Luchtig praten over seks: kan dat?

Christenen koppelen een gesprek over seksualiteit bijna altijd aan God. Maar daarmee alleen maak je jongeren niet voldoende weerbaar, stelt Arjet Borger. In haar nieuwe boek In gesprek over seks geeft ze handvatten om anders over seksualiteit te praten.
 

Vervelende ervaringen

“Als het goed is, ken je je kind,” legt Arjet uit. “Je weet of je dochter in vriendjes geïnteresseerd is, of dat de klasgenoten van je zoon veel over seks praten. Kijkend naar de leefwereld van je kind, ga je in gesprek. Je wilt je kinderen immers bewaren voor vervelende ervaringen.” Goed luisteren is daarbij erg belangrijk, maar ook de setting waarin het gesprek plaatsheeft. Arjet: “Het is niet handig om tegenover elkaar aan tafel te zitten. Begin een gesprek luchtig tijdens een wandeling, of in de auto. Als er geen oogcontact is, praten pubers makkelijker.”
Deze manier van reageren, is de rode draad in Arjets boek. “Ruimte, respect en aansluiting bij de denk- en leefwereld van je kind zijn heel belangrijk. Christenen zijn vaak stellig over seks en benaderen het heel eenzijdig, terwijl het een ingewikkeld onderwerp is. Als je kind in de puberteit komt, moet je niet je eigen mening willen opleggen. Dan is de kans groot dat het zich tegen je afzet; dat hoort bij de ontwikkeling. Geef je kind daarom informatie waarmee het zelf aan de slag kan. Dan geef je het de verantwoordelijkheid en het vertrouwen om zelf goede keuzes te maken.”

Grenzen

Waarom is dat zo belangrijk? “Als je gesprekken over seksualiteit altijd alleen aan God koppelt en je kind zet zich – tijdelijk – tegen God af, heeft het geen kaders meer op het gebied van seks. Een eigen gevormde mening op basis van ook andere informatie blijft eerder staan.” Tijdens een spreekbeurt in een kerk vroeg Arjet een groepje jongeren wat ze dachten van God en seks. “‘Geen seks voor het huwelijk,’ was de reactie van iedereen. Daar zijn ze mee opgevoed. Veel meer wisten ze niet te zeggen en dat vond ik erg jammer. Het is belangrijk om als opvoeder ook gewone gesprekken over seksualiteit te voeren, zoals je praat over gezonde voeding. Vertel je kind bijvoorbeeld dat mannen en vrouwen ook op seksueel gebied heel anders zijn. Krijgt je zoon een vriendin? Vertel hem dat hij haar grenzen moet respecteren. Of zeg tegen je dochter dat veel meisjes onzeker zijn en een vriend willen omdat het fijn is als iemand van hen houdt. Help hen na te denken hoe ze daarmee omgaan. Zulke informatie is onmisbaar.”

Samenwonen

Arjet schreef eerder twee boeken over Saar en Jop, aan de hand waarvan ouders met jonge kinderen een gesprek over seksualiteit kunnen voeren. In gesprek over seks is daarop een aanvulling voor ouders, leraren, jongerenwerkers en voorgangers. “De meeste christelijke uitgaven over seksuele opvoeding gaan alleen over het kader dat de Bijbel stelt. Maar mijn boek bespreekt het thema vanuit gezondheidswetenschappen. De Bijbel geeft een breed kader, maar geen concrete handvatten. Toch heb je die wel nodig en die probeer ik in dit boek vanuit de wetenschap te geven. Daarmee kun je bewust keuzes leren maken. Zo noem ik in het boek mogelijke risico’s van samenwonen. Als ouders van een stel met zulke plannen, heb je daar een mening over en daar mag je over in gesprek gaan. Als ze toch kiezen om samen te wonen, kun je hen daarin op een gezonde manier begeleiden. Het is bijvoorbeeld belangrijk hoe ze in hun relatie staan. Willen ze samenwonen omdat de huur van twee woningen te hoog is? Of willen ze écht samen verder?”

Waardeoordeel

Arjet geeft in haar boek geen bijbelse richtlijnen over samenwonen of andere kwesties. Waarom niet? “Ik ben geen theoloog en houd me bij mijn expertise als gezondheidswetenschapper. Bijbelteksten kunnen op verschillende manieren uitgelegd worden. Er is bijvoorbeeld een groep christenen voor de kinderdoop, terwijl anderen voor de volwassendoop zijn. Beide baseren zich op de Bijbel. Ik wil voorkomen dat mensen mijn boek gebruiken als een encyclopedie, waarin ze bijvoorbeeld kunnen zoeken op de ‘s’ van seks en daarover even snel een standpunt kunnen lezen. Ik geef geen waardeoordeel over allerlei kwesties, maar wil lezers zelf aan het denken zetten.”

N.a.v. ‘In gesprek over seks’, Arjet Borger, Ark Media, 160 blz., € 17,95.

Tekst: Corina Schipaanboord
Beeld: Thinkstock