Maureen Havenaar bezocht het front in Oekraïne

Of ze een weekendje bij de grens wilde helpen: vluchtelingen ophalen en hulpgoederen brengen. Rusland was twee weken eerder Oekraïne binnengevallen, toen Maureen deze vraag van kennissen kreeg.

Het was een allesbepalend weekend voor haar. “Ik voelde een soort drang: ik wil meer doen. Want deze mensen hebben onze hulp heel hard nodig.” Terug op haar werk, vroeg ze haar leidinggevende om een paar maanden onbetaald verlof, die ze tot haar verrassing kreeg. Kort daarna vertrok ze opnieuw naar Oekraïne, waarna ze in diverse hulpprojecten rolde.”

Angstig en uitgeput

“Wat me het meest raakte, was het feit dat deze oorlog op anderhalve dag rijden van Nederland wordt gevoerd. Hoe kan het dat dit in Europa gebeurt? De wanhoop en hulpeloosheid van al die mensen – vooral vrouwen en kinderen – die de grens overkwamen, raakten me. Ze waren angstig, onderkoeld en uitgeput. Sommigen waren midden in de nacht gevlucht, hun pyjama nog aan. Vrouwen van mijn leeftijd hadden dagen gelopen en konden soms niet eens meer voor hun eigen kind zorgen. Ik realiseerde me dat de vrijheid waar ik in leef, echt niet vanzelfsprekend is.

Hulp was er minimaal. Er werd wat soep uitgedeeld en er stonden wat warmtekanonnen. Ik voelde: ik wil voor deze mensen zorgen, ik wil hen beschermen zoveel als ik kan.”

Een leger van engelen

Omdat er een groot tekort is aan medische goederen voor militairen, focust Maureen zich op dit moment op het verzamelen van deze spullen. Afgelopen voorjaar had ze zoveel materiaal, dat ze graag mee wilde om het weg te brengen. Dan kon ze met eigen ogen zien waar het terecht zou komen. “Ik ben twee maanden in Odessa geweest. Dat ligt in de Donbas-regio, in het zuiden van het land, op anderhalve kilometer van het front. Vooraf was het niet de bedoeling dat we ook echt naar het front zouden gaan, maar op een gegeven moment besloten we toch door te rijden. Ongevaarlijk was dat niet. Door de vijand werd ik natuurlijk als spion gezien. En sowieso: wat heeft een vrouw daar te zoeken?

We waren voor deze missie nauw betrokken bij een kerk in Odessa, en deze gelovigen bleven biddend achter. Soms hoor je dat mensen een leger van engelen rondom hen voelen staan, en dit was de eerste keer dat ik dit inderdaad zo heb ervaren. God had bovendien diverse keren aan mij bevestigd dat het goed was dat ik dit deed. Ja, het kon misgaan, daar was ik me van bewust. Maar geestelijk voelde ik geen onrust.”

Geluid van machinegeweren

Nerveus was Maureen wel. De dagen voorafgaand aan het frontbezoek werd ze regelmatig wakker van het geluid van machinegeweren. “Dan zit je gelijk rechtop in bed en klopt je hart in je keel, hoor. Ik hoorde ook dat de Russen veel gasbommen gebruiken. Ik dacht: ik heb astma. Eén gasbel en ik ben dood. Op zulke momenten ging het wel door me heen: moet ik dit echt doen? Ben ik niet onverantwoord bezig? Is dit echt wat God van me vraagt? Maar dan weet ik ook weer: nee, het is goed dat ik dit doe. Ik moet die beangstigende gedachten loslaten, want ze blokkeren mij alleen maar.”

Veld vol mijnen

Eenmaal aan het front voelde het voor Maureen of ze in een rare droom zat. Ze stond in een loopgraaf met militairen die hun gezin hadden achtergelaten en maten waren verloren. Ondertussen scheen de zon en keek ze uit op een vredig grasveld. “Waarschijnlijk lag dat veld vol mijnen. Bovendien zaten de Russen echt vlakbij. Toen dacht ik: wat is dit een ontzettend rare situatie. Onmogelijk om uit te leggen aan anderen, want ik kon het zelf al nauwelijks plaatsen. Natuurlijk vonden ze het gek dat ik daar als vrouw was, uit het buitenland nog wel. Ik proefde zelfs wat argwaan: hoezo komt deze vrouw ons hier belangeloos bezoeken en stelt ze haar leven in de waagschaal? Toch hebben we zoveel goeds voor die mannen kunnen doen. We konden de verzamelde spullen geven, en we hebben met hen gebeden. Voor die mannen was het een enorme troost en bemoediging dat mensen hen bezochten en voor hen baden.”

Een held

“Sommige mensen zeggen: ‘Jij bent echt een held.’ Nou, dat ben ik helemaal niet. Ik ben daar een paar dagen en dan ga ik weer weg. De echte helden, dat zijn de soldaten. En de vrijwilligers uit de omliggende dorpen die elke dag voedselpakketten naar het front brengen en voor die soldaten zorgen.

“Of ik nog een keer naar het front ga? Ik sluit het niet uit. Ik ben bereid opnieuw die risico’s te nemen. Maar ik ga het niet onnodig opzoeken. Ik doe het alleen heel gericht en als ik weet dat God mij daar wil hebben. En voor een nieuwe reis naar Oekraïne zijn eerst weer donaties nodig.”