Lena vergaf de automobilist die haar onder invloed aanreed en voor dood achterliet

De strakke witte vloer in haar woonkamer in Dordrecht heeft ze zelf gelegd. “Die tegels wegen wel negentig kilo per stuk”, zegt ze zacht. Voor het maken van de wc-pijp kroop ze onder de vloer. In de onafgewerkte keuken doet dochter Ashley (23) de afwas. Lena zit aan het hoofd van de tafel. Ze is klein van stuk en spreekt nog moeilijk. Ashley vult haar af en toe aan.  

De dag van het ongeluk is het nieuwjaarsdag. Lena heeft boodschappen gedaan en rijdt op haar E-bike naar Sliedrecht, waar ze om 20:30 uur aan haar nachtdienst begint. ’s Ochtends om half vijf is ze klaar en gaat ze op weg naar huis. Op de dijk wordt ze aangereden door een automobilist. Deze rijdt met een kapotte voorruit door en belt zijn moeder om te zeggen dat hij een aanrijding heeft veroorzaakt. Zijn moeder belt de politie. 

Intussen ligt Lena buiten bewustzijn onderaan de dijk. Het is een afgelegen plek en de dichtstbijzijnde huizen staan een flink stuk verderop. Een bewoner hoort een klap en besluit uit het raam te kijken. De man ziet een lichtje branden en gaat kijken. Ashley ziet dit als een wonder. “De fiets was helemaal kapot maar het lampje deed het nog. En op nieuwjaarsdag zijn veel vuurwerkknallen te horen, het is echt bijzonder dat de klap hem opviel. Ik denk dat God ermee te maken heeft. Voor hetzelfde geld zou ik niet op tijd gevonden zijn.” 

De oplettende man vindt Lena onderaan de dijk en belt 112. Ze is zo ernstig gewond dat ze met een traumahelikopter vervoerd wordt naar het Erasmusziekenhuis Rotterdam. Daar ligt ze een tijd lang in coma. Lena heeft vijf ribben gebroken en haar knie is verbrijzeld. Ook rond haar ogen zijn breuken. Een sleutelbeen is uit de kom. Haar zicht is verminderd en ook heeft ze een hersenbeschadiging opgelopen. Lena ondergaat vele operaties – ze is de tel kwijt - en krijgt onder meer een kunstknie. Het is niet duidelijk of ze weer zal kunnen lopen.  

Politie 

Ashley was de dag van het ongeluk thuis toen haar broer haar wakker belde met een ‘vaag verhaal’. “Hij had van de politie te horen gekregen dat er iets met zijn zusje was. Mijn broer belde mij vervolgens boos op omdat hij dacht dat ik – het was in de coronaperiode – overlast had veroorzaakt door een feestje te geven. Ik had twee vriendinnen te logeren en sliep. Op hetzelfde moment klopte de politie hard op de deur. Ik was in paniek en overstuur, dacht: wat heb ik gedaan? Geschrokken opende ik de deur maar de agenten schrokken ook. Zij hadden verwacht een moeder aan te treffen, want ze dachten dat het om een dochter ging die een ongeluk had gehad. Mijn moeder is klein van stuk, vandaar.” 

Lena weet niets meer van de twee maanden in coma. Ashley: “Ik was elke dag bij mijn moeder. Ze reageerde met haar ogen als ik bijvoorbeeld de naam van mijn nichtje zei. Ook bewoog ze haar vingers en reageerde ze op pijnprikkels. Daarom hebben ze haar in leven gehouden, anders hadden ze de machines uitgezet.” Wat vindt Lena hiervan? “Ik vind mezelf zielig”, zegt ze daarover. “De artsen waren verrast dat ik bijkwam, ik zie het als een wonder.” 

Hoe Lena’s situatie is als ze uit coma komt, is in eerste instantie afwachten. Lena vertelt: “Het eerste wat ik hoorde is dat Ashley zei: ‘mama, weet je wie ik ben? Ik dacht: hou op, doe niet zo gek.” Ashley: “Je kon toch alles vergeten zijn? Ik was bang dat je niet meer wakker zou worden, bang dat ze je zouden opgeven, bang dat je een kasplantje zou worden, dat je ons zou zijn vergeten. Je had ook ontzettend veel pijn toen je bijkwam.” Lena kan zich dit niet herinneren, alleen dat ze heel misselijk was. “Mama moest alles opnieuw leren: eten, praten, zitten. Ze heeft nog steeds moeite met praten, doordat ze een tracheacanule, een buisje, in haar keel had.” 

