Meer loskomen van je ouders? Zeven tips!

1. Accepteer dat je nooit helemaal loskomt van je ouders

De band met je ouders verbreken kan niet, volgens contextueel (leer)therapeut en gezinscoach Willy van den Brink: “Het is onmogelijk om níet-loyaal aan je ouders te zijn, zelfs als je elk contact met hen zou stoppen. Je ouders zijn je wortels. Als je vijandig tegenover je wortels staat, ben je eigenlijk een vijand van jezelf. Wel kun je voorkomen dat je met ondergrondse kabels in hun greep blijft. Stel je de loyaliteit tussen jou en je ouders (of kinderen) voor als een touwtje. Om hun eigenheid te ontwikkelen, hoeven mensen dat touwtje niet door te knippen, maar ze kunnen het laten vieren door passend te geven en te ontvangen. Daarover lees je hieronder meer.

2. Ga het gesprek aan

Ouders die aandacht opeisen omdat ze in hun jeugd een emotioneel tekort opliepen, zitten eigenlijk nog in een kinderlijke vraag-modus. Ze hebben als kind te veel gegeven, zonder dat dat werd gezien en gewaardeerd. Nu proberen ze daar wellicht onbewust compensatie voor te krijgen. Moedig daarom je ouder(s) aan om hun werkelijke verlangens te verwoorden. Als een ouder zich gehoord en gezien voelt in wat hij of zij graag wil, krijg je dat gesprek zeker op gang. Kijk ook naar je eigen jeugd: benoem wat je ouders wél zagen en waardeerden – en maak duidelijk hoe belangrijk dat voor je was. Probeer zo tot een dialoog te komen over jullie wederzijdse behoeften.

3. Leer passend geven

Om de band met je ouders losser te maken, is het nodig om te streven naar een gelijkwaardiger contact, waarin recht wordt gedaan aan zowel jouw als hun wensen. “Echt vrij ben je pas als je verbonden bent op een passende manier”, zegt Willy. “Maar passend geven is één van de moeilijkste dingen in relaties. De mooiste manier is: éérst luisteren naar wat de ander nodig heeft en daarna je eigen belang ernaast leggen. Geef duidelijk en niet-beschuldigend aan (met een ik-boodschap) wat je wel en niet wilt of kunt. Als je vervolgens al pratend van beide kanten wat kunt toegeven en zo tot compromissen kunt komen, komt er meer evenwicht in de relatie.

4. Je mag je best (een beetje) schuldig voelen

Voel je je licht schuldig als je niet aan alle wensen van je ouders voldoet? Dat is volgens Willy een goed teken: “Het betekent dat je grenzen stelt aan de claims die je ouders op je leggen. In de contextuele therapie zeggen we ‘je bakent je eigen grond af’. Daardoor leer je beter te zien wie je bent en wat je kunt.” Je zelfvertrouwen en zelfstandigheid nemen daardoor toe.  

5. ‘Ontschuldig’ je ouders

Neem je je ouders dingen kwalijk uit je jeugd? Bijvoorbeeld dat ze je onvoldoende zagen en waardeerden? Je verdriet is terecht: “We zijn allemaal gekleurd door de zorg en liefde die we al of niet ontvingen”, zegt Willy. Maar patronen worden van generatie op generatie doorgegeven. Kijk nu je volwassen bent naar wat er achter het gedrag van je ouders zit, hoe hun omstandigheden waren en hoe hun eigen jeugd verliep. In de meeste gevallen ga je hun gedrag dan beter begrijpen en zie je dat ze op hun manier het beste voor jou wilden, óók als er veel fout is gegaan. Door hun gedrag in dit licht te zien, en te erkennen dat je ook zelf weer fouten maakt, krijg je meer innerlijke vrijheid. Bovendien voorkom je dat de rekening voor de fouten van je ouders wordt doorgeschoven naar de generatie die na jou komt.” 

6. Geniet van ouderlijke zorgzaamheid

Ben je al héél lang zelfstandig, maar vraagt je moeder toch elke keer of je uitkijkt met oversteken? Of knoopt ze je jas vast ‘zodat je geen kou vat’? In de ogen van veel ouders ben je nooit helemaal volwassen, hoe oud je ook wordt. Je kunt je er groen en geel aan ergeren, maar je kunt ook besluiten van die zorg te genieten. Het blijkt dat mensen van wie de ouders overleden zijn, dat soort ‘bemoeizucht’ vaak toch best wel missen: er is niemand meer die hen ‘kind’ noemt en hen bemoedert. Overigens ga je naarmate je ouders ouder worden doorgaans meer geven, terwijl zij leren om meer te ontvangen, zodat er ook in dat opzicht meer balans komt.

7. Vraag hulp aan je hemelse Vader

Veel kinderen die in hun jeugd ouderlijke waardering misten, hebben er verdriet van als ze ook later niet de erkenning van hun ouders krijgen waar ze zo veel behoefte aan hebben. Geen enkele vader of moeder is perfect. “Vraag God om aan te vullen wat je ouders je niet kunnen geven”, zegt Willy van den Brink. “We mogen daarop leren vertrouwen. Dat kan wel een heel proces zijn, omdat het vertrouwen van kinderen met een emotioneel tekort vaak mager ontwikkeld is. Huub Oosterhuis heeft Gods genezende nabijheid heel mooi verwoord in Gezang 487 uit het Liedboek voor de Kerken: ‘De Heer heeft mij gezien en onverwacht ben ik opnieuw geboren en getogen’. God ziet als geen ander wat wij nodig hebben en is de enige die ons kan vernieuwen.”   

Lees ook: 'Polarisatie: 6 lessen die je gesprekken met andersdenkenden kunnen veranderen'

NB: Ben je fysiek of emotioneel mishandeld of misbruikt in je jeugd, en daardoor getraumatiseerd, zoek dan gespecialiseerde professionele hulp via ikzoekchristelijkhulp.nl en/of je huisarts.

Tekst: Petra Butler