Het leven in een lichter perspectief zien volgens Paulus
'God kan in Zijn liefde en genade het onmogelijke doen'
In een koude, troosteloze cel is het nog steeds mogelijk de wereld in een ander, lichter perspectief te zien. Paulus schrijft erover in Efeziërs 3. Wat bedoelt hij precies te zeggen in die brief? Theoloog Otto de Bruijne heeft daar een hoopvol beeld bij.
De negen sleutels van Licht Leven
In de Eva-Bijbelstudies in ons magazine doken we in 2020 in het Bijbelboek Efeziërs. Paulus gebruikt in zijn brief aan de Efeziërs het woord mysterie als een ‘refrein’ om zijn geloof mee te typeren. Bij de EO en bij Eva willen we graag de veelkleurigheid van God laten doorklinken, zowel in onze programma’s als onze artikelen. Als één Bijbelboek veelkleurig is, dan toch wel de brief aan de Efeziërs. Door met verschillende theologen en schrijvers deze brief uit te diepen, onderzoeken we negen verschillende geheimen rond ons geloof. Niet om ze op te lossen, wel om ons te verwonderen. We doen dit aan de hand van negen sleutels die tot Licht Leven kunnen leiden: een ontmoeting met God, Jezus en Zijn Geest en een (her)nieuwe relatie met Hem. De vierde sleutel is inzicht en wordt uitgelegd in dit artikel.
Om deze reden buig ik mijn knieën voor de Vader van onze Heere Jezus Christus, naar Wie elk geslacht in de hemelen en op de aarde genoemd wordt, opdat Hij u geeft, naar de rijkdom van Zijn heerlijkheid, met kracht gesterkt te worden door Zijn Geest in de innerlijke mens, opdat Christus door het geloof in uw harten woont en u in de liefde geworteld en gefundeerd bent, opdat u ten volle zou kunnen begrijpen, met alle heiligen, wat de breedte en lengte en diepte en hoogte is, en u de liefde van Christus zou kennen, die de kennis te boven gaat, opdat u vervuld zou worden tot heel de volheid van God. Hem nu Die bij machte is te doen ver boven alles wat wij bidden of denken, overeenkomstig de kracht die in ons werkzaam is, Hem zij de heerlijkheid in de gemeente, door Christus Jezus, in alle geslachten, tot in alle eeuwigheid. Amen. Efeziërs 3:14-21 hsv
Enthousiaste Paulus
Paulus lijkt te struikelen over zijn enthousiasme. Hij wil woorden geven aan het geheim van Gods licht en liefde en wijst de weg naar boven, naar binnen en naar de ander. Naar boven: door de kracht van de Heilige Geest. Naar binnen: die in ons woont. Naar de ander: samen met anderen kunnen we Gods liefde ten volle leren kennen. Maar het blijft onze kennis te boven gaan. Kennen en begrijpen zijn blijkbaar twee heel verschillende dingen.
Ik wil het uitleggen met een beeld. Stel: Je hebt jaren gedwaald in een donker land. Kleurloos, grijs, grauw, vol schaduw. Mistig, vochtig, kil en koud. Dit landschap kende geen vergezichten en het leek alsof je eindeloos in grote cirkels ronddoolde en nooit verder kwam. Wat is het doel, de zin, de waarheid van mijn leven?
Tot je op een dag verrast werd door een oneindige muur die duidelijk maakte dat er een scheiding was. Een buitenkant en een binnenkant, een eind en een begin, een hier en een daarachter. Deze muur heeft je aan het denken gezet. Vanaf dat moment liep je geen cirkels meer, maar liep je langs die ene indringende vraag: wat betekent deze muur?
Na lange tijd zag je een kleine deur in de muur. Op die deur stond: Ik ben de deur. Jezus. Een uitdaging! Zal ik wel of zal ik niet mijn vertrouwde wereld de rug toekeren en deze deur openen naar iets wat daarachter is? Raak ik dan niet alles kwijt? Val ik in een grondeloze diepte of is er helemaal niets achter die deur? Is die deur gezichtsbedrog?
