkt een soort norm dat je voortdurend leuk, succesvol en gelukkig moet zijn. Maar daaraan kan niemand voldoen. Zo wordt steeds het gevoel versterkt dat je faalt.”

Het lijkt een soort norm dat je altijd leuk en gelukkig moet zijn, maar daaraan kan niemand voldoen.

Altijd bereikbaar

Een tweede nadeel: mobiele telefoons zorgen ervoor dat we 24/7 bereikbaar zijn. Dat klinkt in eerste instantie mooi, maar het kan ook flink tegen je werken. Bijvoorbeeld als je een baas of een collega hebt die niet schroomt om je na werktijd of in het weekend te bestoken met vragen, terwijl jij net van plan was om iets leuks te gaan doen. Of als je net een fikse aanvaring hebt gehad met iemand die via de chat maar blijft doordrammen, terwijl jij snakt naar een time-out. Om van internetpesten nog maar te zwijgen.

Tekst gaat hieronder verder.

Zet meldingen uit

Veel mensen volgen ook de nieuwsupdates via hun mobiele telefoon: oeps, een pushmelding! (Wat is er gebeurd? Hoe staat het nu met die uitslaande brand? Wie zou er achter die aanslag zitten?)
Daarom adviseert Esther van Fenema om sowieso de meldingen van social media uit te zetten, zowel visueel als qua geluid. Dan word je tenminste niet iedere keer opgeschrikt door de ping!, het trillen of het oplichten van een nieuwe melding. Nog beter is het om je mobieltje niet overal mee naartoe te nemen – of zelfs een paar dagen helemaal weg te leggen.

Psychiater Esther van Fenema schreef het boek De mentale schijf van vijf, met praktische tips voor het dagelijks leven. Het is geen therapieboek en ook geen zelfhulpboek; het is gewoon ‘een handleiding voor het hoofd’, zoals de ondertitel luidt. Wie beter snapt hoe het eigen hoofd werkt, kan vaak ook beter met stress omgaan.

Tekst: Margaretha Coornstra

Meest gelezen

Lees ook