Vergeving 

Tijdens de rechtszaak tegen de automobilist, die onder invloed van drank en drugs reed, lieten Lena en haar zoon Stefan (29) weten dat ze de dader, een leeftijdgenoot van Lena, vergeven. Dat maakt diepe indruk op de rechter en de Officier van Justitie eist hierdoor zelfs een lagere straf: elf maanden in plaats van het maximum van twee jaar cel. “Toen ik wakker werd uit mijn coma, heb ik meteen besloten dat ik de dader niks kwalijk neem. Dat komt door mijn geloof. Ik heb een sterke God, laat Hem maar beslissen. Ik dacht niks toen ik hoorde dat hij onder invloed had gereden, zoiets kan gebeuren. Ik vind het erg voor mijn dochter.” Ashley: “Mijn moeder is er heel nuchter onder. Ik niet zo heel erg. Ik heb moeite met vergeven omdat hij had gebruikt. Hij had niet in de auto moeten stappen.” 

In de rechtszaal zien ze de man voor het eerst. Ashley: “Hij durfde ons niet echt aan te kijken, misschien schaamde hij zich. Het is ook best wel een eenzame man. Eerst was ik heel erg boos op hem, maar toen hij zijn verhaal vertelde hoorde ik dat hij alleen steun van zijn moeder krijgt. Dat maakte me een beetje minder boos. Hij heeft niet het netwerk dat wij hebben. We hopen dat hij wat gaat doen met dit verhaal, zoals spreken over verslavingen.”  

Wat Ashley steekt is dat de dader in hoger beroep is gegaan. “Zo eindigt een heel mooie rechtszaak weer een beetje minder.” Lena: “Ik vind elf maanden genoeg. God zegt dat we niet kwaad met kwaad moeten vergelden, dat werkt niet. Ik vind het hoger beroep niet pijnlijk, dat is zijn ding.” 

Ashley: “ik vind het best wel respectloos. Hij krijgt elf maanden, mijn moeder levenslang. Ik wil niet kwaad met kwaad vergelden, maar vind dat hij best een lesje mag leren. Ik weet niet of hij er genoeg van geleerd heeft als hij weer op vrije voeten is.” 

Beperkt 

Lena’s leven is compleet veranderd na het ongeluk. “Ik ben iedere dag beperkt. Ik kan er slecht mee omgaan. Vooral dat ik niet kan lopen, vind ik erg.” Ze huilt. “Ik wil gewoon Lena zijn. Ik vind het erg dat mijn dochter nu voor mij moet zorgen.” Ashley is tijdelijk met school gestopt. “Ik ging van het mbo naar het hbo, social works. Mijn studie heb ik even stilgelegd. Pas als de zaken beter geregeld zijn, kan ik die weer oppakken.” 

Het proces met de verzekering is taai. Er zijn aanpassingen nodig in de woning, maar het geld wordt nog niet uitgekeerd. Er is geen aangepast toilet, Lena moet plassen in bad. De douche is te krap. De metalen oprit naar de voordeur kan ze niet zelfstandig op met haar rolstoel. “Mijn moeder was een heel onafhankelijke vrouw die alles zelf deed. Nu kan ze bijna niets meer.”  

Wat Lena ook heel verdrietig vindt, is dat ze niet meer voor haar pleegdochter Jomane – een meisje van zesentwintig met een beperking, die op het niveau van een baby functioneert – kan zorgen. “Ik houd van haar en mis haar zo”, zegt Lena verdrietig. Ze zou verder graag haar ouders en tien zussen en broers in Kaapverdië te bezoeken. Ondanks alles wat haar is afgenomen, houdt Lena hoop. “God heeft me gezegd dat ik weer kan lopen.” En voor mensen die ook door moeilijkheden heengaan heeft ze dit advies: “Blijf geloven, God helpt je zoals Hij mij helpt.”