”Dit gaat ons begrip te boven! Onbegrijpelijk!” zeiden jullie samen
Aarzelend duwde je die deur open … plotseling stroomde er licht en warmte door de opening. Je opende de deur helemaal en stond op de drempel van een overweldigend zonovergoten landschap van glooiende velden, diepgroene bossen, duizend kleuren groen en bloemen, vogels, bijen, vlinders, rivieren. In de verte zag je een meer, daarachter bergen en bergketens die de hemel raakten. Sprakeloos probeerde je dit overweldigende panorama in je op te nemen, maar je besefte: ik ben te klein … Je vond anderen die met jou ook ontroerd naar de hoogte, diepte, lengte en breedte zochten en ook niet uitgekeken raakten. Je stamelde: “Kijk, die kleur … kijk, die heuvel … kijk die vogel …,” en de ander stotterde ook iets over de zon, de wolken, de glinsterende rivier en de bossen …”Dit gaat ons begrip te boven! Onbegrijpelijk!” zeiden jullie samen.
Toen kwam het moment dat je, samen met anderen, je voeten zette op het pad dat het landschap in ging. Het ‘kijken naar’ werd ‘lopen in’. Stapje voor stapje ging je het onbegrijpelijke niet met je hersens begrijpen, maar leerde je het uit ervaring kennen. Door de omgang met het landschap, door in de liefde en de genade te gaan wandelen, leerde je de werking van dit landschap kennen. Samen met anderen kreeg jij deel aan dit landschap, sterker: jij werd deel van het landschap van liefde en licht.
Zo zou ik deze woorden uit Efeziërs 3 willen illustreren en uitleggen.
Het gaat onze kennis te boven
Paulus wil volledig kennen, maar blijft erbij dat het onbegrijpelijk is. Het gaat onze kennis te boven. Ten volle kennen wil zeggen: helemaal deelhebben aan dat landschap. In de brief aan de Kolossenzen schrijft hij het zo: “Daarbij danken wij de Vader, Die ons bekwaam heeft gemaakt om deel te hebben aan de erfenis van de heiligen in het licht. Hij heeft ons getrokken uit de macht van de duisternis en overgezet in het Koninkrijk van de Zoon van Zijn liefde” (Kol. 1:12-13 hsv).
Licht leven
Deze studies gaan over Licht leven. Dat is in de eerste plaats leven, wandelen, bewegen in het licht. Het is leven dat ervan uitgaat dat de zon van Gods genade en liefde altijd groter, hoger, breder, dieper, schijnt dan wij ons in ons bidden en denken kunnen voorstellen. Paulus vat het totale landschap samen met hoop: Hem nu Die bij machte is te doen ver boven alles wat wij bidden of denken, overeenkomstig de kracht die in ons werkzaam is …
Wie in dit licht het onmetelijke landschap ziet, wordt niet verblind door paniek, angst, wanhoop, moralisme of smaldenkerij. Er opent zich een wereld van mogelijkheden, kansen, ambities, ondernemen, groeien. God kan in Zijn liefde en genade het onmogelijke doen!
Boven dit beeld van zijn levensreis schrijft de gevangen Paulus – ik denk dat hij het zingt: “… Hem zij de heerlijkheid in de gemeente, door Christus Jezus, in alle geslachten, tot in alle eeuwigheid.” In dat perspectief zag hij in zijn duistere, koude, vochtige cel zijn situatie lichter, hoger, dieper, breder dan hijzelf ooit had kunnen denken. Dat is lichter leven.
Vragen:
• Herken je iets van de tegenstelling tussen de twee kanten, duisternis en licht, van ‘de muur’ in jouw levensloop?
• Groei jij in kennis van de hoogte, breedte, diepte van Gods liefde? Hoe?
• Wat betekent voor jou ‘Licht leven'?
Gebed
Vader in de hemel
De ruimte van Uw licht en liefde,
Hoogte, diepte, lengte breedte,
onzegbaar het geheim
Van Uw liefdevolle aanwezigheid
Hier, nu, samen en binnen in mij.
Samen met al uw kinderen
wil ik zingen, klank geven,
Kleur en geur, een boeket voor U,
Hier ben ik Vader, samen,
voor U.
Amen
Lees ook: Bijbelstudie | Jezus als leraar: 'Leer van mij, dan zul je werkelijk rust vinden.'
Deze Bijbelstudie staat in Eva 4 - 2020
