Margreet komt er op haar 40e achter dat ze hoogbegaafd is

Sommige leerkrachten maken een grote impact op hun leerlingen. Margreet vertelt over de meester die ze in groep 5/6 had en die haar altijd is bijgebleven: “Wat ik me van hem herinner, is dat hij iemand in de eerste plaats zag als mens en daarna nadacht over wat iemand nodig had in het onderwijs,” vertelt Margreet. “Hij had aandacht voor elke leerling.”  

“Ik had meer uitdaging nodig op school, dus zorgde de meester er stilzwijgend voor dat er bij rekenen extra sommetjes in mijn schrift stonden. We moesten ook regelmatig klassikaal lezen, wat ik verschrikkelijk vond omdat het zo lang duurde. Daarom las ik ondertussen mijn eigen boek en dat liet hij gewoon gebeuren. Hij zorgde voor meer uitdaging, maar gaf ook persoonlijke aandacht door bijvoorbeeld een gesprekje te voeren in de pauze.” 

Ruim dertig jaar later werkt Margreet zelf in het onderwijs. “Regelmatig denk ik aan die leerkracht terug: de houding die hij aannam, wil ik ook in mijn werk toepassen. Ik sta niet meer voor de klas, maar ik vind het heel belangrijk dat je kinderen ziet zoals ze zijn en daarna nadenkt over wat ze nodig hebben.”  

Buitenbeentje 

Twee jaar geleden, op haar veertigste, kwam Margreet erachter dat ze hoogbegaafd is. Hierdoor kan ze dingen uit haar vroegere schoolperiode beter plaatsen. “Qua leren ging het op de basisschool prima, maar aansluiting vinden bij klasgenootjes ging soms wat minder goed. Ik was wel onderdeel van de groep, maar had nooit een hechte, diepgaande vriendschap met anderen.” 

“Ik heb me als puber soms een buitenbeentje gevoeld, ook in het jeugdwerk van de kerk. Elke vrijdagavond kwam de meisjesvereniging bijeen en stonden er twee activiteiten op het programma: bijbelstudie en knutselen. Bij de bijbelstudie had je mij helemaal te pakken, maar het knutselen vond ik niet leuk. In mijn tijd was dat een uitzondering; ik ging liever voor de discussie of het gesprek. 

In groep 7 of 8 was er een playbackshow op school. Ik wilde hier graag aan meedoen, maar dat durfde ik niet. Wel heb ik de hele show gepresenteerd. Iedereen zei na afloop dat ik het heel goed gedaan had, waarna ik dacht: dat klopt, maar ik had graag dat dansje willen doen. Dit geeft goed aan dat daar een talent lag, maar dat je dat als kind nog anders ervaart.  

Het was geen frustrerende tijd, zeker niet. Het was wat het was. Ik heb het me in die tijd denk ik ook minder gerealiseerd dan nu. Het is ook een houding die ik snel aanneem: het is zoals het is. Het leven gaat door en daar ga ik in mee.” ]

Hoogbegaafdheid 

Margreet werkt in een samenwerkingsverband voor passend onderwijs. “Voor mijn werk ben ik betrokken bij hoogbegaafde kinderen, daarom ben ik een master gaan doen over hoogbegaafdheid. Bij alles wat ik las, dacht ik: dit gaat over mij. Daarnaast werd bij mijn nichtje een aantal jaar eerder hoogbegaafdheid vastgesteld en ik herkende veel van mijzelf in haar. Zo is het balletje gaan rollen. Ik ben meer over hoogbegaafdheid gaan lezen en ben bij een coach terechtgekomen.” 

Naast een hoge intelligentie wordt hoogbegaafdheid gekenmerkt door zijnskenmerken, zoals hypergevoeligheid en perfectionisme. “In de zijnskenmerken herken ik veel van mezelf. Ik ben bijvoorbeeld heel gevoelig. Als ik in een ruimte ben met veel mensen ben, ervaar ik veel emoties van anderen en dat kan voor overprikkeling zorgen.” 

“Met behulp van mijn coach ben ik gaan inzien dat ik deze gevoeligheid altijd negeerde. Ik paste me constant aan aan mijn omgeving en dat koste veel energie. Nu weet ik waar de gevoeligheid vandaan komt. Eerder dacht ik altijd: gewoon doorzetten, iedereen kan het! Doordat ik weet dat ik hoogbegaafd ben, ben ik weer dichterbij mezelf gekomen. Die gevoeligheid mag er ook zijn.” 

Perfectionisme 

Veel hoogbegaafde mensen, zo ook Margreet, leggen de lat voor zichzelf erg hoog. “Voordat ik ergens aan begin, wil ik zeker weten dat het kans van slagen heeft. Als je leert fietsen, stappen veel kinderen de fiets op en leren door vallen en opstaan. Ik stapte op de fiets en viel niet, want ik had al honderd keer gekeken hoe anderen fietsten. Mijn oefenstrategie is anders, ik leer niet door trial-and-error.” 

Bij hoogbegaafdheid wordt vaak gesproken over een IQ-score vanaf 130. Margreet vertelt dat ze zelf geen IQ-test heeft gedaan en dat ook niet gaat doen. “Tja, stel dat ik geen 130 scoor … Dan ga ik twijfelen aan mijn hoogbegaafdheid. De test is onder tijdsdruk en onder druk presteer ik niet goed. Dan faal ik waarschijnlijk en wordt het een selffulfilling prophecy. Ook vind ik het niet noodzakelijk om te weten, want hoogbegaafdheid is zoveel meer dan dat ene getal.” 

In haar werk kijkt Margreet naar passend onderwijs voor onder andere hoogbegaafde kinderen. “Het belangrijkste is dat ze gezien worden als mens, zoals mijn vroegere leerkracht deed. Het is belangrijk om naar de totale ontwikkeling te kijken. Je moet genoeg tools krijgen om je weg in de maatschappij te vinden. De maatschappij past zich niet aan jou aan, maar jij hoeft je ook niet de hele tijd aan te passen. Dat heb ik wel veel gedaan en ik gun kinderen dat zij dat minder hoeven te doen, zodat ze gewoon zichzelf kunnen zijn.”