Een jaar lang vrij: ‘Een tussenjaar voor jezelf is haalbaarder dan je denkt’

Een heel jaar vrij; hoe regel je dat financieel?

“Ik had al wat spaargeld, maar dat was niet genoeg om een jaar vrij te nemen. Dus begon ik doelgericht te sparen, en dat ging verrassend snel. Ik leerde anders naar geld te kijken. Het gezegde luidt: tijd is geld, maar voor mij werd het; geld is tijd. Ik spaarde voor tijd. Ik vond creatieve manieren om een leuk leven te hebben met minder geld. Op die manier leef ik nu nog steeds. Ik heb het geld vrij snel kunnen sparen, maar andere mensen doen er misschien vijf of tien jaar over. In het boek deel ik een manier waarop ik heb berekend hoeveel geld je nodig hebt voor een jaar vrij, en hoe ik heb gespaard. Overigens merkte ik dat ik tijdens mijn tussenjaar minder geld uitgaf dan ik gewend was. Door werk, drukte en stress kocht ik gemakkelijker dingen. Troost aankopen zoals een nieuwe jurk of luxe borrelhapjes. Als je meer tijd en rust hebt, dan heb je ook minder nodig.”

Is een tussenjaar alleen weggelegd voor mensen met een goed inkomen?

“Dat hangt van zoveel factoren af. Ik woon alleen en ik werk freelance, mijn inkomsten zijn de ene keer beter dan de andere. Ik zit niet in een tweeverdieners situatie. Misschien dat een tussenjaar niet voor iedereen haalbaar is, maar het is wel haalbaarder dan de meeste mensen denken.”

Je schrijft dat je een jaar zonder plan wilde leven om van dag tot dag te bekijken waar je zin in had. Hoe slaagde je erin om los te komen van het plannen?

“Dat vond ik spannend. Voor mijn werk moest ik voortdurend deadlines halen en ik ben een moeder van drie kinderen; ik ben het gewend om door te pakken. En toen ging ik ineens vertragen. Waar had ik nu echt zin in? Dat was even zoeken in het begin. Maar toen ik die rust vond, was het heerlijk. Veel mensen die een sabbatical nemen, hebben een plan en gaan reizen. Ik vond het juist fijn om eens helemaal geen plan te hebben.”

Hoe lang duurde het voordat je echt in die rustmodus kwam?

“Best snel want mijn tussenjaar startte in de zomer. Het was mooi weer en ik had behoefte om de natuur in te gaan. Daar gaf ik aan toe. Ik ging veel naar het strand, de duinen en zwemmen in een duinmeertje. Op een gegeven moment was dat genoeg en kreeg ik zin in wat anders. Ik leerde luisteren naar wat echt mijn behoefte is. In de eerste zomer van mijn tussenjaar werkte ik het boek The Artist’s Way volledig door. Daarin staan oefeningen om je creativiteit terug te vinden. Ik heb een creatief beroep en het is fijn om creativiteit in je leven toe te laten. =

Door die oefeningen ging ik over mezelf nadenken en over de keuzes die ik had gemaakt. Een soort mini therapie. De combinatie van veel naar buiten gaan, veel schrijven, nadenken over mezelf en creatieve dingen oppakken, was fantastisch. Het is ook mooi dat dat allemaal uit mezelf kwam. Het was precies waar ik op dat moment behoefte aan had.”

Kun je een moment beschrijven dat je veel intenser beleefde omdat je los was van die dagelijkse sleur?

“Er waren zoveel momenten. Ik moet denken aan dat ik 's ochtends vroeg ging zwemmen in een klein meertje bij mij op fietsafstand. Dan zwom ik daar tussen de meerkoeten in totale stilte. Heel bijzonder. Maar ook als ik op reis ging met de trein en door het raam de wereld aan me voorbij zag gaan. Machtig vond ik dat. Als je niet veel plannen maakt en precies doet waar je zin in hebt, dan word je hoofd zo fijn leeg. Je vertraagt en je zintuigen gaan meer openstaan. Alles maakte ik bewuster mee.”

Wat is er blijvend veranderd in je leven na het tussenjaar?

“Mijn werk is minder belangrijk geworden en ik probeer daar meer rust in te vinden. Dat heeft ook weer te maken met die veranderende kijk naar geld en tijd. Ik probeer alleen het hoognodige te verdienen en zo voldoende tijd over te houden. Ik vind mezelf blijvend veranderd, ik ben rustiger geworden. Als het nodig is, sta ik eerder op om mijn dag rustig te beginnen. Ik schrijf mijn hoofd leeg en lees elke dag bij het ontbijt een gedicht. Dat zijn allemaal van die kleine rituelen die ervoor zorgen dat mijn dag begint zoals ik het heel graag wil, op een rustige manier.”

Wat is het juiste moment voor een tussenjaar?
“Voor mij was dit het juiste moment omdat de kinderen volwassen werden en mijn dochter Fien ook een tussenjaar deed. Als je nog jonge kinderen hebt, is het misschien een andere periode in je leven, maar kun je er bijvoorbeeld wel alvast voor sparen. Als je een relatie hebt of een gezin, en je neemt samen een jaar vrij, kan het ook heel leuk zijn om tijd helemaal voor jezelf te nemen, omdat je dan pas echt voelt waar jij zin in hebt. Dan pas kun je je eigen ritme volgen.”

Denk je dat je het nog een keer gaat doen, zo'n tussenjaar?

“Ik denk het wel. Het spaarpotje begint zich alweer te vullen. Misschien dat ik dan een paar maanden vrij neem. Als je vertraagt dan lijkt de tijd uit te dijen. De dagen lijken langzamer te gaan. Op een fijne manier. Je doet dingen met veel meer aandacht. Dat is zoveel fijner dan haasten en van alles tegelijk willen doen. Ik hoop dat mensen door het lezen van mijn boek denken: dit is ook haalbaar voor mij.
Zelf wil ik die rust regelmatig ervaren om weer mijn eigen ritme te vinden. Als het me gegeven is natuurlijk. Ik en mijn kinderen zijn nu gezond. Ik heb dit tussenjaar kunnen doen en daar ben ik dankbaar voor. Ik neem het niet voor lief.”

Boek: Een jaar vrij

Een tussenjaar of sabbatical op volwassen leeftijd zou net zo gebruikelijk moeten zijn als het tussenjaar na de middelbare school, schrijft Karine Hoenderdos in 'Een jaar vrij'. Wat gebeurt er als je 365 dagen precies doet waar je zin in hebt? Van Italiaans leren tot in een boshuisje wonen, van dagboeken schrijven tot talentloos tekenen en van interrailen tot een nieuwe studie. Journalist Karine Hoenderdos ging er een jaar tussenuit en deelt haar ervaringen én (geld)tips in dit boek. Voor iedereen die er weleens van droomt om de boel de boel te laten. Het kán!

Een jaar vrij, Karine Hoenderdos, Kosmos uitgevers, 240 blz., € 22,99