Lazarus staat op | Wie heeft er nu de macht?

Wie heeft er nu de macht? – PopUpGedachte woensdag 11 mei 2022

De zon is opgekomen. Een gouden gloed kruipt over de oude bakstenen van een klooster in Brussel, waar ik schrijf. In de kamers rondom mij slapen mensen uit allerlei landen van Europa. We zijn hier om het project A World of Neighbours een stap verder te brengen; een netwerk van mensen die werken met en voor vluchtelingen met een visie voor een nieuw samenleven tussen mensen die in Europa verblijven en mensen die hierheen kwamen om wat voor reden dan ook.

Onder de enorme beukenboom buiten, spraken we gistermiddag tijdens een emotionele en indrukwekkende sessie over het onrecht aan de grenzen, de dubbele standaards die we erop na houden met betrekking tot degenen van wie we vinden dat ze bij ons horen en degenen waar we over twijfelen of ze bij ons horen, of simpelweg vinden dat ze níet bij ons horen. En iedereen definieert het ‘ons’ anders, maar het ‘ons’ is er altijd. Net als het ‘de ander’.

Vanochtend vroeg voordat een nieuwe dag van gesprekken en afspraken plaatsvindt, staat er dit in de Psalmlezing van de dag:

“God, wees ons genadig en zegen ons,
laat het licht van uw gelaat over ons schijnen,
dan zal men op aarde uw weg leren kennen,
in heel de wereld uw reddende kracht.

Laten de naties juichen van vreugde,
want u bestuurt de volken rechtvaardig
en regeert over de landen op aarde.

Ik moet er bijna een beetje om grinniken. Iemand die de volken rechtvaardig bestuurt en regeert over de landen op aarde. Dat is niet aan de orde. En zal niet aan de orde zijn op enige voorzienbare termijn. Natuurlijk kunnen er wonderen gebeuren, maar als dit de richting is waar we heengaan, zouden er toch voortekenen zichtbaar moeten zijn. En dan zou je zeggen dat de totale ondergang van menselijk leven meer voor de hand ligt dan de volken die rechtvaardig bestuurd worden en God die regeert over de landen op aarde. De onrechtvaardigheid klotst tegen de plinten van de wereld, overal. Wie heeft de macht? Als dat een rechtvaardige God is, dan is dat bar slecht te merken. En al die mensen die hier in de kamers van dit klooster slapen, kunnen er voor hun eigen landen in Europa van getuigen. Eindeloos.

En dan valt het stil. Dan roept zo’n psalm een hoop en krijgt de cynicus gelijk. Tenzij, toch een tenzij. Want regering en rechtvaardig zijn geen termen die de lezer vrij mag invullen, ze hebben body gekregen in de geschiedenis van deze joodse en christelijke teksten. Letterlijk dan, in Jezus van Nazareth. Die pretendeert koningschap en regering en rechtvaardigheid en reddende kracht. En dat betekende geen overname van het Romeinse Rijk of de Keizer rond commanderen over wat goed en fout was. Het betekende sterven en opstaan en een bijna-ondergrondse subversieve beweging creëeren temidden van alle landen op aarde. Dat is wat is gebeurd en nog steeds gebeurt.

Deze mensen hier zijn geraakt door de Eeuwige. Als God de landen bestuurt, dan begint dat niet in het pluche zoals dat van Den Haag, maar in de modder van de grenszones, in de voedselbanken, de ziekenhuizen, de verpleeghuizen en op de straten van dorpen en steden, en ja her en der in het pluche, gefrustreerd over de onmogelijkheid om te doen wat echt goed is. Dáár wordt zijn regering zichtbaar, overal ter wereld. Ik moet mijn simplistische schema (en droombeeld) over wat die regering betekent loslaten, want ik ben het hier niet die de eisen stelt over hoe de Eeuwige rechtvaardig hoort te regeren. Ik luister en lees en ontdek dat die rechtvaardigheid en macht huist in handen van de onmachtigen om te doen wat goed is, ondanks alles. En dan hoef ik niet op te klimmen naar het pluche om een meerderheidsregering te vormen die dan rechtvaardig kan gaan regeren, ik hoef slechts te verblijven op de plekken waar het pijn doet en beschikbaar te zijn – of voor me te laten zorgen als nodig. Dan wordt die Psalm op rafelige wijze toch op een bepaalde manier waar.

Tot zover vanochtend. Een hele goede woensdag gewenst. En vrede, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.