Lazarus staat op | Be­vrij­dings­dag 1 juli

 Bevrijdingsdag – PopUpGedachte vrijdag 1 juli 2022 (Binnenkort te vinden op popupgedachte.nl)

Dat is het vandaag, bevrijdingsdag. We hebben 5 mei én we hebben 1 juli. Een bevrijdingsdag met een randje, want we kunnen op deze bevrijdingsdag niet vrolijk vieren dat wij allemaal bevrijd zijn van die kwaadaardige ‘zij allemaal’. Wij versus de nazi’s, kom, drink en vier feest. Het is de bevrijdingsdag waarop Nederlandse slaven, tienduizenden tegelijk, werden bevrijd van de slavernij door de Nederlanders. Ik wist het tot mijn schaamte niet precies, dus ik heb het even opgezocht. Dit is het:

Op 1 juli 1863 schafte het Koninkrijk der Nederlanden met de Emancipatiewet de slavernij af in Suriname en op de Nederlandse Antillen. Er kwamen op dat moment ruim 45.000 oorspronkelijk Afrikaanse slaven vrij, van wie 34.441 slaven in Suriname. De slavenhouders werden voor elke slaaf met 300 gulden schadeloos gesteld, maar de vrijgemaakte mensen kregen zelf niets en werden in Suriname nog tien jaar verplicht op contractbasis het werk te blijven doen.

Top. Feestdag. Jawel, absoluut een feestdag. En eentje om te vieren, want onze broeders waren in ketenen gebonden en zij zijn bevrijd. Bevrijd van de onderdrukking die andere Nederlanders volkomen normaal, ja zelfs hun goed recht vonden. En als je meer verwant bent met degene die mensen tot slaaf maakte, dan met de tot slaaf gemaakten zelf – vanwege kleur of afkomst, dan is het óók een feestdag want bevrijd worden van je eigen kwaad waarin je opgesloten zat, is een viering waard. Ook al voelt het anders dan de vijf mei viering.

Het christendom heeft niet echt een lekkere trackrecords als het gaat om slavernij, aan de andere kant waren er ook altijd stemmen die op basis van de Bijbelse teksten zich fel verzetten. In Nederland was Groen van Prinsterer, de grondlegger van de protestants-christelijke politiek, er een van. Is het iets om te vieren vandaag? En hoe dan? Ik weet nog niet zo goed hoe, moet ik zeggen. Het is geen onderdeel van mijn systeem en ik besef dat ik wel graag wil dat dit het wordt.

Jezus van Nazareth zoekt altijd de pijn op en gaat dan eten en drinken. Met mensen die falen, met mensen die ziek zijn. Jezus viert voortdurend bevrijding. Nu eens van iemand zijn zonde, dan weer van iemands zieke. En de leraren van de wet vragen waarom hij  niet eet en drinkt met de elite, met de mensen die leiding geven, die het voor het zeggen hebben, met hén. Hij zegt dan:

Hij hoorde dit en zei: 'Niet de gezonden hebben een dokter nodig, maar de zieken. Gaat heen en leert wat het zeggen wil: Ik wil liever barmhartigheid dan offers. Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar zondaars.' (lezing van de dag uit Matteus)

Nou is het een beetje straf en niet het punt om op enigerlei manier degenen die Keti Koti vieren te vergelijken met de zondaars in Jezus’ dagen. Sterker nog, het is precies het tegenovergestelde. Het punt van vergelijk is hier de bevrijding. Het is niet zo interessant voor de rabbi om rond te hangen met mensen die menen vrij te zijn, hij zoekt degenen op die bevrijding zoeken, van wat dan ook en blijft bij hen. Ik heb dat spoor te volgen, ook als Keti Koti nog een feest is dat ik vooral ken van het plein in de buurt van mijn vorige huis waar ik geen enkel idee van had wat het was. Ik ben blij dat het steeds meer een nationale feestdag wordt, maar het gaat wel langzaam.

Ik hoop vandaag nog tegen feestgedruis aan te lopen én neem me voor om volgend jaar op 1 juli wél vrij te nemen. Dat lukt niet meer vandaag. En van tevoren eens rond te vragen waar en of ik het mee zou kunnen vieren. Een tweede bevrijdingsdag, en eentje die nog heel wat meer van mij vraagt dan die ene traditie van bevrijdingsfestivals en marktkraampjes.

Tot zover vanochtend. Een hele goede vrijdag gewenst en vrede, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.