Marijke voelde zich eenzaam door partner met autisme: ‘Hij begreep niet wat er mis was’

Gebrek aan communicatie is het grootste struikelblok geweest in haar huwelijk, weet Marijke nu. “We konden geen diepgaande gesprekken voeren, terwijl ik daar wel behoefte aan had. Ik begreep mijn man niet en hij mij niet.” Haar man leidde jarenlang zijn eigen leventje. “We hebben drie kinderen en de opvoeding kwam grotendeels op mijn schouders terecht. Het leek alsof wij op verschillende eilandjes zaten en de kloof te diep was om te overbruggen. We waren geen team; de verbinding ontbrak”, weet zij nu. “Ik zag om mijn heen hoe het huwelijk van anderen was en besefte dat er iets mis was in ons huwelijk. Niemand wist wat er achter onze voordeur aan de hand was; naar de buitenwereld speelde ik mooi weer.”

Huwelijkstherapie

Marijke besefte dat zij professionele hulp nodig hadden om hun huwelijk te redden. Hoewel haar man geen problemen ervaarde, ging hij voor Marijke mee naar therapie. “Zijn wereld was prima zoals hij was, maar ik voelde me erg eenzaam.” Jarenlang volgde het stel huwelijkstherapie. “We hebben allerlei soorten therapie gevolgd. Alles hielp een beetje, maar niks gaf de doorslag.” Tot zij via de kerk, waar zij lid waren, met Dit Koningskind in aanraking kwamen. Dit is een christelijke vereniging van en voor mensen met een (licht)verstandelijke, lichamelijk of sociale beperking en hun directe omgeving. “Ik had jarenlang het vermoeden dat mijn man autisme had, dus wilde ik er alles over weten.”

• Ken jij iemand met autisme (ASS)? Praat mee in het gesprekskanaal!

Van het kastje naar de muur

“Zijn gebrek aan empathie, starheid en zijn onvermogen om te kunnen communiceren, zouden hierdoor worden verklaard. Het duurde helaas lang voordat dit serieus werd genomen en mijn man werd onderzocht. Jarenlang werden we van het kastje naar de muur gestuurd.” Dat frustreerde Marijke; ze snakte naar handvatten om met haar man om te kunnen gaan.

“Ik had steeds minder begrip voor zijn gedrag en probeerde het van dag tot dag vol te houden. Toen Dit Koningskind in onze kerk een lezing gaf over autisme, besloot ik erheen te gaan.” Ook haar man ging mee. “Deze lezing was één en al herkenning. De gesprekken met gemeenteleden, die ook met autisme te maken hadden, raakten mij. Ik wist nu zeker dat mijn man autisme had en besloot opnieuw op zoek te gaan naar hulp. Dit keer bij een instantie die mij door iemand met ervaring op het gebied van autisme was aangeraden.” Dit zorgde ervoor dat het balletje eindelijk ging rollen. “Na onderzoek kreeg mijn man eindelijk de diagnose autisme.”

Tekst gaat hieronder verder.

• Hoe de diagnose autisme het huwelijk van Marijke en Hans redde: ‘Het maakte zoveel duidelijk’

  Klik hier

Begrip

Het stel kreeg psycho-educatie, zodat zij beiden leerden wat autisme inhoudt. “Dit was heel verhelderend voor ons. Ik leerde hem stukje bij beetje beter begrijpen. Hierdoor kreeg ik meer begrip voor zijn gedrag”, vertelt Marijke opgelucht. “Toch veranderde dit de situatie niet voldoende. “Vorig jaar werd het mij allemaal te veel en leek een scheiding de enige optie. Toch wilde ik ons huwelijk nog niet opgeven; we waren tenslotte al bijna 45 jaar getrouwd”, vertelt Marijke eerlijk. “Ik had het gevoel dat mijn frustraties jarenlang in een pot waren gestopt en de deksel er strak op was gedraaid. Toen de pot zo vol was dat de deksel niet meer dichtging, ging het mis”, legt zij beeldend uit. “Mijn man had iets te vaak gezegd dat ik me niet moest aanstellen en over mijn gevoelens heen gewalst. Hij begreep gewoon niet wat er mis was in ons huwelijk. Soms sprak hij dagenlang niet tegen mij, om een moeilijk gesprek te voorkomen. Dan kon hij, na dagen van stilzwijgen, opeens de draad weer oppakken en moest het bij mij ook meteen weer koek en ei zijn. Ik trok dit niet langer.”

Regelmatig checken hoe het ervoor staat

Dankzij therapie kwam Marijke weer wat tot rust en werd een scheiding afgewend. “Toch blijft het een voortdurend rouwproces”, vindt zij. “Ons huwelijk is zo anders dan wat ik me ervan had voorgesteld. Er zijn periodes dat het redelijk gaat, maar er zijn ook momenten dat ik er weer tegenaan loop. Dan stapelt de irritatie zich op en lijken we weer terug te vallen in oude patronen. We hebben afgesproken om regelmatig even bij elkaar te checken hoe het ervoor staat en of we niet opnieuw dingen zijn gaan doen die de ander tegenstaan. Af en toe pakken we de map van mijn man erbij, waarin alles staat uitgelegd over autisme, om ons er weer even bewust van te zijn wat autisme precies betekent.”

Opluchting

Marijke ziet haar huwelijk als een kapotte theepot. “Ik heb jarenlang uit alle macht geprobeerd de scherven in mijn armen mee te dragen. Lijmen was onmogelijk. Op het dieptepunt van onze relatie werden de scherven uit mijn handen geslagen. Ik was te moe om ze weer op te rapen. Op dat punt ervaarde ik dat God tegen mij zei: laat alles maar liggen, het is nu van Mij. Dat voelde als een enorme opluchting”, vertelt Marijke ontroerd. “Na al die jaren zo hard mijn best te hebben gedaan hoefde ik het niet meer alleen te doen. Het lied Je mag ook verliezen van Eline Bakker kwam net in die periode uit en was zo toepasselijk op mijn leven. Ze zong over “Waar ik op hoopte lag in scherven op de grond.” Precies zoals de scherven van ons huwelijk. Ook zong ze: Jij hoeft niet altijd maar sterk te zijn. Zo hard gestreden. Gesmeekt en gebeden. Laat het maar los nu, En kom maar bij mij.”

Marijke haalt veel troost uit dit lied en ervaart dat God de enige is die hun huwelijk nog kan redden. “We geloofden dat het goed zou komen, al hadden wij geen idee hoe. Als het tot een scheiding was gekomen, was het ook goed geweest; want dan was het met God. We lieten alles aan Hem over, omdat we zelf niks meer in de melk te brokkelen hadden.” Marijke ziet sindsdien de toekomst met vertrouwen tegemoet. “We vertrouwen op Gods trouw en liefde en daarnaast hebben we veel tools in handen gekregen om aan ons huwelijk te kunnen werken”, besluit zij hoopvol.

Ook Marijkes man, Hans, deelt zijn kant van het verhaal. Je leest hier zijn verhaal.

*De naam Marijke is vanwege privacyredenen gefingeerd, zij is niet de vrouw op de foto. Naam en contactgegevens zijn bij de redactie bekend.